Η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) έδωσε στη δημοσιότητα 31.12.24 τα στοιχεία για τον πληθυσμό της χώρας, των περιφερειών και των νομών την 1.1.2024 καθώς και για τις γεννήσεις και τους θανάτους το έτος 2023.
Με βάση τα στοιχεία αυτά και τα αντίστοιχα στοιχεία για τα έτη 2011-2022 από τη βάση δεδομένων της ΕΛΣΤΑΤ θα αναλύσουμε στο άρθρο αυτό τις επιπτώσεις στις γεννήσεις, τους θανάτους και στις μετακινήσεις πληθυσμού στην Κρήτη και τους νομούς της σε σύγκριση με εκείνες στο Σύνολο Χώρας:
– Στο Μέρος Ι των σκληρών μέτρων των Μνημονίων την 9ετία 2011-2019 και
-Στο Μέρος ΙΙ της πανδημίας και της σκληρής δημοσιονομικής πολιτικής, ουσιαστικά συνέχισης των μέτρων των Μνημονίων την 4ετία 2020-2023
Ι. ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΩΝ ΜΝΗΜΟΝΙΩΝ ΤΗΝ 9ΕΤΙΑ 2011-2019
Στην 1η στήλη του Πίνακα 1 δίνεται ο πληθυσμός της Κρήτης και των νομών της και του Συνόλου Χώρας την 1.1.2011, στη 2η την 1.1.2020, στην 3η η διαφορά τους και στην 4η η ποσοστιαία μεταβολή του.
Από τον Πίνακα 1 φαίνεται ότι την 1.1.2020 σε σχέση με την 1.1.2011 ο πληθυσμός:
– Της Κρήτης και 3 από τους 4 νομούς της αυξήθηκε ενώ του νομού Λασιθίου όπως και του Συνόλου Χώρας μειώθηκε.
-Η Κρήτη και το Νότιο Αιγαίο ήταν οι μόνες περιφέρειες στις οποίες σημειώθηκε αύξηση, αλλά η αύξηση στο Νότιο Αιγαίο ήταν υπερτριπλάσια εκείνης της Κρήτης.
-Οι 3 νομοί της Κρήτης περιλαμβάνονται στους 11 στους οποίους σημειώθηκε αύξηση, άλλα η αύξηση τους ήταν από τις μικρότερες, ενώ
– Ο νομός Λασιθίου περιλαμβάνεται στους 40 στους σημειώθηκε μείωση, η οποία ήταν η 23η σε ύψος και χαμηλότερη από εκείνη στο Σύνολο Χώρας.
Οι μεταβολές του πληθυσμού οφείλονται από τη μια μεριά στη φυσική μεταβολή (αύξηση ή μείωση) του, δηλαδή τη διαφορά των θανάτων από τις γεννήσεις και από την άλλη στα μεταναστευτικά ρεύματα, δηλαδή τις μετακινήσεις πληθυσμού (Ελλήνων και αλλοδαπών). Ειδικότερα τα μεταναστευτικά ρεύματα σε ό,τι αφορά:
– τις περιφέρειες και τους νομούς της χώρας περιλαμβάνουν τις εισόδους από και εξόδους προς τόσο προς άλλες περιφέρειες και νομούς όσο και από και προς από άλλα κράτη,
– το Σύνολο Χώρας περιλαμβάνουν εισόδους από και εξόδους προς άλλα κράτη.
Έχοντας υπόψη τα παραπάνω, στον Πίνακα 2 δίνεται η ανάλυση της μεταβολής του πληθυσμού της Κρήτης και των νομών της και του Συνόλου Χώρας τα έτη 2011-2019. Στην 1η στήλη του Πίνακα δίνεται η φυσική μεταβολή, στη 2η τα μεταναστευτικά ρεύματα και στην 3η το σύνολό τους, δηλαδή η 3η στήλη του Πίνακα 1.
Από τον Πίνακα 2 φαίνεται ότι:
– Η μείωση του πληθυσμού στο Σύνολο Χώρας τα έτη ήταν πολύ μεγάλη και οφείλεται περισσότερο στη φυσική μείωση του πληθυσμού και λιγότερο στην καθαρή μετανάστευση. Και τα δύο οφείλονται στις μεγάλες μειώσεις μισθών και συντάξεων και την αύξηση της ανεργίας που προκλήθηκαν από τα σκληρά μέτρα των Μνημονίων.
– Η αύξηση του πληθυσμού της Κρήτης και των τριών νομών της οφείλεται τόσο στη φυσική αύξησή του όσο και στην καθαρή είσοδο πληθυσμού, ενώ
-Η μείωση του πληθυσμού του νομού Λασιθίου τόσο στη φυσική μείωση όσο και στην καθαρή έξοδο πληθυσμού.
