Πριν λίγες μέρες έλαβα με το ταχυδρομείο ένα καλαίσθητο βιβλίο με τίτλο Υπηρεσιακές μνήμες του Επίτιμου Σχολικού Συμβούλου Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης κ. Βασίλη Ελ. Αγιοργιωτάκη. Πολύ γνωστός στους εκπαιδευτικούς των νομών Ηρακλείου και Λασιθίου, με καταγωγή από το Καμινάκι Οροπεδίου και μόνιμος κάτοικος Ηρακλείου μετά την συνταξιοδότησή του.
Το «σώμα» του βιβλίου είναι άρτιο, άριστο. Η φωτογραφία του εξωφύλλου σε προδιαθέτει θετικά. Είναι ένα μικρό παράθυρο στην εκπαίδευση στα μέσα του 20ου αιώνα.
Ο τίτλος του επιτυχημένος, «προκλητικός» για τους συνταξιούχους, τους μελετητές και ιστορικούς της εκπαίδευσης και όχι μόνο. Η εμφάνισή του, η διάταξη της ύλης, η ένταξη του φωτογραφικού υλικού, η εκτύπωσή του προετοιμάζει τον αναγνώστη να μελετήσει το βιβλίο με προθυμία και ευχάριστη διάθεση. Το βιβλίο τυπώθηκε στο Ηράκλειο, τον Δεκέμβρη του 2021 από την ΤΥΠΟΚΡΕΤΑ, με κείμενα και επιμέλεια του ίδιου του συγγραφέα.
Μελετώντας το βιβλίο «βλέπεις» το δημιουργό του και ταυτόχρονα τη λαμπρή πορεία του στην εκπαίδευση, στον τόπο και στο χρόνο. Μελετάς συγχρόνως και την πορεία των δασκάλων που στελέχωναν τα σχολεία μας μέχρι και πριν λίγες δεκαετίες. Τότε που πολλοί απόφοιτοι των εξαταξίων Γυμνασίων στρέφονταν στις Παιδαγωγικές Ακαδημίες για γνωστούς λόγους . Νέοι από φτωχές αγροτικές οικογένειες, χωρίς επώνυμη κοινωνική καταγωγή, χωρίς υποστήριξη, αλλά με διάθεση για μόρφωση και κοινωνική εξέλιξη.
Τον συγγραφέα γνώρισα ως Σχολικό Σύμβουλο στην Β’ Εκπαιδευτική Περιφέρεια Λασιθίου το 1993. Ήρθε στην Ιεράπετρα μετά από δυο επιτυχημένες θητείες Σχολικού Συμβούλου στο Ν. Ηρακλείου. Εργατικός και υπεύθυνος, ευσυνείδητος, σοβαρός, σεμνός και ταπεινός, προικισμένος με υπομονή και επιμονή, με διάθεση προσφοράς, με σεβασμό και αγάπη προς τους συναδέλφους εκπαιδευτικούς, τους μαθητές, τους γονείς και την εκπαίδευση γενικά. Μαχητής της εκπαίδευσης για τριάντα επτά (37) χρόνια.
Ο σεβαστός μου Ομότιμος Καθηγητής Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Γ. Κρασανάκης γράφει στον πρόλογο του βιβλίου. «Διδάσκει, γιατί αγαπά, αγαπά γι’ αυτό διδάσκει…». Η φράση ταιριάζει απόλυτα στο συγγραφέα. Ο ίδιος γράφει: «Τα παιδιά είναι η ελπίδα των γονέων, το μέλλον του Έθνους, η ίδια η ζωή…». Στα παιδιά και στην εκπαίδευσή τους αφιέρωσε τη ζωή του. Εργάστηκε με ζήλο στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση και σίγουρα τη σήκωσε ψηλότερα.
Στις τριακόσιες τριανταπέντε (335) σελίδες του βιβλίου ευχάριστη έκπληξη αποτελεί το πλούσιο φωτογραφικό υλικό, ογδόντα (80) φωτογραφίες περίπου, που ταξιδεύουν τον αναγνώστη σε άλλες εποχές, πολύ διαφορετικές από τις σημερινές.
Επίσης η ονομαστική αναφορά των συμφοιτητών της Παιδαγωγικής Ακαδημίας, των σχολείων που υπηρέτησε και των μαθητών του, των μετεκπαιδευόμενων συναδέλφων του στο Μαράσλειο Διδασκαλείο, κατά τα έτη 1972-1973 και 1973-1974 , των συναδέλφων των Ελληνικών σχολείων του Βελγίου (1974-1975) και οι αναφορές του στα σχολεία του Ηρακλείου που υπηρέτησε μετά την επάνοδό του από το Βέλγιο, δείχνουν εκπαιδευτικό με οργανωτικές ικανότητες, με μεθοδικότητα και πολύ καλό, πλούσιο αρχείο.
Τα δεκάδες έγγραφα που υπάρχουν στο βιβλίο έφεραν στη μνήμη μου την προσπάθεια των πρώτων Σχολικών Συμβούλων να «αλλάξουν» την εκπαίδευση, να φέρουν καινοτομίες και επικουρικά προγράμματα, να βοηθήσουν το μαθητή και το δάσκαλο. Όμως και τότε κάθε καινούριο αντιμετωπιζόταν με επιφυλάξεις. Έτσι ήταν το κλίμα της εποχής και στην εκπαίδευση.
Η επιμονή τους , ο τρόπος αντιμετώπισης όσων δεν έδειχναν διάθεση συνεργασίας, η εργατικότητα και η υπομονή τους έφεραν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Και ο συγγραφέας προσπάθησε πολύ και τα κατάφερε. Στην υπηρεσιακή μνήμη των δασκάλων μένει ως ο αγωνιστής, ο εργατικός, ο επιστημονικός συνεργάτης, ο ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ, ο ΑΡΙΣΤΟΣ συνάδελφος. Μεταμόρφωσε πολλές αντιλήψεις και θεωρίες.
Ο συγγραφέας ποτέ δεν δίστασε, όπως φαίνεται από το αποδεικτικό υλικό που δημοσιεύει, να εκφράσει τη γνώμη του, ακόμη και να συγκρουστεί για τη διακοπή καινοτόμων προγραμμάτων, για την οργανικότητα των σχολείων ή τις ακατάλληλες συνθήκες στέγασης. Στόχος του ήταν πάντα η καλύτερη λειτουργία των σχολείων της περιοχής του. Κι αυτή η μαχητικότητά του τον ανέβαζε στα μάτια των εκπαιδευτικών, των μαθητών, των γονέων και της τοπικής κοινωνίας. Είχε άποψη, την εξέφραζε και πάντα προσπαθούσε για το καλύτερο αποτέλεσμα.
Ευχαριστώ τον συγγραφέα, γιατί με «πήγε πίσω» μερικές δεκαετίες και ξανάδα, με άλλα μάτια, την εφαρμογή καινοτόμων προγραμμάτων στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Όσα εμπεριέχονται στις σελίδες του βιβλίου αποτελούν μέρος της ιστορίας της Εκπαίδευσης στο τελευταίο μισό του 20ού αιώνα.
Το βιβλίο αυτό πρέπει να γίνει προσιτό στους φοιτητές των Παιδαγωγικών Τμημάτων, στους μελετητές και ιστορικούς της εκπαίδευσης. Γι αυτό πρέπει κάποια αντίτυπα να σταλούν από το συγγραφέα στη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κρήτης, αλλά και στις Δημοτικές μας Βιβλιοθήκες.
*Ο Δημήτρης Κουτσελάκης είναι συνταξιούχος δάσκαλος