Ο υπερτουρισμός δεν είναι πλέον απλά ένας “μπαμπούλας”, αντίθετα, μετασχηματίζει βίαια τις τοπικές κοινωνίες σε όλο τον κόσμο.
Τα αστικά κέντρα χάνουν τον λόκαλ χαρακτήρα τους, γίνονται θέρετρα μόνο για επισκέπτες, οι μόνιμοι κάτοικοι αδυνατούν να ανταπεξέλθουν στην έκρηξη των τιμών που φέρνει ο “ανταγωνισμός” με τους τουρίστες, τα ενοίκια έχουν γίνει απλησίαστα με την “ευγενική” συνδρομή του AirBnB.
Με τις εκάστοτε τοπικές διαφοροποιήσεις αυτά λίγο πολύ ισχύουν για διάφορα μέρη στον κόσμο και απλώς διαφέρει η ένταση του φαινομένου. Πολλές περιοχές ανά την Ευρώπη έχουν αρχίσει και παίρνουν διαφόρων ειδών μέτρα, κάτω από την πίεση και των ίδιων των ντόπιων κατοίκων που έχουν ξεσηκωθεί.
Η Βαρκελώνη ήταν η ουσιαστικά η πρώτη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα που σήκωσε τη “σημαία” του κινήματος ενάντια στον τουρισμό, πληγωμένη ιδιαίτερα από τα μεγάλα κύματα των επισκεπτών στην πόλη.
Ένα μέτρο που ήρθε πρόσφατα και στα μέρη μας και το εξετάζουν και μικρά νησιά που αδυνατούν να σηκώσουν το βάρος των επισκεπτών, είναι η επιβολή τέλους στους ημερήσιους επισκέπτες. Την αρχή επιχειρεί να κάνει ο Δήμος Σύμης και σκέφτονται να ακολουθήσουν και οι Παξοί με την Ιθάκη. Την πρωτοπορία σε αυτό το τέλος την κατέχει η Βενετία με ημερήσιο τέλος 5 ευρώ.
Ωστόσο το -μάλλον- πιο επιτυχημένο μέτρο βάσει των μετρήσεων, είναι αυτό που εφαρμόζει η Κοπεγχάγη. Το πρωτοποριακό πρόγραμμα ονομάζεται CopenPay και επιβραβεύει τους τουρίστες που αφήνουν θετικό αποτύπωμα κατά την επίσκεψή τους.
Όπως αναφέρεται στην περιγραφή στην επίσημη ιστοσελίδα: «Το CopenPay, ένα νέο πρόγραμμα της Αρχής της Κοπεγχάγης, παρέχει κίνητρα για βιώσιμο τουρισμό. Οι τουρίστες κερδίζουν πόντους για δράσεις όπως η ποδηλασία ή η χρήση των μέσων μαζικής μεταφοράς, τους οποίους μπορούν να εξαργυρώσουν σε τοπικές εμπειρίες. Σε αντίθεση με πολλές πρωτοβουλίες, το CopenPay δεν έχει ως στόχο να αυξήσει τον τουρισμό, αλλά μάλλον να τον κάνει πιο βιώσιμο και ανταποδοτικό τόσο για τους επισκέπτες, όσο και για την πόλη. Το CopenPay αποσκοπεί στο να προσφέρει μια κουλτούρα περιβαλλοντικής ευθύνης, εμπλουτίζοντας την συνολική εμπειρία του επισκέπτη».
Το μοντέλο είναι απλό: Αντί να επιλέξεις το αεροπλάνο, μπορείς να φτάσεις στην Κοπεγχάγη με τρένο ή ηλεκτρικό αυτοκίνητο και να πάρεις ως δώρο ένα παγωτό ή ένα τοπικό σνακ. Αντί να νοικιάσεις αυτοκίνητο, κάνεις ποδήλατο, καθαρίζεις μια γειτονιά, συντηρείς έναν κήπο ή συμμετέχεις σε μια εθελοντική δράση που περιλαμβάνεται στο CopenPay. Σε αντάλλαγμα, λαμβάνεις δωρεάν είσοδο σε μουσεία, δωρεάν ποδηλασία, μαθήματα γιόγκα, ξεναγήσεις, ακόμα και δωρεάν γεύματα στον κεντρικό σταθμό.
