Αυστηρότερες προδιαγραφές και ελέγχους με βαριά πρόστιμα στους παραβάτες, προβλέπει η νέα νομοθεσία για τα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης, από την 1η Οκτωβρίου 2025.
Τα νέα μέτρα αφορούν όλα τα ακίνητα που διαθέτουν Αριθμό Μητρώου Ακινήτου (ΑΜΑ) στο Μητρώο της ΑΑΔΕ και στοχεύουν στην ενίσχυση της ασφάλειας, υγιεινής και ποιότητας φιλοξενίας.
Το πρόστιμο για κάθε παράβαση φτάνει τα 5.000 ευρώ και θα πολλαπλασιάζεται, εφόσον διαπιστωθεί επανειλημμένα η ίδια παράβαση. Στην Κρήτη, οι κλίνες βραχυχρόνιας μίσθωσης ξεπερνούν τις 200.000.
Τι προβλέπει η εγκύκλιος
Σύμφωνα με τα άρθρα 3 και 34 του ανωτέρω νόμου, από την 1η Οκτωβρίου 2025 εφαρμόζονται συγκεκριμένες προδιαγραφές για τα ακίνητα που διατίθενται με βραχυχρόνια μίσθωση. Αντικείμενο ελέγχου θα αποτελέσουν τα ακίνητα, τα οποία είναι ήδη εγγεγραμμένα και θα εγγραφούν στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής (που τηρείται στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων) και διαθέτουν Αριθμό Μητρώου Ακινήτου (ΑΜΑ).
Συγκεκριμένα τα ακίνητα αυτά οφείλουν: α) να αποτελούν χώρους κύριας χρήσης (παρ. 95 του άρθρου 2 του ν. 4067/2012 (Α’ 79)) και να διαθέτουν φυσικό φωτισμό, αερισμό και κλιματισμό, β) να διαθέτουν ασφάλιση έναντι αστικής ευθύνης για ζημιές ή ατυχήματα που μπορεί να προκληθούν, γ) να διαθέτουν υπεύθυνη δήλωση ηλεκτρολόγου εγκαταστάτη, πυροσβεστήρες και ανιχνευτές καπνού, ρελέ διαρροής ή ρελέ αντιηλεκτροπληξιακό και ενδείξεις σήμανσης διαφυγής, και δ) να διαθέτουν πιστοποιητικό μυοκτονίας και απεντόμωσης, φαρμακείο με είδη πρώτων βοηθειών, καθώς και οδηγό με τηλέφωνα πρώτης ανάγκης.
Χώροι κύριας χρήσης – Φυσικός φωτισμός – Αερισμός – Κλιματισμός
Χώροι κύριας χρήσης των κτηρίων είναι όσοι προορίζονται για την εξυπηρέτηση της βασικής χρήσης του κτηρίου και την παραμονή των χρηστών του σε αυτούς, όπως είναι σε κτήρια κατοικίας τα υπνοδωμάτια, οι χώροι διημέρευσης, οι κουζίνες, τα γραφεία και έχουν ελεύθερο ύψος τουλάχιστον 2,50 μ.1 (παρ. 95 άρθ. 2 Ν. 4067/2012 (Α΄79) «Νέος Οικοδομικός Κανονισμός»).
Χώροι βοηθητικής χρήσης είναι χώροι, που δεν προορίζονται για την εξυπηρέτηση της βασικής χρήσης του κτηρίου και την παραμονή των χρηστών του σε αυτούς, όπως είναι χώροι κυκλοφορίας, διάδρομοι, προθάλαμοι, κλιμακοστάσια, χώροι υγιεινής, μηχανοστάσια, αποθήκες, χώροι στάθμευσης αυτοκινήτων, κτήρια παραμονής ζώων (παρ. 96 άρθ. 2 Ν. 4067/2012 (Α΄79) «Νέος Οικοδομικός Κανονισμός»).
Η νομιμότητα του χώρου αποδεικνύεται από την άδεια δόμησής του (οικοδομική άδεια) ή/και από την ύπαρξη τακτοποίησής του, βάσει πολεοδομικής νομοθεσίας. Φυσικό φωτισμό από εξωτερικούς τοίχους ή οροφή θα πρέπει να έχουν κατ’ ελάχιστον τα υπνοδωμάτια, ο οποίος θα προέρχεται από κουφώματα μεγέθους μεγαλύτερου ή ίσου του 10% του καθαρού εμβαδού των χώρων αυτών.
Φυσικό αερισμό από εξωτερικούς τοίχους ή οροφή θα πρέπει να έχουν κατ’ ελάχιστον τα υπνοδωμάτια, ο οποίος θα προέρχεται από ανοίγματα στα κουφώματα μεγέθους μεγαλύτερου ή ίσου του 5% του καθαρού εμβαδού των χώρων αυτών.
Τα κουφώματα πρέπει να βλέπουν είτε σε κοινόχρηστο χώρο, είτε σε ακάλυπτο χώρο του οικοπέδου ή του κτηρίου, είτε σε πλευρά ανοικτού ημι-υπαίθριου χώρου, που είναι ανοιχτή σ’ έναν από τους χώρους αυτούς. Κλιματισμός απαιτείται κατ’ ελάχιστον στα υπνοδωμάτια του ακινήτου από κλιματιστικό ψύξης-θέρμανσης (τύπου split ή φορητό), το οποίο θα πρέπει να διαθέτει αθόρυβη και αυτοματοποιημένη λειτουργία και να εξασφαλίζει τις επιθυμητές συνθήκες άνεσης και ευεξίας στους χώρους αυτούς.
