Στις περισσότερες χώρες, ο ύπνος εν ώρα εργασίας δεν είναι απλώς ανεπιθύμητος, αλλά ένδειξη τεμπελιάς ή έλλειψης επαγγελματισμού.
Όχι όμως στην Ιαπωνία, που θεωρείται δείγμα εξαιρετικής αφοσίωσης. Δουλεύεις μέχρι εξαντλήσεως, τόσο που χρειάζεσαι λίγο ύπνο για να πάρεις δυνάμεις και να συνεχίσεις. Αυτή η πρακτική έχει ένα όνομα: inemuri που σε ελεύθερη μετάφραση σημαίνει «ύπνος ενώ είσαι παρών».
Το inemuri δεν είναι ένας βαθύς, αναζωογονητικός ύπνος. Είναι ένας ελαφρύς, σύντομος ύπνος, συνήθως σε καθιστή θέση και ο άνθρωπος που κοιμάται πρέπει να μπορεί να ξυπνήσει άμεσα, εάν χρειαστεί, και να επιστρέψει στις δραστηριότητές του.
Η θετική στάση της ιαπωνικής κοινωνίας απέναντι στο inemuri είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την κουλτούρα της εργασιομανίας και της αφοσίωσης. Το να βλέπεις κάποιον να κοιμάται στο γραφείο του δεν θεωρείται ένδειξη τεμπελιάς, αλλά το ακριβώς αντίθετο: είναι απόδειξη ότι ο εργαζόμενος έχει δουλέψει τόσο σκληρά και για τόσες πολλές ώρες, που η κούραση τον έχει κυριεύσει.
Υποδηλώνει ότι ο άνθρωπος έχει εξαντλήσει όλα τα όριά του για την εταιρεία του ή τη δουλειά του. Η Κυβέρνηση εντείνει την πίεση στις εταιρείες να υιοθετήσουν την τετραήμερη εβδομαδιαία εργασία, ωστόσο, αυτές οι προσπάθειες «σαμποτάρονται» από τους ίδιους τους εργαζόμενους.
Ενδεικτικά, μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες της Ιαπωνίας, η Panasonic, υιοθέτησε την επιλογή τετραήμερης εργασίας για τους εργαζόμενους το 2022, αλλά μόνο περίπου 150 από τους 63.000 εργαζόμενους επέλεξαν να συμμετάσχουν.
«Οι λόγοι που οι Ιάπωνες εργάζονται πολλές ώρες είναι πολιτιστικοί και κοινωνικοί. Αυτά τα πράγματα δεν αλλάζουν γρήγορα», εξήγησε στο CNBC ο Τιμ Κρεγκ, ο οποίος πέρασε πάνω από 20 χρόνια διδάσκοντας και διεξάγοντας έρευνες σε κορυφαίες σχολές επιχειρήσεων στην Ιαπωνία.
Σύμφωνα με τον Κρεγκ, οι Ιάπωνες δίνουν μεγάλη αξία στη δουλειά επειδή τείνουν να τη βλέπουν ως «θετικό μέρος της ζωής». Οι εργαζόμενοι είναι συχνά πρόθυμοι να μείνουν περισσότερο για να βοηθήσουν την ομάδα και να παρακολουθήσουν μεγάλα δείπνα της εταιρείας, παρατήρησε ο Μάρτιν Σουλζ, επικεφαλής οικονομολόγος πολιτικής στη Fujitsu.
«Το να είσαι μέλος μιας εταιρείας είναι σχεδόν μέρος μιας κοινότητας και αυτό οδηγεί συχνά σε περισσότερες ώρες εργασίας, όχι όμως τόσο αποτελεσματικές», είπε στο CNBC.
Στην υπέροχη και παράξενη αυτή χώρα, όπου καταγράφεται ρεκόρ αυτοκτονιών και τα τμήματα επειγόντων περιστατικών των νοσοκομείων γεμίζουν από νέους κάτω των 20 ετών που έχουν κάνει απόπειρα (σύμφωνα με δημοσίευμα των The Japan Times, στις 10 Σεπτεμβρίου), στη χώρα που έχει Υπουργείο Μοναξιάς και άνθρωποι πληρώνονται απλώς για να κάνουν παρέα σε μοναχικούς ανθρώπους, υπάρχει και το karoshi.
Πρόκειται για αναγνωρισμένη αιτία θανάτου είτε από ανακοπή καρδιάς, είτε από εγκεφαλικό, είτε από αυτοκτονία λόγω της υπερεργασίας. Η ιαπωνική αυτή λέξη σημαίνει «θάνατος από υπερβολική δουλειά».