Με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των υποψηφίων στις πανελλαδικές εξετάσεις, η πλειοψηφία γονέων και μαθητών, άρχισε να αντιλαμβάνεται την επίδραση στα αποτελέσματα, της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής, που η κυβέρνηση της ΝΔ ψήφισε τον περασμένο Μάρτιο.
Η εφαρμογή της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής, εκτοπίζει δεκάδες χιλιάδες υποψηφίους από τα ΑΕΙ. Όσοι επιθυμούν συνέχεια των σπουδών στην Ανώτατη Εκπαίδευση, εξωθούνται, έτοιμη πελατεία στην ιδιωτική εκπαίδευση, εφ’ όσον βεβαίως έχουν την οικονομική δυνατότητα. Έτσι η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής διευρύνει τις ανισότητες πρόσβασης στη γνώση, καθώς πλήττει κυρίως τις φτωχές οικογένειες, τα παιδιά που προέρχονται από φτωχά λαϊκά κοινωνικά στρώματα.
Επιπλέον, αποκλείει αρίστους από την πρώτη τους επιλογή, λειτουργεί ως τιμωρία για τους εφήβους, καθώς σε δύσκολες συγκυρίες γκρεμίζει τα όνειρα τους. Καταδικάζει τη βιωσιμότητα πολλών περιφερειακών (και όχι μόνον) πανεπιστημιακών τμημάτων. Στις 20 χιλιάδες ανέρχεται ο αριθμός των κενών θέσεων στις Ανώτατες Σχολές.
Δεν προκαλεί λοιπόν εντύπωση, ότι η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής, κυριαρχεί τελευταία, στην δημόσια συζήτηση. Ούτε είναι τυχαίο, ότι μετά τα αποτελέσματα, δημιουργήθηκε ένα κοινωνικό μέτωπο διαμαρτυριών, κατά της Υπ. Παιδείας κ. Κεραμέως, ακόμα και υπογραφών που ζητούν την παραίτηση της.
Ωστόσο, το πρόβλημα με την πολιτική της ΝΔ στην Παιδεία, δεν περιορίζεται μόνο στην Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής. Ο ίδιος ο πρόεδρος της ΝΔ κ. Μητσοτάκης, κατά την παρουσίαση του «Νέου Αναβαθμισμένου Σχολείου», τον περασμένο Ιούνιο, δήλωσε: «Δεν μπορούν και δεν πρέπει να πηγαίνουν όλοι Πανεπιστήμιο»! Mε περίσσευμα πολιτικού θράσους και κυνικότητας, υπήρξε ιδιαίτερα αποκαλυπτικός, όσον αφορά τη νεοφιλελεύθερη πρόταση προς τη νέα γενιά της πατρίδας μας.
Αυτό είναι λοιπόν το «πρόβλημα» για τη ΝΔ: Η πρόσβαση στο Πανεπιστήμιο. Το «περιτύλιγμα» της νεοσυντηρητικής πρότασης, όπως σε κάθε περίπτωση, παρουσιάζει το μαύρο άσπρο. Η ίδια η υπουργός κ. Κεραμέως, δηλώνει ότι «… η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν θέλει να εγκλωβίσει τα παιδιά μας στα πανεπιστήμια, αλλά να τους δώσει άλλες προοπτικές …»! Και τη σκυτάλη παίρνει το πέπλο της αγορασμένης από τη ΝΔ επικοινωνιακής προστασίας:
Να μην χάνουν «τσάμπα» το χρόνο τους οι νέοι μας, να μην βγαίνουν άνεργοι, να συνδεθούν με την παραγωγή, να στραφούν σε οικονομικά συμφέρουσες δεξιότητες κλπ. Ωστόσο, όσο και αν θέλουν, ούτε τα παχιά και μεγάλα λόγια, ούτε τα πληρωμένα επικοινωνιακά τεχνάσματα, καταφέρνουν να κρύψουν τον νεοφιλελεύθερο πολιτικό προσανατολισμό. Εμπόδια, στην πρόσβαση στη γνώση, με ολοφάνερο κοινωνικό αποτύπωμα, με σαφέστατο ταξικό πρόσημο.
Εδώ βρίσκεται και η καρδιά της αντιπαράθεσης με την πολιτική πρόταση της Αριστεράς, που εισηγείται την ενίσχυση του δημόσιου συστήματος παιδείας και Πανεπιστήμιο ανοιχτό στο λαό, χωρίς ταξικούς φραγμούς και διακρίσεις στην πρόσβαση στις κατακτήσεις του ανθρώπινου μυαλού. Θεωρώ υψηλού συμβολισμού την κίνηση του κ. Μητσοτάκη, την ημέρα ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων για τα ΑΕΙ, να ανακοινώσει την ενασχόλησή του με την εγκατάσταση του παιδιού του σε Πανεπιστήμιο του εξωτερικού.
Από τη μια, αναδεικνύει το προσωπικό του ενδιαφέρον για το δημόσιο Πανεπιστήμιο στην Ελλάδα. Από την άλλη, στέλνει μήνυμα με πολλούς αποδέκτες. Δείχνει το πεδίο από το οποίο η ελίτ στη χώρα, θα καλύπτει τις ανάγκες της, για όσα επιστημονικά καταρτισμένα στελέχη χρειάζεται.
Είναι γεγονός αναμφισβήτητο, ότι τα τελευταία 2 χρόνια, η κυβέρνηση της ΝΔ ξεδίπλωσε πολλά στοιχεία της πολιτικής της στην εκπαίδευση. Όλα αυτά πρέπει να τα πάρουμε υπ’ όψιν μας, αν θέλουμε να έχουμε ολοκληρωμένη την εικόνα της νεοφιλελεύθερης πρότασης της ΝΔ.
