Λέγεται ότι «μια εικόνα, ίσον χίλιες λέξεις». Κάνοντας την απαραίτητη αναγωγή στη σημερινή τηλεοπτική πραγματικότητα, μπορεί να λεχθεί ότι: «ένα βίντεο, ίσον με ένα τόμο εγκυκλοπαίδειας». Το αίσχος της ασυδοσίας των κουκουλοφόρων φοιτητών, αντιεξουσιαστών ή/και αλλοδαπών, οι ρίψεις μολότοφ κατά των αστυνομικών στους περί το Πολυτεχνείο δρόμους και η συντηρητική, αν όχι παθητική στάση των οργάνων της τάξης, είναι μια καθημερινή πραγματικότητα, ορατή και προσιτή σε όλους μας, μέσω της τηλεόρασης.
Το ιστορικό κτήριο του Πολυτεχνείου έχει μετατραπεί σε άντρο ανεφοδιασμού των κουκουλοφόρων και βρίσκεται υπό την κατοχή τους. Πραγματικές μάχες «εκ του σύνεγγυς» αποτελούν συχνό φαινόμενο, ενώ απειλείται η ζωή και η περιουσία των περιοίκων.
Ανάλογες σκηνές έχουν εξελιχθεί στην πανεπιστημιούπολη της Θεσσαλονίκης και με μικρότερη συχνότητα και ένταση σε άλλα περιφερειακά πανεπιστήμια (παρεμπόδιση συνεδριάσεων της Συγκλήτου, χτίσιμο εισόδου γραφείου καθηγητή, προπηλακισμοί, απειλές, βανδαλισμοί, κλοπές υλικού, καταστροφή δημόσιας περιουσίας κ.λπ.). Μια από τις ρίζες του κακού (λέμε μια), είναι και το γνωστό «Πανεπιστημιακό Άσυλο».
Το πανεπιστημιακό άσυλο καθιερώνεται νομοθετικά για πρώτη φορά, οκτώ χρόνια μετά την κατάρρευση της δικτατορίας των συνταγματαρχών, με την άνοδο του Πα.Σο.Κ. στην εξουσία, με το νόμο 1268/1982. Αναγνωρίζεται ως μέσο για την πραγμάτωση: «της ακαδημαϊκής ελευθερίας», «της ελεύθερης επιστημονικής αναζήτησης» και «της ελεύθερης διακίνησης των ιδεών». Δηλ. λες και σε μια δημοκρατία υπάρχουν δύο ειδών ελευθερίες: Εκείνη που ισχύει στα Πανεπιστήμια, ΤΕΙ κ.λπ. και εκείνη για τον υπόλοιπο κόσμο…
Για κάθε αντίθετη γνώμη, ας αναφέρουμε ότι αυτός ο θεσμός είναι παντελώς άγνωστος (και ακατανόητος) σε όλες τις χώρες του κόσμου, ανεπτυγμένες και μη… Το δήθεν «πανεπιστημιακό άσυλο» αποτελεί ελληνική ευρεσιτεχνία σε παγκόσμια κλίμακα.
Δημιουργεί, τεχνητά, μια νησίδα απόλυτης ανομίας, όπου ισχύει μόνο ο νόμος της ζούγκλας, που ευνοεί θρασείς φοιτητές αλλά και εξωπανεπιστημιακούς… Αρμόδιο όργανο για την πρόσκληση ή άδεια επέμβασης της αστυνομίας στους χώρους αυτούς ορίζεται ένα τριμελές όργανο, αποτελούμενο από τον Πρύτανη, έναν εκπρόσωπο των καθηγητών και έναν εκπρόσωπο των φοιτητών, οι οποίοι πρέπει να λάβουν ομόφωνη απόφαση. Αν αυτό δεν καταστεί δυνατό, συγκαλείται αυθημερόν η Σύγκλητος του πανεπιστημίου, η οποία αποφασίζει σχετικά, με αυξημένη πλειοψηφία 2/3 επί των παρόντων. (Σημείωση: Όταν θέλεις να φρενάρεις μια απόφαση, ανάθεσέ την σε μια επιτροπή!).
Κατ’ εξαίρεση, δίνεται η δυνατότητα επέμβασης της αστυνομίας, χωρίς να δοθεί η ως άνω άδεια, στις περιπτώσεις στις οποίες διαπράττονται αυτόφωρα κακουργήματα ή αυτόφωρα εγκλήματα κατά της ζωής, ενώ η παραβίαση του πανεπιστημιακού ασύλου θεωρείται ιδιώνυμο ποινικό αδίκημα.
