της Ευαγγελίας Καρεκλάκη
Δύο Ιεράρχες της Κρήτης, η κεφαλή της τοπικής Εκκλησίας, ο Σεβασμιότατος Αρχιεπίσκοπος Κρήτης κ. Ευγένιος και ο Μητροπολίτης Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ. Πρόδρομος συμμετείχαν στις εργασίες της Αγίας και Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου που ομόφωνα αποφάσισε την επιβολή «ποινής περιορισμού στις Μονές τους» στους δύο Βοηθούς Επισκόπους του Οικουμενικού Πατριάρχη στην Κρήτη, στον Επίσκοπο Ευμενείας, Ειρηναίο, και στον Επίσκοπο Δορυλαίου, Δαμασκηνό.
Ήταν δύο από τα 12 μέλη της Αγίας Συνόδου στην οποία προεδρεύει ο Οικουμενικός Πατριάρχης και αυτό είναι μία παράμετρος που έχει την σημασία της και την αξία της.
Τον Δεκέμβριο του 2019 η «Πατρίς» με πρωτοσέλιδο δημοσίευμα της είχε αναφερθεί εκτενώς στις …υπόκωφες αντιδράσεις που είχε προκαλέσει στην Εκκλησία της Κρήτης η απόφαση του Οικουμενικού Πατριάρχη και της Συνόδου (στην οποία και τότε συμμετείχαν Κρήτης Ιεράρχες) να εκλέξουν τους Ηγούμενους δύο Πατριαρχικών Σταυροπηγίων της Κρήτης, της Μονής Γουβερνέτου και της Μονής Τζαγκαρόλων, σε Βοηθούς Επισκόπους του Οικουμενικού Πατριάρχη.
Αιώνες είχε να γίνει κάτι τέτοιο επί κρητικού εδάφους, να εκλεγούν δηλαδή Ηγούμενους Μονών Επισκόπους του Οικουμενικού Πατριαρχείου, πράγμα που πρακτικά σήμαινε ότι από τη μία θα αναφέρονταν απευθείας στον Οικουμενικό Πατριάρχη, από την άλλη ως ηγούμενοι, είχαν την υποχρέωση να αναφέρονται στην τοπική Εκκλησία και στην οικεία Μητρόπολη τους για θέματα διαχείρισης και διοίκησης των Μονών τους.
Ουδεμία έκφραση δυσαρέσκειας είχε εκδηλωθεί από τους Ιεράρχες της Κρήτης και μάλλον δεν υπήρχε περίπτωση ποτέ να διατυπώσουν δημόσια κάποια πικρία ή διαφωνία. Όμως, όπως τουλάχιστον προέκυπτε από το ρεπορτάζ, υπήρχε ένα «μούδιασμα» και κυρίως υπήρχαν ερωτηματικά για το κατά πόσο όλο αυτό θα μπορούσε να σηματοδοτήσει εξελίξεις σε βάθος χρόνου στο ισχύον καθεστώς της Εκκλησίας της Κρήτης. Η εκλογή των δύο Βοηθών Επισκόπων είχε προκαλέσει και στεναχώρια υπό την έννοια ότι η Εκκλησία της Κρήτης διαχρονικά και αποδεδειγμένα είναι αφοσιωμένη στο Φανάρι.
Σχεδόν τέσσερα χρόνια μετά, η Αγία και Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου έρχεται να ανακοινώσει την ομόφωνη απόφαση της για την επιβολή της ποινής περιορισμού στα Μοναστήρια τους στους δύο Βοηθούς Επισκόπους. Και είναι αξιοσημείωτη η σύμπτωση της κοινής τους πορείας αφού μαζί είχαν τότε εκλεγεί, μαζί υφίστανται και την ποινή του περιορισμού «άχρι καιρού», για διαφορετικούς όμως λόγους, όπως αναφέρεται.
Και στους δύο απαγορεύεται κάθε άλλη ιεροπραξία εκτός Μονής. Ως προς τον Επίσκοπο Δορυλαίου κ. Δαμασκηνό ήταν γνωστό ότι υπήρχαν ζητήματα με τον Μητροπολίτη Κυδωνίας. Τον Αύγουστο άλλωστε τον είχε πάψει από τα καθήκοντα του ως Ηγουμένου στη Μονή Αγίας Τριάδας Τζαγκαρόλων. Φέρεται, με βάση ορισμένους εκκλησιαστικούς κύκλους, να υπήρχαν μεταξύ τους διαφωνίες σε θέματα διαχείρισης και διοίκησης. Ο Επίσκοπος Δορυλαίου υπήρξε πνευματικό τέκνο του Μητροπολίτη Δαμασκηνού και ήταν υπέρμαχος της εκλογής του τότε.