Πρώτο: Η κυβέρνηση της Αριστεράς είχε θεσπίσει την δημιουργία τμημάτων, πανεπιστημιακού επιπέδου, διετούς διάρκειας, για τους αποφοίτους των ΕΠΑΛ. Όχι τυχαία, από τις πρώτες νομοθετικές ενέργειες της Κυβέρνησης Μητσοτάκη τον Σεπτέμβριο του 2019 υπήρξε η αναστολή αυτών των διετών Προγραμμάτων Επαγγελματικής Εκπαίδευσης των ΑΕΙ. Τι σήμανε αυτό; 1500 απόφοιτοι των ΕΠΑΛ υπολογίζεται πως στερήθηκαν τη δυνατότητα περαιτέρω εξέλιξης.
Και επειδή πολλά μας λένε για την επαγγελματική και τεχνολογική εκπαίδευση, στην πραγματικότητα, επί Μητσοτάκη συντελέστηκε η «δεύτερη» επιχείρηση διάλυσης των ΕΠΑΛ. Για όσους δεν θυμούνται, η «πρώτη» προσπάθεια ήταν το 2013, με υπουργό Διοικητικής Μεταρρύθμισης τον σημερινό Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.
Τότε καταργήθηκαν 3 τομείς και 15 ειδικότητες, αποκλείστηκαν 20.000 μαθητές από το σχολείο και τέθηκαν σε διαθεσιμότητα 2.000 εκπαιδευτικοί. Όπως έγραψε η μέχρι σήμερα Υπουργός Παιδείας στην αντίστοιχη αιτιολογική έκθεση χωρίς αιδώ: «επιχειρείται η σταδιακή αποσυμφόρηση, από σκοπιάς μαθητικού δυναμικού, των ημερήσιων ΕΠΑ.Λ.».
Δεύτερο: Η κυβέρνηση της ΝΔ, δεν προχώρησε στη λειτουργία Πανεπιστημιακών τμημάτων που είχε θεσπίσει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Μόνο στην Κρήτη, στο Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο, έξι (6) νέα τμήματα τα οποία ιδρύθηκαν με το ν. 4610/07.05.2019 από την κυβέρνηση της Αριστεράς, δεν λειτούργησαν ποτέ, μετά την απόφαση της κυβέρνησης της ΝΔ, να αναστείλει την ακαδημαϊκή λειτουργία τους.
Πρόκειται συγκεκριμένα για τα τμήματα: 1. Χημικών Μηχανικών με έδρα τα Χανιά 2. Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων με έδρα το Ηράκλειο 3. Μηχανικών Βιοϊατρικής με έδρα το Ηράκλειο 4. Μουσικών Σπουδών με έδρα το Ρέθυμνο 5. Επιστημών Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού με έδρα τον Άγιο Νικόλαο και 6. Φυσικοθεραπείας με έδρα την Ιεράπετρα,
Τρίτο: Με δηλωμένο τον στόχο μείωσης των φοιτητών, και ανομολόγητο (ακόμα) την μείωση των σχολών και την αναδιάταξη των ΑΕΙ, καταδικάζει σε μαρασμό πολλά περιφερειακά κυρίως πανεπιστημιακά τμήματα. Είναι χαρακτηριστικά τα «ακραία» αποτελέσματα της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (όπως στην Αρχιτεκτονική Ξάνθης και τα υπόλοιπα τμήματα) που φώτισαν οι προβολείς της δημοσιότητας με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων.
Τέταρτο: Δεν είναι του παρόντος να σταθούμε στα προβλήματα της βασικής και μέσης εκπαίδευσης, αρχίζοντας από την προσχολική αγωγή και φτάνοντας στο Λύκειο. Σίγουρα υπάρχουν πολλά και μεγάλα προβλήματα, που η λύση τους υπαγορεύεται από ένα στόχο. Η αναβάθμιση του σχολείου και η πρόσβαση όλων των Ελληνόπουλων στη γνώση, στην γενική παιδεία. Αυτός ο στόχος καθορίζει τα κενά σε υποδομές και εκπαιδευτικούς, μέχρι τις παρεμβάσεις στα προγράμματα σπουδών.
Ένα δεύτερο, τεράστιο θέμα, που με ανάλογη σοβαρότητα πρέπει να σταθεί η Αριστερά και ευρύτερα η δημοκρατική παράταξη, είναι αυτό της επαγγελματικής–τεχνολογικής εκπαίδευσης. Πώς γίνεται, πού γίνεται, ποια η πορεία από την βασική μέχρι την ανώτερη και ανώτατη εκπαίδευση. Ποια η κατοχύρωση των δικαιωμάτων στην εκπαίδευση αλλά και η επαγγελματική στη συνέχεια στο στίβο της ζωής.
Η νεοσυντηρητική πολιτική της ΝΔ βλάπτει σοβαρά τη δημόσια παιδεία. Η ενίσχυση της δημόσιας εκπαίδευσης σε όλες τις βαθμίδες της, η ισότιμη, χωρίς ταξικούς φραγμούς, πρόσβαση στη γνώση, αποτελεί βασικό συστατικό στοιχείο της παιδείας στην Ελλάδα της νέας εποχής. Παραμένει από τα κεντρικά στοιχεία του προγράμματος της Αριστεράς και της δημοκρατικής παράταξης. Ξέρουμε πως η υλοποίηση ενός τέτοιου προγράμματος είναι θέμα αγώνων των ζωντανών δυνάμεων της κοινωνίας. Γι’ αυτό και αισιοδοξούμε για την τελική έκβαση!
* Ο Νίκος Ε. Ηγουμενίδης είναι βουλευτής Ηρακλείου ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία