Διαβάζουμε όλο και συχνότερα ότι «αυξάνεται το ενδιαφέρον των τουριστών για τον βιώσιμο τουρισμό, επενδύουμε στον βιώσιμο τουρισμό, τα ξενοδοχεία εφαρμόζουν πρακτικές βιωσιμότητας».
Τι σημαίνει όμως βιώσιμος τουρισμός και γιατί είναι τόσο σημαντικός;
Ο βιώσιμος ή αειφόρος τουρισμός, είναι μία προσέγγιση που έχει τρεις βασικές διαστάσεις: την οικονομία, την κοινωνία και το περιβάλλον.
Ο επίσημος ορισμός, όπως διατυπώνεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού, αναφέρει ότι: «Βιώσιμος τουρισμός, είναι ο τουρισμός που λαμβάνει πλήρως υπόψη του τις υφιστάμενες και μελλοντικές οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις και ανταποκρίνεται στις ανάγκες των επισκεπτών, του κλάδου και των κοινοτήτων στους προορισμούς υποδοχής».
Βασικό κριτήριο για το ταξίδι
Στις μέρες μας, η βιωσιμότητα μετατρέπεται από δευτερεύον χαρακτηριστικό σε βασικό κριτήριο για την τουριστική ζήτηση και οι σύγχρονοι ταξιδιώτες προτιμούν ολοένα και περισσότερο τις μονάδες και τους προορισμούς που εφαρμόζουν πρακτικές βιωσιμότητας.
«Πολλές τουριστικές επιχειρήσεις στην Κρήτη έχουν ήδη κάνει βήματα προς αυτή την κατεύθυνση», λέει στην «Π» ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Διευθυντών ξενοδοχείων, Γιώργος Πελεκανάκης, ο οποίος σημειώνει:
«Η Κρήτη δεν είναι απλώς ένας δημοφιλής προορισμός διακοπών, είναι ένας ζωντανός οργανισμός, ένας τόπος που αναπνέει μέσα από τη φύση, την ιστορία και τους ανθρώπους του. Όμως τα τελευταία χρόνια, η τεράστια ανάπτυξη του νησιού στον τουρισμό έφερε μαζί της και ένα δύσκολο ερώτημα: «πώς μπορούμε να συνεχίσουμε να φιλοξενούμε εκατομμύρια επισκέπτες κάθε χρόνο, χωρίς να εξαντλήσουμε τα ίδια τα στοιχεία που κάνουν την Κρήτη μοναδική»;
Η απάντηση βρίσκεται στη λέξη «βιωσιμότητα». Όχι ως μόδα, αλλά ως νέα «νοοτροπία».
Δεν αφορά μόνο το περιβάλλον
Ο βιώσιμος τουρισμός, εξηγεί ο κ. Πελεκανάκης, δεν αφορά μόνο την προστασία του περιβάλλοντος, αφορά τον σεβασμό προς τον τόπο, τους ανθρώπους, την τοπική κοινωνία, ακόμα και προς τον ίδιο τον επισκέπτη.
Ξενοδοχεία επενδύουν σε εναλλακτικές πηγές ενέργειες όπως φωτοβολταϊκά κλπ., εγκαθιστούν συστήματα εξοικονόμησης νερού, μειώνουν τα πλαστικά μιας χρήσης και έχουν ολοκληρωμένο πρόγραμμα ανακύκλωσης και εκπαιδεύουν το προσωπικό τους σε πρακτικές περιβαλλοντικής ευθύνης.
Δεν είναι «πράσινη» βιτρίνα, αλλά ουσιαστική αλλαγή
Δεν πρόκειται για απλή «πράσινη» βιτρίνα, πρόκειται για ουσιαστική αλλαγή στη λειτουργία των επιχειρήσεων, που συνδέεται άμεσα με τη μείωση του κόστους και τη βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών.
Η βιωσιμότητα ωστόσο, δεν περιορίζεται στα ενεργειακά και περιβαλλοντικά μέτρα. Έχει και κοινωνική διάσταση.
Τι σημαίνει για την Κρήτη
«Ο τουρισμός της Κρήτης -συνεχίζει ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας- μπορεί να είναι πραγματικά βιώσιμος μόνο αν στηρίζει την τοπική οικονομία και τους ανθρώπους της. Όταν ένα ξενοδοχείο προμηθεύεται προϊόντα που παράγονται στην Κρήτη, όταν προβάλλει την κρητική διατροφή, όταν ενθαρρύνει τους επισκέπτες να γνωρίσουν τα μικρά χωριά, τότε δημιουργεί ένα κύκλο ζωής που ωφελεί όλους.
Ο επισκέπτης φεύγει με αυθεντικές εμπειρίες και έτσι με αυτόν τον τρόπο ο παραγωγός, ο τεχνίτης, ο μικρός επιχειρηματίας ωφελούνται και το νησί διατηρεί τη ζωντανή του ταυτότητα.
Η νέα γενιά ταξιδιωτών δεν αναζητά μόνο την πολυτέλεια. Θέλει εμπειρίες, επαφή με τον τόπο. Θέλει να ξέρει ότι τα χρήματά του συμβάλλουν σε κάτι θετικό. Αυτή είναι μια μεγάλη ευκαιρία για την Κρήτη.
Η φιλοξενία δεν είναι πια απλώς μια υπηρεσία, είναι μια ιστορία που αφηγείται ο τόπος. Και όσο πιο αληθινή είναι αυτή η ιστορία, τόσο περισσότερο κερδίζει το ενδιαφέρον του κόσμου».
Όφελος οικονομικό, κοινωνικό, πολιτιστικό
Η μετάβαση στον βιώσιμο τουρισμό, απαιτεί συνεργασία. Το κράτος, οι τοπικές Αρχές, οι επιχειρήσεις και οι ίδιοι οι κάτοικοι, πρέπει να συντονιστούν. Χρειάζονται πολιτικές, εκπαίδευση, αλλά και καθημερινές μικρές πράξεις, από τη σωστή διαχείριση των απορριμμάτων, έως τη χρήση τοπικών υλικών σε νέες τουριστικές μονάδες.
«Όπως δείχνουν τα πρώτα παραδείγματα στην Κρήτη, η αλλαγή είναι εφικτή. Και το όφελος δεν είναι μόνο περιβαλλοντικό, αλλά και οικονομικό, κοινωνικό, πολιτιστικό.
Ο βιώσιμος τουρισμός δεν είναι το μέλλον της Κρήτης, είναι το παρόν της, εφόσον επιλέξει να το αγκαλιάσει», υπογραμμίζει ο κ. Πελεκανάκης και καταλήγει:
«Η Κρήτη έχει όλα τα εφόδια, ήλιο, πολιτισμό, αυθεντικούς ανθρώπους και μια βαθιά σχέση με τη γη.
Το μόνο που χρειάζεται είναι να επενδύσουμε με σοφία και σεβασμό. Για να παραμείνει το νησί αυτό που πάντα ήταν, ένας τόπος που ξέρει να φιλοξενεί, αλλά και να φροντίζει».