Στις περιπτώσεις ακινήτων, που δεν επιτρέπεται στις όψεις του κτηρίου η τοποθέτηση των εξωτερικών μονάδων κλιματιστικών, συστήνεται η χρήση φορητών κλιματιστικών ψύξης-θέρμανσης. Το κλιματιστικό ψύξης-θέρμανσης δεν είναι υποχρεωτικό για ακίνητα που βρίσκονται σε ορεινές περιοχές με υψόμετρο 600 μ. και άνω.
Η εγκύκλιος σημειώνει ότι το επιτρεπόμενο ελάχιστο ελεύθερο ύψος των χώρων κύριας χρήσης προ της εφαρμογής του ΝΟΚ οριζόταν σε 2,40 μ. (παρ. 1.1.1. του άρθρου 7 της υπ’ αριθμ. ΥΠΕΝ/ΔΑΟΚΑ/66006/2360 υ.α. (Κτηριοδομικός Κανονισμός) (Β’ 3985/22.06.2023).
Ασφάλιση αστικής ευθύνης
Για κάθε ακίνητο που μισθώνεται βραχυχρόνια, θα πρέπει να έχει συναφθεί από τον ιδιοκτήτη του και να βρίσκεται σε ισχύ ασφαλιστήριο συμβόλαιο αστικής ευθύνης, για ζημιές ή ατυχήματα, με νομίμως αδειοδοτημένη Ασφαλιστική Εταιρεία. Το μητρώο των νομίμως αδειοδοτημένων (Αντ)Ασφαλιστικών Επιχειρήσεων είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα της Τράπεζας της Ελλάδος (Μητρώο (Αντ)Ασφαλιστικών Επιχειρήσεων).
Υπεύθυνη δήλωση ηλεκτρολόγου εγκαταστάτη – Πυροπροστασία – Ενδείξεις σήμανσης διαφυγής
Κάθε ακίνητο που μισθώνεται βραχυχρόνια, θα πρέπει να διαθέτει σε ισχύ Υπεύθυνη Δήλωση Εγκαταστάτη (ΥΔΕ), στην οποία θα βεβαιώνεται η ύπαρξη ρελέ διαρροής ή ρελέ αντιηλεκτροπληξιακού. Σχετικές πληροφορίες διατίθενται στον ακόλουθο σύνδεσμο: (ΥΔΕ και συνοδευτικά έντυπα | ΔΕΔΔΗΕ).
Σε ό,τι αφορά τους πυροσβεστήρες προβλέπεται η ύπαρξη ενός (1) φορητού πυροσβεστήρα ξηρής σκόνης ή βάσης νερού, τουλάχιστον έξι (6) κιλών, 2 ανά 100 τ.μ. μικτής επιφάνειας, κατ’ εφαρμογή της παρ. 2.5.1. του άρθρου 2 του κεφαλαίου Β του π.δ. 41/2018 «Κανονισμός Πυροπροστασίας Κτιρίων» (Α’ 80) για προσωρινή διαμονή.
Επίσης, σε κάθε ακίνητο θα πρέπει να τοποθετηθούν αυτόνομοι ανιχνευτές καπνού, οι οποίοι θα τοποθετηθούν στην οροφή και θα καλύπτουν κατ’ ελάχιστον τα τ.μ. της επιφάνειας των υπνοδωματίων και της κουζίνας. Τέλος, το ακίνητο βραχυχρόνιας μίσθωσης θα πρέπει να διαθέτει φωτιστικό ασφαλείας σε όλες τις εξόδους του, καθώς και σήμανση διαφυγής.
Πιστοποιητικό μυοκτονίας και απεντόμωσης – Φαρμακείο πρώτων βοηθειών – Οδηγός με τηλέφωνα πρώτης ανάγκης
Κάθε ακίνητο που μισθώνεται βραχυχρόνια, θα πρέπει να διαθέτει σε ισχύ Πιστοποιητικό Μυοκτονίας και Απεντόμωσης από αδειοδοτημένες προς τούτο εταιρείες. Το φαρμακείο πρώτων βοηθειών θα πρέπει να φέρει επιγραφή στα ελληνικά και αγγλικά «ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ / FIRST AID KIT» και το περιεχόμενό του θα περιλαμβάνει συγκεκριμένα είδη πρώτης ανάγκης.
Στο ακίνητο θα πρέπει να υπάρχει κατάλογος με τηλέφωνα πρώτης ανάγκης, ώστε οι ένοικοι να έχουν άμεση πρόσβαση σε βοήθεια σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.
Απαγορεύσεις εγγραφής νέων ακινήτων
Οι περιοχές, που αξιολογούνται ως υποψήφιες προς απαγόρευση εγγραφής νέων ακινήτων βραχυχρόνιας μίσθωσης, περιλαμβάνουν τη Θεσσαλονίκη, τη Χαλκιδική, τη Σαντορίνη, την Πάρο αλλά και περιοχές της Κρήτης.
Οι σχετικές αξιολογήσεις, σύμφωνα με την «Καθημερινή», δεν έχουν ακόμα ολοκληρωθεί και δεν αποκλείεται να περιληφθούν κι άλλες περιοχές ή να εξαιρεθεί κάποια από τις παραπάνω, προσθέτουν οι ίδιες πηγές.
Από την πλευρά της, η υπουργός Τουρισμού προσέθεσε μόνον ότι θα πρόκειται για προορισμούς που έχουν ήδη αυξημένο αριθμό ακινήτων σε βραχυχρόνια μίσθωση και στεγαστικό ζήτημα, όπως και ότι σε μεγάλο βαθμό θα είναι παρόμοιες με εκείνες, όπου θα απαγορευθεί η περαιτέρω ανάπτυξη τουριστικών καταλυμάτων, με βάση το νέο χωροταξικό για τον τουρισμό που θα παρουσιαστεί αργότερα φέτος.