Οι σεισμικές έρευνες γύρω από την Κρήτη, που ξεκίνησαν στις 9 Νοεμβρίου 2022, προχώρησαν με ταχείς ρυθμούς και ολοκληρώθηκαν πρόσφατα. Μετά από περίπου 100 ημέρες, το σκάφος Sanco Swift της νορβηγικής εταιρείας γεωφυσικών ερευνών PGS, ολοκλήρωσε την συλλογή δισδιάστατων δεδομένων, από το υπέδαφος των θαλάσσιων παραχωρήσεων (έκτασης 13.000 km2) των ExxonMobil – Hellenic Energy, δηλαδή της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ) και αναχώρησε.
Οι έρευνες αφορούν δύο «οικόπεδα», δυτικά και νοτιοδυτικά (ΝΔ) της Κρήτης και καλύπτουν μια συνολική θαλάσσια περιοχή εμβαδού 40.000 km2 (Εικ. 1). Το αίτημα για επέκταση των ερευνών, που υποβλήθηκε από την ExxonMobil στην ΕΔΕΥΕΠ, είναι ενδεικτικό του ενδιαφέροντος της αμερικανικής εταιρείας για επίσπευση του προγράμματος των σεισμικών ερευνών (Αγγελάκης, 2022).
Η Νορβηγική εταιρεία θα προχωρήσει άμεσα στην επεξεργασία και την ανάλυση των δισδιάστατων δεδομένων. Πιθανότατα δεν αποκλείεται η ExxonMobil και η Hellenic Energy να διενεργήσουν τρισδιάστατες έρευνες μέχρι τα τέλη του έτους. Με αυτή την πιθανότητα το χρονοδιάγραμμα των ερευνών στην ευρύτερη περιοχή του Ιονίου πελάγους και της υπεράκτιας Κρήτης, μετά το πέρας των σεισμικών ερευνών, περιλαμβάνει διερευνητικές γεωτρήσεις το 2024-25, ανάπτυξη κοιτάσματος το 2025-26 και παραγωγή φυσικού αερίου το αργότερο το 2027-28. Εάν δεν συμβεί αυτό η πρώτη διερευνητική γεώτρηση θα γίνει από την ExxonMobil εντός του 2024.
Ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΔΕΥΕΠ, κ. Αριστοφάνης Στεφάτος έχει αναφέρει ότι μέχρι το τέλος του 2023 θα έχουν δοθεί ξεκάθαρες απαντήσεις για την πιθανότητα ύπαρξης κοιτασμάτων φυσικού αερίου στις δύο θαλάσσιες παραχωρήσεις δυτικά και ΝΔ της Κρήτης (Δεληγιάννης, 2022).
Έτσι, εκτιμάται ότι το δεύτερο εξάμηνο του 2023 θα υπάρξει σαφής εικόνα, προβλέποντας γεωτρύπανα στο Ιόνιο το 2024 και στην Κρήτη στο τέλος του 2024 ή στις αρχές του 2025. Η πρόσφατη εντατικοποίηση των ερευνών νότια και ΝΔ της Κρήτης από την ExxonMobil ενισχύει τις προσδοκίες για την ύπαρξη μεγάλου κοιτάσματος φυσικού αερίου, που θα καλύψει για πολλά χρόνια το κενό, που έχει αφήσει σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση το ρωσικό φυσικό αέριο.
Είναι αξιοσημείωτο ότι ενώ οι γεωλογικές ενδείξεις από τις σεισμικές έρευνες, που έκανε το 2012 το ερευνητικό σκάφος της νορβηγικής εταιρείας PGS για λογαριασμό της ΕΔΕΥΕΠ, υπέδειξαν την ύπαρξη κοιτάσματος 280 δισεκ. m3 αερίου, τα πρόσφατα δεδομένα για τα κοιτάσματα δυτικά και ΝΔ της Κρήτης είναι πολύ πιο ευοίωνα και υποδεικνύουν την ύπαρξη 950 δισεκ. m3 φυσικού αερίου.
Αν επαληθευθούν αυτά τα νούμερα, τότε οι 14 στόχοι στο Ιόνιο πέλαγος και τμήμα της υπεράκτιας Κρήτης θα είναι μεγαλύτεροι του κοιτάσματος Ζορ (ενός περίπου τρισεκ. m3 φυσικού αερίου), που θεωρείται ως ένα από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα της ανατολικής Μεσογείου. Αθροιστικά αυτά (δηλαδή του Ιόνιου πελάγους και τμήμα της υπεράκτιας Κρήτης), υπολογίζονται σε 11,3 τρισεκ. m3 φυσικού αερίου.
Σε αυτά βεβαίως δεν συνεκτιμώνται τα υπάρχοντα νότια των νομών Ρεθύμνου και Ηρακλείου, νότια και δυτικά του νομού Λασιθίου, όπως και αυτά που υπάρχουν στο άλλο άκρο της παλαιογεωγραφικής ζώνης της Μεσογειακής Ράχης, δηλαδή κάτω από την Κάσο, Κάρπαθο, Ρόδο και Καστελόριζο. Επίσης όλα τα μέχρι σήμερα ευρεθέντα κοιτάσματα της Κύπρου, Γλαύκος, Καλυψώ, Κρονος 1, Δίας 1 και Αφροδίτη έχουν εκτιμηθεί αθροιστικά σε 600 δισεκ. m3 φυσικού αερίου. Προφανώς, γνωρίζοντας ο πρωθυπουργός αυτά τα νεότερα στοιχεία ανακοίνωσε πρόσφατα στο Μόναχο ότι η Ελλάδα μελλοντικά θα είναι ο πυλώνας της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης.
Βιβλιογραφία
Αγγελάκης, Α. (2022). Σεισμικές έρευνες στη χώρα μας. Ρεθεμνιώτικα Νέα, Ρέθυμνο, 13/12/21022, https://rethnea.gr/oi-seismikes-ereynes-stin-chora-mas-stin-kriti/
Δεληγιάννης, Κ. (2022). Α. Στεφάτος (ΕΔΕΥΕΠ): Εντός χρονοδιαγράμματος οι έρευνες για αέριο στην Κρήτη. Insider, https://www.insider.gr/oikonomia/241381/stefatos-edeyep-entos-hronodiagrammatos-oi-ereynes-gia-aerio-stin-kriti
*Ο Ανδρέας Ν. Αγγελάκης είναι επίτιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Hubei, Wuhan της Κίνας