Τέσσερις λέξεις γραμμένες σε έναν τοίχο, απεικονίζουν την πιο πικρή αλήθεια που αναδύει ο ιστορικός ιστός του κέντρου του Ηρακλείου. «Ανάπλαση σημαίνει φτωχοί εκτοπισμένοι». Σ’ αυτό τον τόσο γοητευτικό ιστορικό λαβύρινθο της παλιάς πόλης, μετράμε αέναους κύκλους χαμένων ευκαιριών της Λότζια να ασχοληθεί σοβαρά με το ιστορικό απόθεμα της παλιάς πόλης που διαρκώς συρρικνώνεται και έχει πια παραδοθεί στον αστερισμό των Airbnb.
Η περίφημη πλατφόρμα της βραχυχρόνιας μίσθωσης ενσωματώνει αχόρταγα μικροϊδιοκτησίες που αλλάζουν χέρια και ανακαινίζονται για τις ανάγκες της συγκεκριμένης τουριστικής δραστηριότητας, που φέρνει εύκολα ζεστό χρήμα στους ιδιοκτήτες και πολυεπίπεδες συνέπειες στην κοινωνία που ασφυκτιά από την έλλειψη κατοικίας.
Αυτός δυστυχώς είναι ο θλιβερός επίλογος του οδοστρωτήρα της «ανάπτυξης» που ξεριζώνει μαζικά ό,τι απέμεινε από τον ιστορικό ιστό της παλιάς πόλης.
Και αυτό στα μάτια πολλών μοιάζει με λύτρωση από τη μακροχρόνια εγκατάλειψη που κατέγραψαν οι ιστορικοί θύλακες της παλιάς πόλης, που μετατράπηκαν σε εστία προβλημάτων, με τα οποία κανείς στον Δήμο Ηρακλείου δεν ασχολήθηκε διεξοδικά, αφού στο βάθος της σκέψης πάντα ο κυρίαρχος στόχος ήταν να ξεριζωθεί κάθε τι παλιό και να γιγαντωθεί το νέο που έρχεται να εδραιωθεί με όρους σκληρής κερδοφορίας.
Έτσι το Ηράκλειο, δεν κατάφερε να κατακτήσει ποτέ τον στόχο που πέτυχαν το Ρέθυμνο και τα Χανιά, τα οποία ανέταξαν με σεβασμό τον πυρήνα των ιστορικών κτισμάτων τους, που αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο του ορισμού της διαχρονικής ταυτότητάς τους.
Η δική μας πόλη θάφτηκε στην εγκατάλειψη και την αδιαφορία, αφού η μελέτη ανάπλασης του ιστορικού ιστού για την οποία, ενώ διατέθηκε πάνω από 1 εκ. ευρώ, βάλτωσε στο προκαταρκτικό στάδιο και ποτέ δεν κατάφερε να δώσει το «φιλί της ζωής» στην παλιά πόλη. που μέρα με τη μέρα κατέρρεε.
Κάπως έτσι ένας απίστευτος πλούτος του οικιστικού αποθέματος του ιστορικού ιστού, όπου μεγάλωσαν γενιές και γενιές παιδιών, πίσω από καγκελόπορτες φορτωμένες με γιασεμιά, αγιόκλημα και βασιλικούς, χάθηκε για πάντα. Φτωχογειτονιές περήφανες, με αμέτρητα χαμηλά σπίτια με ασβεστωμένες αυλές, που τις στεφάνωναν κισσοί, βουκαμβίλιες, βιόλες, γεράνια, βρέθηκαν να βουλιάζουν μέσα στα στενά σοκάκια χωρίς ικανοποιητικό φωτισμό, σε δρόμους γεμάτους λακκούβες και ακάθαρτους, αφού ο οδοκαθαρισμός είναι είδος πολυτελείας.
Τα σπίτια εγκαταλείφθηκαν, μαράζωσαν, ερήμωσαν και δυστυχώς ο Δήμος διαχρονικά δεν μπήκε στη διαδικασία να ανατάξει την κατάσταση αυτή, μέσα από στοχευμένες παρεμβάσεις που όφειλε να κάνει για να δώσει κίνητρα στους ιδιοκτήτες να αξιοποιήσουν τα σπίτια τους.
Πόσο διαφορετικά θα ήταν αλήθεια τα πράγματα στο Ηράκλειο, αν όλο αυτό το οικιστικό απόθεμα της παλιάς πόλης αναβίωνε με μόνιμους κατοίκους, πόσο σημαντική εκτόνωση θα είχαμε στο στεγαστικό πρόβλημα που βασανίζει εκατοντάδες οικογένειες και τι ποιότητα ζωής θα αποκτούσε ο ιστορικός ιστός αν όλα αυτά τα ερειπωμένα σπίτια ξανάπαιρναν ζωή.
Όμως η μονόστροφη κατεύθυνση του Δήμου σε έργα – «βιτρίνας», μονοπωλούν τη δραστηριότητα και το ενδιαφέρον του στο πλαίσιο της «έξυπνης πόλης», τόσο έξυπνης, που «έκαψε» το πλεονέκτημα της ανάδειξης της παλιάς πόλης, στον βωμό μιας απρόσωπης «ανάπλασης» που σημαίνει ακριβώς όπως λέει και το σύνθημα… «φτωχοί εκτοπισμένοι…».