Τα γεγονότα της εξέγερσης του ’68 στο Κολούμπια της Νέας Υόρκης πολλάκις αναφέρονται όταν αναλύονται οι συνθήκες που αφορούν την σημερινή κατάσταση. Επανερχόμενοι στα γεγονότα εκείνης της εποχής, το διοικητικό συμβούλιο του ιδρύματος, μέλη της ελίτ των επιχειρήσεων και των μέσων ενημέρωσης της Πολιτείας της Νέας Υόρκης, αποδείχτηκε ότι δεν είχαν καμία ουσιαστική επαφή με την κουλτούρα της νεολαίας, όπως βεβαίως και ο Πρόεδρος Λύντον Τζόνσον και φυσικά ο άτεγκτος και σκληρός Τζέι Έντγκαρ Χούβερ του F.B.I.
Ο Χούβερ μάλιστα φοβήθηκε τόσο πολύ από εκείνα τα πρωτόγνωρα γεγονότα που αντίκρισε στους χώρους του Κολούμπια, ώστε τον Μάιο διέταξε την υπηρεσία του να ξεκινήσει ένα απίστευτο μυστικό πρόγραμμα αντικατασκοπείας, με δύο χιλιάδες πράκτορες του FBI και στόχο τους αντιπολεμικούς διαδηλωτές και τη Νέα Αριστερά που ανέτειλε στον πολιτικό ορίζοντα της χώρας. Αργότερα, φυσικά, άρχισαν επεισόδια στο Μπέρκλεϊ, απέναντι από το Σαν Φρανσίσκο, αλλά και σε άλλα γνωστά ανώτερα πανεπιστημιακά ιδρύματα των ΗΠΑ.
Αλλά το Κολούμπια ήταν στην πραγματικότητα αυτό που τράβηξε την προσοχή του έθνους λόγω της εμβληματικής του θέσης στην μεγάλη πρωτεύουσα των μέσων ενημέρωσης του κόσμου. Η διαμαρτυρία ήταν μεγάλη, εκατοντάδες φοιτητές συνελήφθησαν, διήρκεσε κάπου μια εβδομάδα με καταλήψεις κτιρίων, ακολουθούμενη από απεργία ενός μήνα, ενώ η αντίδραση της αστυνομίας ήταν τόσο βίαιη και αιματηρή, που χαράχτηκε στην εθνική συνείδηση.
Σε άρθρο του με τίτλο ‘Ένας τυχαίος επαναστάτης’ (The Accidental Rebel), στις 23 Απριλίου 2008, στους Τάιμς της Νέας Υόρκης, ο Πολ Όστερ αφηγείται πώς ένας ήσυχος, βιβλιοφάγος νεαρός άντρας, ο οποίος είχε διαμαρτυρηθεί για τον πόλεμο του Βιετνάμ αλλά δεν ήταν ενεργό μέλος καμίας πολιτικής οργάνωσης στην πανεπιστημιούπολη, εμπνεύστηκε να συμμετάσχει σε διαμαρτυρία με τους συμφοιτητές του τον Απρίλιο του 1968:
«Πήγα γιατί ήμουν τρελός, τρελός με το δηλητήριο του Βιετνάμ στους πνεύμονές μου, και οι πολλές εκατοντάδες φοιτητές που συγκεντρώθηκαν γύρω από το ηλιακό ρολόι στο κέντρο της πανεπιστημιούπολης εκείνο το απόγευμα δεν ήταν εκεί για να διαμαρτυρηθούν για την κατασκευή του γυμναστηρίου τόσο πολύ, όσο για να εκτονώσουν την τρέλα τους, να ξεσπάσουν σε κάτι, οτιδήποτε, και αφού ήμασταν όλοι φοιτητές στο Κολούμπια, γιατί να μην ρίξουμε τούβλα στο Κολούμπια, αφού αυτό ενεπλάκη με προσοδοφόρα ερευνητικά προγράμματα για στρατιωτικούς εργολήπτες και έτσι συνέβαλε στην πολεμική προσπάθεια στο Βιετνάμ;», έλεγε.
Ο Όστερ ήταν μέρος της ομάδας που σταμάτησε για λίγο την κατασκευή ενός νέου γυμναστηρίου, που ήταν ένας βασικός στόχος για τους μαύρους φοιτητές διαδηλωτές, που προσπάθησαν να αντισταθούν στην περαιτέρω επέκταση του Κολούμπια στο διπλανό Χάρλεμ, την παραδοσιακή συνοικία των Αφροαμερικανών στη Νέα Υόρκη, και στη συνέχεια μετακινήθηκε στον έλεγχο άλλων διπλανών κτιρίων της πανεπιστημιούπολης. Όταν η διοίκηση κάλεσε την αστυνομία, ο Όστερ ήταν μεταξύ των φοιτητών που συνελήφθησαν από την Αστυνομία της Νέας Υόρκης.
«Με συνέλαβαν και με τράβηξε από τα μαλλιά μου στο βαν της αστυνομίας ένας αστυνομικός καθώς ένας άλλος με πάτησε το χέρι με την μπότα του», γράφει.
Η κατάληψη του Πανεπιστημίου Κολούμπια το 1968, θεωρείται τώρα ως μια ιστορική στιγμή στο αμερικανικό αντιπολεμικό κίνημα και ο Όστερ ήταν περήφανος που υπολόγιζε τον εαυτό του ως ενεργό συμμετέχοντα σε αυτό. Αλλά κατέληξε επίσης στο συμπέρασμα ότι η διαμαρτυρία στο Κολούμπια δεν ήταν αρκετά ουσιαστική. Όμως, συνεχίζει, οι φοιτητικές ενέργειες εκείνη την ημέρα ήταν απλώς συμβολικές αλλά σίγουρα όχι κενές χειρονομίες!
Οι πρόσφατες εξεγέρσεις των φοιτητών όχι μόνο στο Κολούμπια αλλά και σε άλλα πανεπιστήμια της Αμερικής, αυτή τη φορά για το Παλαιστινιακό ζήτημα, συνηγορούν με τον πλέον πειστικό τρόπο περί αυτού. Απλώς σήμερα μπορεί να απουσιάζει απ’ αυτές ο Όστερ, αλλά ο χρόνος θα ανταμείψει τις μελλοντικές γενεές με την ανάδειξη κάποιου άλλου. Τα στάνταρντ που έθεσε όμως αυτός ο συγγραφέας, ήταν αναμφίβολα υψηλά!
Όχι τόσο της φοιτητικής διαμαρτυρίας, όσο κυρίως της αγαπημένης μας λογοτεχνικής του πένας!