Το CopenPay δίνει κίνητρα: Εισάγει εβδομαδιαίες και μηνιαίες «προκλήσεις». Αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν ποδηλασία σε μια συγκεκριμένη απόσταση μέσα στον αστικό ιστό, ή συμμετοχή σε μια κοινοτική πρωτοβουλία δενδροφύτευσης. Η ολοκλήρωση αυτών των “challenges”, ξεκλειδώνει επιπλέον πόντους.
Το CopenPay ξεκίνησε πιλοτικά το 2023 και φέτος επεκτάθηκε θεαματικά. Στην αρχή λειτουργούσε για τέσσερις εβδομάδες και πλέον έφτασε στις εννέα, με συμμετοχή 100 σημείων ενδιαφέροντος, αριθμός τετραπλάσιος σε σχέση με το 2024. Τα τοπικά καταστήματα και εστιατόρια που δίνουν προτεραιότητα στη βιωσιμότητα, συνεργάζονται με το CopenPay «εξαργυρώνοντας» πόντους για τους επισκέπτες και αυξάνοντας τη δική τους επισκεψιμότητα με τον τρόπο αυτό. Win – win δηλαδή. «Αναλάβετε δράση για μια πιο καθαρή Κοπεγχάγη – και απολαύστε το μεσημεριανό γεύμα στη μισή τιμή», προτρέπει για παράδειγμα ένα κεντρικό εστιατόριο.
«Περπάτησε 5000 βήματα στην πόλη και πάρε έναν δωρεάν καφέ», αναφέρει άλλο “challenge”, με τον καφέ να παρέχεται σε συμβεβλημένα μαγαζιά. Τα Marriott Hotel προσφέρουν 50% στο μεσημεριανό γεύμα για όποιον μετέχει σε δράσεις αστικής γεωργίας (σπορά, φύτευση, πότισμα, ξεβοτάνισμα).
Ανάμεσα στις δράσεις είναι ο καθαρισμός του λιμανιού με χρήση καγιάκ (και επιβράβευση με ένα μη αλκοολούχο ποτό ή σνακ), χρήση δημόσιων μεταφορών αντί για ιδιωτικά μέσα, και συμμετοχή σε τοπικά αστικά projects, πάντα με επιβράβευση. Να πούμε εδώ πως το κόστος ζωής στη Κοπεγχάγη είναι 1,44 φορές πιο υψηλό σε σχέση με την Αθήνα, ωστόσο τα ενοίκια κατ’ αναλογία μέσου μισθού, ανέρχονται περίπου στο 1/3 αυτού για περιοχές στο κέντρο, ενώ σαφώς υψηλότερος είναι και ο μέσος μισθός.
Ένα τέτοιου είδους μέτρο, δεν σημαίνει ότι οι εκάστοτε αρχές (π.χ. ο δήμος) θα αποποιηθούν των ευθυνών τους. Σε διάφορα επίπεδα η Κοπεγχάγη αποτελεί πόλη – πρότυπο. Η πρωτεύουσα της Δανίας κατέκτησε την πρώτη θέση στην κατάταξη των πιο βιώσιμων πόλεων του κόσμου για το 2025. Η Economist Intelligence Unit του περιοδικού The Economist, κατέταξε 173 πόλεις σε όλο τον κόσμο με βάση μια σειρά παραγόντων, όπως η υγειονομική περίθαλψη, η εκπαίδευση, η σταθερότητα, οι υποδομές και το περιβάλλον.
Η Κοπεγχάγη θριάμβευσε αφού έλαβε «τέλειες» βαθμολογίες για τη σταθερότητα, την εκπαίδευση και τις υποδομές.
Με πληροφορίες από news247.gr