Η πρόσφατη απόφαση του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν να αναγνωρίσει -για πρώτη φορά από τη μεριά του Λευκού Οίκου- ως γενοκτονία τις συστηματικές διώξεις που υπέστησαν οι Αρμένιοι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στην Τουρκία. Η κεμαλική Τουρκία έχει χτίσει την εθνική και διεθνή της παρουσία πάνω σε κάποιους θεμελιώδεις μύθους, μεταξύ των οποίων είναι η ριζική αποσύνδεσή της από τις σκληρές πτυχές του οθωμανικού παρελθόντος και η αυτοπροβολή της ως θύμα της αποικιοκρατίας, λόγω της δράσης των Μεγάλων Δυνάμεων για τον περιορισμό και την αναδιανομή της οθωμανικής περιφέρειας.
Όλο τον τελευταίο αιώνα κατασκευάζεται και προωθείται στη διεθνή κοινότητα ένα αφήγημα, που πλήττεται καίρια από την ανάδειξη της Τουρκίας ως θύτη αποτρόπαιων εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας. Η ιδεολογική σύγχυση που έχει επιφέρει η κυριαρχία του νεο-οθωμανισμού του Ερντογάν, που τα τελευταία χρόνια μάλιστα έχει μπολιαστεί καθοριστικά από τις ακραία εθνικιστικές αντιλήψεις του κόμματος MHP των Γκρίζων Λύκων, δυσκολεύει ακόμα περισσότερο τα πράγματα για την Άγκυρα, καθώς της στερεί τη δυνατότητα οποιουδήποτε ελιγμού στο ζήτημα αυτό, αφού είναι πολύ δύσκολο να αρνηθεί την κληρονομιά της οθωμανικής και της νεοτουρκικής πολιτικής που γέννησε τις γενοκτονίες.
Η διεθνής δικαίωση της θυσίας του αρμενικού λαού δεν ήρθε γρήγορα ούτε εύκολα. Μας επιβάλλει, ωστόσο, να δούμε προσεκτικά πόσο σημαντική είναι η επιμονή στην επίτευξη τέτοιων στόχων στο διεθνές πλαίσιο. Η συντονισμένη δράση και πίεση φέρνει αποτέλεσμα και δημιουργεί τετελεσμένα. Η Τουρκία πρέπει να χρεωθεί ακέραια την ευθύνη για τις εγκληματικές πολιτικές μαζικής εξόντωσης των χριστιανικών πληθυσμών που υιοθέτησε και εφάρμοσε. Γιατί μια τέτοια αναγνώριση επιδρά καταλυτικά στον περιορισμό της από τη διεθνή κοινότητα σήμερα και στο μέλλον.
Όλοι αντιλαμβάνονται ότι είναι μια αναθεωρητική δύναμη που ονειρεύεται ξανά αυτοκρατορικά μεγαλεία και εφαρμόζει μεθόδους ωμής παρεμβατικής βίας εναντίον ενοχλητικών πληθυσμών και χωρών. Είναι απόλυτα κρίσιμο να έχουν ταυτόχρονα όλοι στο νου τους ότι αρνείται να δει το εγκληματικό παρελθόν της, άρα είναι πάντα έτοιμη να το αναπλάσει.
Τώρα είναι η στιγμή που πρέπει να ανασυγκροτηθεί και να προβληθεί με ένταση στη διεθνή σκηνή το αίτημα αναγνώρισης της γενοκτονίας των Ελλήνων της Ανατολής, που ήδη από το 1998 έχει αναγνωρίσει το ελληνικό κοινοβούλιο. Οι Ρωμιοί σε όλη την έκταση της μικρασιατικής ενδοχώρας υπέστησαν δεινούς διωγμούς, που κατέληξαν στη μαζική απώλεια μεγάλου μέρους του πληθυσμού και στον ξεριζωμό των υπολοίπων.
Οι αριθμοί είναι απόλυτα ενδεικτικοί της φρίκης και αντίστοιχοι με αυτούς της αρμενικής γενοκτονίας. Οι προσφιλείς στην Τουρκία δικαιολογίες περί απωλειών πολέμου είναι παντελώς αστήρικτες, άλλωστε αντίστοιχα επιχειρήματα χρησιμοποιούν για την άρνηση και της αρμενικής γενοκτονίας.
Οι κάθε είδους διωγμοί των Ελλήνων της Ανατολής ξεκίνησαν το 1914 και εξελίχθηκαν παράλληλα με αυτούς των Αρμενίων και των Ασσυρίων, αποτέλεσαν ουσιαστικά ένα ενιαίο σώμα πολιτικής απόφασης, την γενική κάθαρση του τουρκικού κράτους από τους χριστιανούς πολίτες του, τη δημιουργία μιας νέας, ομοιογενούς και καθαρής πληθυσμιακά πατρίδας για τους Τούρκους. Δεν υπάρχει καμία νομική, πολιτική και ηθική δικαιολογία για όσα το βαθύ τουρκικό κράτος μεθόδευσε σε βάρος των Ποντίων και των Μικρασιατών.
Η γενικευμένη σφαγή και ο ξεριζωμός δεν δικαιολογούνται από την εμπόλεμη κατάσταση στο μικρασιατικό μέτωπο, η στρατηγική της κάθαρσης ξεκίνησε πολύ νωρίτερα, εφαρμόστηκε συνολικά και ήταν μεθοδική, όχι συγκυριακή επιλογή.
Η εγκληματική γενοκτονική μεθοδολογία προτάθηκε από τους Γερμανούς στρατιωτικούς γραφειοκράτες και υλοποιήθηκε με επιμέλεια από τους Νεότουρκους. Η Τουρκία έγινε το εργαστήριο προετοιμασίας του γενοκτονικού ολέθρου που γνώρισε η Ευρώπη στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Οι γενοκτονίες των χριστιανικών πληθυσμών της Ανατολής που αφάνισαν δια της σφαγής, των βασανιστηρίων και της εθνοκάθαρσης εκατομμύρια ανθρώπους ήταν η πρόβα τζενεράλε για το Ολοκαύτωμα.
Δεν πρέπει να μείνει σε κανέναν αμφιβολία για αυτό και η αναγνώριση της γενοκτονίας των Ελλήνων είναι ασφαλές τεκμήριο.
Ενώ η Γερμανία, η Ιαπωνία και άλλες χώρες αναγνώρισαν εγκληματικές πτυχές του παρελθόντος τους και ζήτησαν συγγνώμη από την ανθρωπότητα, η Τουρκία εξακολουθεί να αρνείται τις ευθύνες της και συνεχίζει να εφαρμόζει συστηματική βία, καταπιεστική στο εσωτερικό και επεκτατική στο εξωτερικό. Έχουμε ιστορική ευθύνη να ενημερώσουμε τη διεθνή κοινότητα και να επιτύχουμε την αναγνώριση και της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου και της Μικρασίας. Η εκατονταετηρίδα από το 1922, που έρχεται, θέτει ένα ορόσημο για τη διεκδίκηση αυτής της ιστορικής δικαίωσης.
Το χρωστάμε στο αύριο της χώρας μας, αλλά και στο χτες των ανθρώπων της, καθώς σε πολλές πόλεις όπως το Ηράκλειο το μικρασιατικό προσφυγικό στοιχείο εγκαταστάθηκε μαζικά και επηρέασε δραστικά τη φυσιογνωμία και την εξέλιξή τους. Αυτός είναι ένας εθνικός αγώνας που αξίζει να δοθεί.
*Ο Γρηγόριος Αλ. Πασπάτης είναι πρόεδρος Δημοτικού Συμβουλίου Ηρακλείου