Εξάλλου, μέχρι να συνεδριάσει η Σύγκλητος του πανεπιστημίου και να λάβει με αυξημένη πλειοψηφία την σχετική απόφαση, η ζημία από τις παράνομες πράξεις θα έχει πλέον συντελεστεί και οι δράστες θα βρίσκονται μακράν των χώρων του πανεπιστημίου.
Χρόνια μετά, ο περίφημος νόμος Διαμαντοπούλου (4009/2011) κατήργησε το άρθρο 1268/82, που ρύθμιζε το πώς και πότε καλείται η αστυνομία και επανέφερε την κατάσταση που ίσχυε στην Ελλάδα από το 1836 έως το 1982. Δηλαδή δινόταν στον εισαγγελέα η δικαιοδοσία να παραγγέλνει επέμβαση της αστυνομίας, όταν διαπιστώνει ότι τελούνται παράνομες πράξεις, που δεν έχουν καμία σχέση με την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών.
Ακολουθεί ο νόμος Γαβρόγλου (2017)… Με μία διάταξη που θυμίζει… light νόμο 1268/1982, το υπουργείο Παιδείας επαναφέρει την προστασία του Πανεπιστημιακού Ασύλου… τώρα, ορίζει ως αρμόδιο για την κλήση της αστυνομίας το Πρυτανικό Συμβούλιο, στο οποίο μετέχει και εκπρόσωπος των φοιτητών. Δηλ. πάλι μία από τα ίδια – αδυναμία συνεννόησης και ομοφωνίας…
Διαχρονικά, με τα επαναλαμβανόμενα περιστατικά ανομίας, κατάργησης της έννομης τάξης και συνέχισης ζημιογόνου δράσης στοιχείων που επωφελούνται από τις διατάξεις αυτές, ακούγονται φωνές που ζητούν την κατάργηση του ασύλου. Η κατάργηση όμως του πανεπιστημιακού ασύλου δεν αρκεί, αν δεν συνοδεύεται και από αλλαγή νοοτροπίας τόσο των πανεπιστημιακών, όσο και των κρατικών οργάνων της τάξης.
Διότι, ακόμα κι αν καταργηθούν τυπικά οι νομοθετικές διατάξεις για το πανεπιστημιακό άσυλο, τα μεν μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας θα διστάζουν να καλούν την αστυνομία, έχοντας πάντοτε κατά νου ότι το πανεπιστήμιο είναι ένας «ιερός» και «απαραβίαστος» χώρος, η δε αστυνομία θα διστάζει να επέμβει ακόμα και όταν καλείται από μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας, για το ίδιο –ακριβώς- σκεπτικό.
Η λειτουργία του ελληνικού πανεπιστημίου, όλα αυτά τα χρόνια, κατέδειξε ότι η όποια προσπάθεια για αναβάθμισή του δεν πρέπει να επαφίεται στην «καλή» διάθεση όλων αυτών που τόσα χρόνια το καταστρέφουν, δηλ.: 1) των καθηγητών, που συναλλάσσονται με τις φοιτητικές παρατάξεις για την κατάληψη πανεπιστημιακών αξιωμάτων, 2) των φοιτητικών παρατάξεων, που το χρησιμοποιούν για την εξυπηρέτηση των προσωπικών συμφερόντων των ηγετικών τους στελεχών και για την προώθηση της πολιτικής προπαγάνδας των κομμάτων που εκπροσωπούν, 3) των απλών φοιτητών, που είτε αισθάνονται αδύναμοι να αναλάβουν την όποια δράση προς την κατεύθυνση της καταπολέμησης των παρακμιακών φαινομένων, είτε απλά αδιαφορούν.
Χρειάζεται πολιτική βούληση και πάνω απ’ όλα μία κυβέρνηση και ένας Υπουργός Παιδείας που θα είναι διατεθειμένος να αναλάβει το πολιτικό κόστος από τις αντιδράσεις όλων εκείνων, οι οποίοι είτε παραμένουν πνευματικά αιχμάλωτοι των γεγονότων του Πολυτεχνείου (17η Νοεμβρίου 1973), είτε αντλούν κάποιο όφελος από την νοσηρή κατάσταση στην οποία βρίσκεται το ελληνικό πανεπιστήμιο σήμερα.
Τι λέτε; Θα ευτυχήσουμε να δούμε την κατάσταση να αλλάζει;… ο Θεός βοηθός!