Δεν είναι μυστικό ότι όλοι οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο και ανεξάρτητα από το μορφωτικό τους επίπεδο, τα ταξικά τους χαρακτηριστικά κ.ο.κ περνούν απίστευτα πολύ χρόνο καταναλώνοντας περιεχόμενο στα social media.
Το περιεχόμενο που καταναλώνει ο καθένας και η καθεμία από εμάς μεταβάλλεται, βέβαια, από τα ειδικά και τα γενικά μας ενδιαφέροντα. Ωστόσο, υπάρχει αυτός ο μεγάλος «γνωστός – άγνωστος», ο ανίκητος άλλος, ο αλγόριθμος. Αυτός ο περιβόητος αλγόριθμος καθορίζει τις τάσεις εκεί μέσα (ή εκεί έξω αν προτιμάτε), μας «επιβάλλει» διαρκώς καινούργια ενδιαφέροντα και όλοι για να τον «νικήσουν» και να πάρουν την πολυπόθητη προσοχή, μπαίνουν και χορεύουν στον χορό του.
Και κάπου εδώ αρχίζει το σπιράλ του συλλογικού εγκεφαλικού ξεπεσμού. Η αιχμή του δόρατος είναι το brain rot, δηλαδή η «σήψη του εγκεφάλου». Είναι εκείνο το περιεχόμενο που δημιουργείται και διακινείται στα social media το οποίο δεν βγάζει κανένα απολύτως νόημα, δεν έχει καμία εκπαιδευτική ή καλλιτεχνική αξία και θεωρείται ευρέως ως πολύ επιζήμιο για την νοημοσύνη του θεατή.
Μπορεί να περιέχει ένα αδιανόητο τουρλού από εικόνες, είτε πραγματικές είτε κατασκευασμένες από τεχνητή νοημοσύνη και πολύ συχνά έχει για δούρειο ίππο μια «πιασάρικη» μουσική που κολλάει στον εγκέφαλο σαν τσίχλα.
Το brain rot περιεχόμενο είναι εκεί για να γεμίσει τις ώρες μας, όταν απλά έχουμε ξεμείνει από κάτι που «θα θέλαμε κάποια στιγμή να δούμε», είναι εκεί για να μας συντροφεύσει (φευ!) πριν κλείσουμε τα μάτια μας το βράδυ. Είναι γενικώς εκεί.
Αυτή την περίοδο κάνει και στη χώρα μας θραύση η ιταλική εκδοχή του brain rot. Είναι -μεταξύ άλλων- η φημισμένη (εκεί φτάσαμε) ballerina capuccina. Είναι λοιπόν μια τάση που περιλαμβάνει σουρεάλ βίντεο που εμφανίστηκαν στο TikTok τον Ιανουάριο. Στα βίντεο αυτά εμφανίζονται διάφοροι ζωόμορφοι σουρεάλ χαρακτήρες, όπως για παράδειγμα ένας καρχαρίας που φοράει παπούτσια Nike. Όλα αυτά βέβαια είναι προϊόντα της τεχνητής νοημοσύνης.
Τo ιταλικό brain rot έχει κατακτήσει τον διαδικτυακό κόσμο και ακόμα και να μην είσαι στο TikTok η “ballerina cappucina” ή το “bombardino crocodilo” θα έχει φτάσει κάπως στα αυτιά σου έστω και αν έχεις μόνο Facebook ή Instagram.
Με όλο αυτό το τελείως ανούσιο περιεχόμενο που κυκλοφορεί στα social media και θέλουμε δεν θέλουμε το καταναλώνουμε αδιακρίτως, δεν είναι να απορεί κανείς με τις εικόνες που κυκλοφόρησαν από την Ιβηρική κατά τη διάρκεια του μπλακ άουτ, όπου ο κόσμος για μερικές ώρες ζούσε χωρίς ίντερνετ.
Βίντεο που έγιναν αρκετά βάιραλ έδειχναν έναν κόσμο βγαλμένο από τη σελίδα μιας άλλης εποχής και σίγουρα αρκετά ξένο από τον σημερινό, όπου οι άνθρωποι αφού ξεπέρασαν το πρώτο σοκ, του τι συμβαίνει κτλ., αρχίζουν να κάνουν φυσιολογικά (sic) πράγματα, όπως το να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, να αράζουν στα πάρκα, να παίζουν παιχνίδια με ό,τι βρίσκουν γύρω τους στο περιβάλλον (σοκ!).
Και ναι, αυτό το μπλακ άουτ έδειξε ξεκάθαρα τα ενεργειακά προβλήματα της Ευρώπης αλλά και γενικά το πεπερασμένο όριο των πόρων μας, έδειξε επίσης ότι υπάρχει μια συλλογική νοσταλγία για μια πιο αργή και ήσυχη καθημερινότητα, αλλά κυρίως για εκείνη τη ζωή στην οποία δεν υπήρχαν οι οθόνες.
Δεν είναι καν ανάγκη να είσαι τεχνοφοβικός για να ισχυριστείς κάτι τέτοιο. Μπορείς την ίδια στιγμή να είσαι ο μεγαλύτερος φαν της τεχνολογίας και των προνομίων που μας παρέχει, αλλά ταυτόχρονα να είσαι και εξαιρετικά σκεπτικός απέναντι στην «εξάρτηση» που έχουμε πλέον από την τεχνολογία.
Μην πάμε μακριά. Ήδη γύρω μας, δίπλα μας, μεγαλώνει μια γενιά η οποία ρωτάει το ChatGPT για τα πάντα. Κυριολεκτικά για τα πάντα. Τι θα φάει, πού θα βγει, πώς να ασκηθεί, πώς να γράψει ένα email. Μια γενιά ανθρώπων που αν η τεχνολογία πάψει να υφίσταται, με κάποιο τρόπο θα παραλύσει τελείως…