ΙΙ. ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΚΛΗΡΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΟΛΤΙΚΗΣ ΤΗΝ 4ΕΤΙΑ 2020-2024
Στην 1η στήλη του Πίνακα 3 δίνεται ο πληθυσμός της Κρήτης και των νομών της και του Συνόλου Χώρας την 1.1.2020, στη 2η την 1.1.2024, στην 3η η διαφορά τους και στην 4η η ποσοστιαία μεταβολή του.
Από τον Πίνακα 3 φαίνεται ότι την 1.1.2024 σε σχέση με την 1.1.2020 ότι πληθυσμός:
– Της Κρήτης και 3 νομώνς τη και του Συνόλου Χώρας μειώθηκε ενώ του νομού Λασιθίου αυξήθηκε.
– Της Κρήτης όπως και όλων των περιφερειών της χώρας μειώθηκε και η μείωση του ήταν η 3η μικρότερη.
-.Οι 3 νομοί της Κρήτης περιλαμβάνονται στους 47 στους οποίους σημειώθηκε μείωση. Η μείωση στο νομό Ηρακλείου ήταν η 35η σε ύψος, του νομού Ρεθύμνης η 38η και του νομού Χανίων η 40η.
-Ο νομός Λασιθίου περιλαμβάνεται στους 4 στους οποίους σημειώθηκε αύξηση και ήταν η μεγαλύτερη.
Όπως και στην περίπτωση της περιόδου των Μνημονίων η μείωση του πληθυσμού και τα έτη 2020-2023 οφείλεται στη φυσική μεταβολή του πληθυσμού και στα μεταναστευτικά ρεύματα. Η ανάλυσή τους δίνεται στον Πίνακα 4, ο οποίος είναι ανάλογος του Πίνακα 2.
Από τον Πίνακα 4 φαίνεται ότι:
- Η επίσης πολύ μεγάλη μείωση του πληθυσμού στο Σύνολο Χώρας τα έτη της πανδημίας και της συνεχιζόμενης σκληρής δημοσιονομικής πολιτικής οφείλεται περισσότερο στη φυσική μείωση του πληθυσμού και λιγότερο στην καθαρή μετανάστευση.
- Η μείωση του πληθυσμού στην Κρήτη και τους νομούς Ηρακλείου και Χανίων οφείλεται τόσο στη φυσική μείωση όσο και στην καθαρή έξοδο πληθυσμού, η οποία ήταν η μεγαλύτερη από τη φυσική μείωση.
- Η μείωση στο νομό Ρεθύμνης οφείλεται στην καθαρή έξοδο πληθυσμού, η οποία ήταν μεγαλύτερη από τη μικρή φυσική αύξησή του.
- Η φυσική αύξηση στο νομό Λασιθίου οφείλεται στην καθαρή εισροή πληθυσμού, η οποία ήταν μεγαλύτερη από τη φυσική μείωσή του.
Όλες οι κυβερνήσεις αντί να λάβουν τα δραστικά μέτρα του πορίσματος της διακομματικής επιτροπής του 1993 για την αντιμετώπιση της δημογραφικής κρίσης, μέτρα που απαιτούσαν μεγάλες πιστώσεις σε όλους τους προϋπολογισμούς (δηλαδή τη σημαντικότερη επένδυση για το μέλλον της χώρας), περιορίστηκαν σε μέτρα «ασπιρίνες» με ελάχιστο κόστος.
Ορισμένες κυβερνήσεις, εκτός από την αγνόηση του δημογραφικού, με την αλόγιστη πολιτική τους χρεωκόπησαν τη χώρα, με αποτέλεσμα την επιβολή των Μνημονίων, τα σκληρά μέτρα των οποίων (τα οποία, όπως προαναφέρθηκε, συνεχίζονται) είχαν τις δραματικές επιπτώσεις στις γεννήσεις και τους θανάτους καθώς και τη μεγάλη καθαρή έξοδο πληθυσμού. Η πανδημία επιδείνωσε την κατάσταση.
Η πολύ μεγάλη μείωση του πληθυσμού κατά 722.000 τα 13 χρόνια της περιόδου 2011-2023 των Μνημονίων και της πανδημίας με συνέχιση της σκληρής δημοσιονομικής πολιτικής, είχε ως συνέπεια την επιτάχυνση της γήρανσής του με σοβαρές και μακροχρόνιες κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες, μεγάλα προβλήματα στο συνταξιοδοτικό, στο ΕΣΥ, στην Πρόνοια ακόμα και στην άμυνα της της χώρας.
Για όλα τα όσα αναφέρθηκαν στο άρθρο αυτό βαρύτατες είναι οι ευθύνες όλων των κομμάτων που κυβέρνησαν και κυβερνούν τη χώρα είτε μόνα είτε μετέχοντας, σε κυβερνήσεις συνασπισμού.
Ο Μανόλης Γ. Δρεττάκης είναι πρώην Αντιπρόεδρος της Βουλής, Υπουργός και Καθηγητής της ΑΣΟΕΕ