Ως προς τον Επίσκοπο Ευμενείας κ. Ειρηναίο, οι ίδιες πηγές ενημέρωσης αναφέρουν ότι πιθανότατα υπήρξε δυσαρέσκεια για κάποιες εκκλησιολογικές απόψεις. Ο ηγούμενος της Μονής Γουβερνέτου υπήρξε πνευματικό τέκνο του πρώην Αρχιεπισκόπου Κρήτης, του σεβασμιότατου γέροντα Ειρηναίου, ενώ έχει πνευματική σχέση και με τον Καθοδηγούμενο της Αγιορείτικης Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου, αρχιμανδρίτη Εφραίμ.
Επισήμως δεν έχουν γίνει γνωστοί οι λόγοι που η Αγία και Ιερά Σύνοδος προχώρησε και μάλιστα ομόφωνα στην επιβολή ποινής. Ούτε έχει γίνει γνωστό γιατί με την ίδια απόφαση αφαιρείται το οφίκιο του αρχιμανδρίτη του Οικουμενικού Θρόνου, στους ιερομόναχους Πορφύριο Μπικουβαράκη (Μονή Γουβερνέτου) και Νικηφόρο Εικοσιδέκα (Αγίας Τριάδας Τζαγκαρόλων).
Όμως έχει ενδιαφέρον πραγματικά να μάθουμε τι μεσολάβησε και ο Οικουμενικός Πατριάρχης που ουσιαστικά ευεργέτησε με την εκλογή τους δύο Επισκόπους, αποφάσισε τώρα να τους «τιμωρήσει» με την επιβολή του περιορισμού εντός των Μονών.
Πάντως, η ποινή του εγκλεισμού, από εκκλησιαστική ιστοσελίδα της Αθήνας ερμηνεύεται επί της ουσίας ως θετική για τον Επίσκοπο Δορυλαίου αφού υποστηρίζεται ότι ο Πατριάρχης έβαλε «φρένο» στους κύκλους εκείνους που μεθόδευαν και επεδίωκαν την εκδίωξη του από τη Μονή. Πιο συγκεκριμένα, διαβάζουμε στον Εξάψαλμο και στον Σωτήρη Τζούμα «Με την επιβληθείσα «ποινή» στον Άγιο Δορυλαίου, του «εγκλεισμού», δηλαδή, στην Ιερά του Μονή, ουσιαστικά «τιμωρεί» όσους με τρόπους παντοίους και μεθοδεύσεις ήκιστα προσάδουσες σε ιερωμένους, επεδίωκαν την ατιμωτική εκδίωξή του από τη Μονή της μετανοίας του, μαζί με την περί αυτόν νεοπαγή και ανθούσα αδελφότητα, και την ηθική και πνευματική του εξόντωση, οι οποίοι, ως πληροφορούμεθα μόλις και γλίτωσαν την αργία με την προειδοποιητική αφαίρεση του Πατριαρχικού οφικίου».
Χαρακτηριστικό είναι το απόσπασμα που ακολουθεί από την ανακοίνωση της Αγίας Συνόδου. «Περί δέ τῆς περιπτώσεως τῶν Ἐπισκόπων Εὐμενείας Εἰρηναίου καί Δορυλαίου Δαμασκηνοῦ, ἡ Ἁγία καί Ἱερά Σύνοδος, εὐρείας συζητήσεως γενομένης, ἐπέβαλεν εἰς αὐτούς ὁμοφώνως τήν ποινήν τοῦ περιορισμοῦ ἄχρι καιροῦ εἰς τάς οἰκείας αὐτῶν Ἱεράς Μονάς, ἤτοι τοῦ Ἐπισκόπου Εὐμενείας εἰς τήν Μονήν Γουβερνέτου – Κυρίας τῶν Ἀγγέλων καί τοῦ Ἐπισκόπου Δορυλαίου εἰς τήν Μονήν Ἁγίας Τριάδος Τζαγκαρόλων, ἀμφοτέρας εὑρισκομένας ἐν τῇ περιοχῇ τῶν Χανίων.
Ἐπίσης, ἐκ τῶν Ἀρχιμανδριτῶν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου Πορφυρίου Μπικουβαράκη καί Νικηφόρου Εἰκοσιδέκα ἀφῃρέθησαν τά ἀπονεμηθέντα αὐτοῖς ἐν καιρῷ Πατριαρχικά ὀφφίκια…”.