Την περασμένη Πέμπτη γιορτάσαμε την Ανάληψη του Κυρίου, αφού σχεδόν παρήλθαν σαράντα μέρες από την Ανάστασή του. Ανάληψη του Σωτήρος λοιπόν, μια γιορτή στην οποία έδιναν ιδιαίτερη βαρύτητα οι παλαιοί Καστρινοί, τηρώντας τα ήθη και έθιμα και όλες τις παραδόσεις, όπως το καλούσε αυτή η μέρα.
Ένα παλαιό έθιμο που τηρούταν ανελλιπώς από τους χριστιανούς την ημέρα της Αναλήψεως, ήταν η ομαδική κάθοδος στις ακρογιαλές και προ πάντων στην αμμουδιά της Τρυπητής. Είχε χαρακτήρα πανηγυρικό αυτή η γιορτή που ακόμα και τσαρδάκες έστηναν, όπως συνήθιζαν να το κάνουν, σε διάφορες εκδηλώσεις και πανηγύρια.
Οι τσαρδάκες ήταν τα υπαίθρια καφενεία. Η μεγάλη αμμουδιά της Τρυπητής, όπως θα θυμούνται και οι παλαιότεροι, πλημμύριζε στην κυριολεξία από γυναικοπαρέες κυρίως και παιδιά, αφού οι άνδρες ήταν στις δουλειές τους και προσέρχονταν εκεί, όταν έκλειναν την εργασία τους ή όταν έκλειναν τα μαγαζιά τους. Γυναίκες και παιδιά λοιπόν, κρατούσαν τα παρασόλια τους, ήταν ομπρέλες για τον ήλιο, προκειμένου να προστατεύονται.
Οι νοικοκυρές, βέβαια, δεν πήγαιναν στην αμμουδιά με άδεια τα χέρια, αλλά κρατούσαν καλιτσούνια, λαμπριάτικα τσουρεκάκια, παξιμαδιασμένα λαμπροκούλουρα, μαζί και κόκκινα αυγά για να τα φάνε δίπλα στη θάλασσα, αποχαιρετώντας μ’ αυτό τον τρόπο την Λαμπρή.
Φυσικά, εκτός από αυτό, κρατούσαν και άλλα φαγητά και περνούσαν την ημέρα μέχρι αργά το βράδυ που έρχονταν και οι άνδρες, τρώγοντας και πίνοντας. Πολλές συντροφιές κρατούσαν και καμινέτο του σπίρτου της εποχής εκείνης, καθώς και τα χρειαζόμενα για να ψήσουν τον καφέ τους και να τον πιουν στον καθαρό αέρα, ρεμβάζοντας και κουτσομπολεύοντας.
Τα παιδιά, φυσικά, εκείνη την ημέρα έκαναν το πρώτο τους μπάνιο. Με την πρώτη τους βουτιά στα ρηχά πάντα φώναζαν: «Αναλήφθηκε ο Χριστός. Αναλείβομαι και εγώ» και έπεφταν στη θάλασσα. Οι γυναίκες, πιο συγκρατημένες, έμπαιναν μέχρι τους αστραγάλους, κρατώντας με μεγάλη προσοχή το φόρεμα, κυρίως να μην σηκωθεί πιο πάνω, έπαιρναν με τη χούφτα λίγη θάλασσα και έβρεχαν τα μαλλιά τους για να μην μαδούνε, όπως υπήρχε συνήθεια, αλλά και προκατάληψη.
Οι πιο νέες πήγαιναν στα χαλάσματα του μικρού Κούλε ή στους βράχους στο τρυπητό χαράκι να βρουν την Μαλλιαρή. Ήταν μια πέτρα από τη θάλασσα που θα είχε χορταράκια και την έφερναν στα σπίτια τους ως σύμβολο υγείας και μακροζωίας. Έλεγαν βέβαια, «ως εβρίγιωσε η πέτρα του γιαλού να βριγιώσουν οι νοικοκυράδες του σπιτιού και όλη η οικογένεια».
Στην παραλία, όπως προαναφέραμε, καθόντουσαν μέχρι αργά το βράδυ και παρέες – παρέες συνέχιζαν να γλεντούν. Πολλές φορές με συνοδεία λύρας, κιθάρας ή λατέρνας. Επίσης, κρατούσαν και γραμμόφωνα. Παρόμοια έθιμα είχαν και οι Τουρκοκρητικοί του Μεγάλου Κάστρου.
Οι χανούμισες σήκωναν τον φερετζέ, έβλεπαν εύκολα πια μεταξύ τους τα πρόσωπα και δεν τον κατέβαζαν την ημέρα αυτή, ακόμα και μπροστά στους άνδρες. Επίσης κρατούσαν γάλα και έπιναν, καθώς και διάφορα γλυκά, κυρίως σιροπιαστά. Έβρεχαν και αυτές τα μαλλιά τους με θάλασσα, όπως οι χριστιανές και γέμιζαν ένα ποτήρι θαλασσινό νερό με το οποίο ράντιζαν το σπιτικό τους.
Άλλο έθιμο των ηλικιωμένων Τούρκων και Χριστιανών ήταν η αφέμαξη και έτρωγαν σκόρδο για να καθαρίσει το αίμα τους. Έτσι, περνούσαν την ημέρα της Αναλήψεως οι παλιοί Ηρακλειώτες και Ηρακλειώτισσες, χριστιανοί και μουσουλμάνοι, πιάνοντας την Μαλλιαρή.
Εκεί κάτω στην παραλία της Τρυπητής, η οποία άρχιζε από το μέγαρο του Φυτάκη και προχωρούσε προς τη μεριά του Πόρου. Απέναντι από την αμμουδιά της Τρυπητής ήταν η Μεσκηνιά, το προάστιο δηλαδή της Χρυσοπηγής. Σήμερα, σ’ αυτό το σημείο, στη λεωφόρο Ικάρου, βρίσκεται το κεντρικό κατάστημα της Παγκρήτιας Τράπεζας, καθώς και οι νεοφτιαγμένος σταθμός των υπεραστικών λεωφορείων, στο χώρο δίπλα του εργοστασίου «Αθηνά».
Αμμουδιά της Τρυπητής! Όλοι έχουν να θυμηθούν κάτι και ειδικότερα οι μεγαλύτεροι σε ηλικία Καστρινοί που είτε με τις οικογένειές τους, είτε με τα σχολεία ως μαθητές, την είχαν επισκεφθεί, κάνοντας τα μπάνια τους ή την εκδρομή τους.
Σημείο αναφοράς των Ηρακλειωτών κατά την ημέρα της Αναλήψεως, της Καθαρής Δευτέρας και γενικά των ημερών του καλοκαιριού!