Επιτέλους, μια είδηση που γεννά ελπίδα. Με αρκετή καθυστέρηση, αλλά με σαφή πρόθεση, η Ευρωπαϊκή Ένωση δείχνει έτοιμη να αναλάβει δράση απέναντι σε μια σύγχρονη μάστιγα: την ανεξέλεγκτη και πολύωρη χρήση των κοινωνικών δικτύων από ανήλικους. Μια συνήθεια που, παρά τη «συσκευασία» της ως διασκέδαση ή κοινωνική επαφή, έχει αποδειχθεί επιβλαβής, ψυχικά και σωματικά, για χιλιάδες νέους σε όλη την Ευρώπη.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του Politico, στις Βρυξέλλες προετοιμάζεται μια νέα πρόταση που στοχεύει στον περιορισμό της πρόσβασης των ανηλίκων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αν η πρόταση αυτή υλοποιηθεί, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα βρεθεί στην αιχμή μιας διεθνούς συζήτησης που ξεκίνησε με καθυστέρηση. Είναι πλέον ευρέως αποδεκτό πως τα social media, όπως λειτουργούν σήμερα, δεν συμβαδίζουν με τις ανάγκες και την ψυχική υγεία των παιδιών και των εφήβων.
Η πολιτική κινητοποίηση άργησε χαρακτηριστικά, παρότι το πρόβλημα είναι γνωστό εδώ και καιρό. Οι συνέπειες -όπως η αύξηση του άγχους, η κατάθλιψη στους νέους, οι εξαρτητικές συμπεριφορές και η κοινωνική απομόνωση- είναι εμφανείς εδώ και χρόνια.
Παρ’ όλα αυτά, είναι θετικό το γεγονός ότι παρατηρείται πλέον μια πολιτική κινητικότητα για την αντιμετώπιση του ζητήματος. Διότι, τελικά, αν δεν αναλάβουν δράση οι θεσμοί, ποιος θα το κάνει απέναντι στην ανεξέλεγκτη διάσταση του ψηφιακού κόσμου;
Το εγχείρημα, βέβαια, είναι εξαιρετικά δύσκολο. Πώς μπορεί να τεθούν όρια χωρίς να παραβιαστούν θεμελιώδη δικαιώματα; Πώς μπορεί να προστατευτεί η νεολαία χωρίς υπερβολές; Η ισορροπία είναι εύθραυστη. Ωστόσο, το σημαντικό πρώτο βήμα -η αναγνώριση του προβλήματος και η διάθεση για δράση- φαίνεται πως έχει γίνει.
Η Ελλάδα ηγείται αυτής της πρωτοβουλίας, η οποία ήδη έχει τη στήριξη χωρών όπως η Γαλλία και η Ισπανία. Η πρόταση αποσκοπεί στην υιοθέτηση νέων κανόνων που θα περιορίσουν ουσιαστικά τη χρήση των social media από ανηλίκους, λόγω των αυξανόμενων ανησυχιών για τις αρνητικές επιπτώσεις της υπερβολικής έκθεσης στις οθόνες.
Το θέμα της υπερβολικής χρήσης του διαδικτύου από τα παιδιά συγκεντρώνει παγκόσμιο ενδιαφέρον, ειδικά μετά την ψήφιση σχετικού νόμου στην Αυστραλία, ο οποίος προβλέπει πως από τα τέλη του 2025, τα παιδιά κάτω των 16 ετών δεν θα μπορούν να έχουν πρόσβαση σε πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης. Είναι γεγονός πως ο χρόνος που αφιερώνουν οι ανήλικοι σε αυτές τις εφαρμογές απέχει πολύ από το υγιές μέτρο.
Έγγραφο που έχει περιέλθει στην κατοχή του Politico αποκαλύπτει ότι οι τρεις χώρες επιδιώκουν να καθιερωθεί σε επίπεδο ΕΕ ένα όριο «ψηφιακής ενηλικίωσης». Κάτω από αυτήν την ηλικία, τα παιδιά θα χρειάζονται τη συγκατάθεση των γονέων τους για να αποκτήσουν πρόσβαση σε πλατφόρμες όπως το TikTok, το Instagram ή το Snapchat, γεγονός που θα εμποδίζει την αυτόματη χρήση αυτών των εφαρμογών από ανηλίκους.
Η πρόταση αυτή αναμένεται να τεθεί υπό συζήτηση από τους υπουργούς Ψηφιακής Πολιτικής της ΕΕ στις αρχές Ιουνίου, ενώ έρχεται σε μια χρονική συγκυρία κατά την οποία η Δανία προετοιμάζεται να αναλάβει την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το επόμενο εξάμηνο.