Τα παιδιά δεν μπορούν να επικοινωνήσουν το άγχος τους όπως οι ενήλικες, αλλά δείχνουν ότι έχουν με το δικό τους τρόπο.
Αν είσαι γονιός πρέπει να μπορείς να το αναγνωρίζεις να μιλήσεις μαζί τους και να προσπαθήσεις αν χρειάζεται να τα βοηθήσεις να το διαχειριστούν.
Όλα τα παιδιά κατά καιρούς έχουν σκαμπανεβάσματα. Μπορεί κάποιες μέρες να είναι πιο γκρινιάρικα ή να μην θέλουν να μιλήσουν με κανέναν.
Το θέμα είναι αυτή η συμπεριφορά να μην γίνεται συνήθεια και να αρχίζει να επηρεάζει την καθημερινότητά τους. Εκεί είναι που μπαίνει ο ρόλος σου: να δεις την εικόνα ολόκληρη και να σκεφτείς αν χρειάζεται να μιλήσεις με κάποιον ειδικό.
Τα σημάδια που αξίζει να προσέξεις
Οι ειδικοί συμφωνούν ότι υπάρχουν κάποια ξεκάθαρα σημάδια που μπορεί να δείχνουν πως το παιδί σου βιώνει παραπάνω άγχος απ’ όσο μπορεί να διαχειριστεί. Κράτα σημειώσεις:
- Συνεχής ευερεθιστότητα και έντονα ξεσπάσματα: όχι απλά μια μούρη μέχρι το πάτωμα, αλλά εκρήξεις που κρατάνε πολλή ώρα ή συμβαίνουν πολύ συχνά.
- Συνεχείς αναφορές σε φόβους και ανησυχίες: όταν οι ανησυχίες επηρεάζουν τον ύπνο, το παιχνίδι ή τις βόλτες.
- Συχνά σωματικά παράπονα χωρίς ιατρική εξήγηση: πονοκέφαλοι, στομαχόπονοι που επιμένουν.
- Δυσκολία να ηρεμήσει και να καθίσει έστω λίγα λεπτά: πέρα από την φυσιολογική παιδική ενέργεια.
- Αλλαγές στον ύπνο: πολύ λιγότερος ή πολύ περισσότερος ύπνος, συχνοί εφιάλτες ή δυσκολία να αποκοιμηθεί.
- Δυσκολία στις σχέσεις με συνομηλίκους: όταν αποφεύγει ή χάνει το ενδιαφέρον για φίλους.
- Πτώση στην απόδοση στο σχολείο: ξαφνική ή διαρκής.
- Επαναλαμβανόμενες τελετουργίες ή ανάγκη για “σωστό” τρόπο σε όλα: και στεναχώρια αν αλλάξει κάτι.
Τι πρέπει να κάνεις
Αν δεις δύο ή περισσότερα από αυτά τα σημάδια να εμφανίζονται συστηματικά, δε σημαίνει αυτόματα ότι υπάρχει σοβαρό πρόβλημα, αλλά είναι μια ένδειξη ότι κάτι δυσκολεύει το παιδί σου. Όσο πιο νωρίς το εντοπίσεις, τόσο πιο εύκολα θα βρείτε μαζί λύσεις. Μερικές φορές η αλλαγή είναι απλή, όπως η καλύτερη ρουτίνα ύπνου.
Άλλες φορές χρειάζεται η βοήθεια ενός επαγγελματία για να μάθετε και οι δύο τρόπους διαχείρισης.
Επικοινωνία με τα παιδιά
Ο καλύτερος “ανιχνευτής” άγχους για το παιδί σου είσαι εσύ, γιατί ξέρεις τις συνήθειές του. Αν κάτι αλλάξει απότομα ή επιμένει χωρίς προφανή λόγο, παρατήρησέ το. Μίλα μαζί του, ακόμη κι αν δεν έχει τις λέξεις να σου πει ακριβώς τι νιώθει. Μερικές φορές το παιχνίδι, η ζωγραφική ή η αφήγηση μιας ιστορίας αποκαλύπτουν περισσότερα από μια ευθεία ερώτηση.
Η αλήθεια είναι πως το να μεγαλώνεις παιδιά (και να τα βλέπεις να μεγαλώνουν μέσα σε έναν κόσμο που αλλάζει συνεχώς) δεν είναι απλή υπόθεση. Το άγχος δεν είναι κάτι που αφορά μόνο τους μεγάλους, και το να το αναγνωρίσεις έγκαιρα στα παιδιά σου είναι ίσως το μεγαλύτερο δώρο που μπορείς να τους κάνεις. Άκου, παρατήρησε, ρώτα, και μην διστάσεις να ζητήσεις βοήθεια. Γιατί το να έχεις ένα παιδί που νιώθει ότι το ακούνε και το καταλαβαίνουν είναι η καλύτερη ασπίδα ενάντια σε ό,τι το αγχώνει.