Το νερό, εκτός του ότι είναι βασικό συστατικό κάθε κυττάρου και η βάση της ζωής, συνεισφέρει σημαντικά στην ποιότητα ζωής. Το θαλασσινό νερό είναι μια ζωντανή οντότητα, καθώς περιέχει μικροοργανισμούς και μικροσκοπικά φύκια, που περιέχουν όλα τα ολιγοστοιχεία (χαλκό, ψευδάργυρο, ιώδιο, σελήνιο), βιταμίνες, πρωτεΐνες και ανόργανα άλατα, που βρίσκονται επίσης στο ανθρώπινο σώμα.
Οι αρχαίοι Έλληνες, ανέκαθεν ναυτικός λαός, πίστευαν ότι το θαλασσινό νερό συνεισέφερε και αποκαθιστούσε την καλή ανθρώπινη υγεία.
Κατά μέσο όρο, το θαλάσσιο νερό έχει αλατότητα περίπου 3,5% (35 g αλάτων/lit), ενώ η μέση πυκνότητά του στην επιφάνεια της θάλασσας είναι 1,025 gr/cm3. Πρώτος ο μαθηματικός και φυσικός Αρχιμήδης (3ο αιώνα), διατύπωσε μια πρόταση που είναι γνωστή ως αρχή του Αρχιμήδη, ότι τα υγρά ασκούν δύναμη σε κάθε σώμα που βυθίζεται μέσα σε αυτά. Η δύναμη αυτή ονομάζεται άνωση, είναι κατακόρυφη, με φορά προς τα πάνω και ισούται με το βάρος του υγρού, που εκτοπίζεται από το σώμα.
Η αξιοποίηση των θεραπευτικών ιδιοτήτων του θαλασσινού νερού έχει τις ρίζες της στην αρχαιότητα. Οι Μινωίτες, οι Φοίνικες, οι αρχαίοι Έλληνες, οι Αιγύπτιοι και οι Ρωμαίοι αξιοποιούσαν και απολάμβαναν αυτές τις ιδιότητες.
Ο Ιπποκράτης (ca 460-370 π. Χ.), ο πατέρας της ιατρικής, αναγνώρισε και περιέγραψε για πρώτη φορά τις ευεργετικές επιδράσεις του θαλασσινού νερού στην υγεία, χρησιμοποιώντας τον όρο θαλασσοθεραπεία.
Συνιστούσε ζεστά λουτρά με θαλασσινό νερό, ως μέσο χαλάρωσης, αλλά και για τη θεραπεία αναπνευστικών και δερματολογικών νοσημάτων, μυοσκελετικών και ρευματικών παθήσεων, όπως και προβλημάτων στην κυκλοφορία του αίματος και άλλων (Αγγελάκης, 2025). Επίσης, ο Πλάτωνας (ca 427-347 π.Χ.) ανέφερε ότι η θάλασσα θεραπεύει όλες τις παθήσεις του ανθρώπου, ενώ ο Ευριπίδης (ca 480-406 π.Χ.) ότι η θάλασσα ξεπλένει όλες τις ασθένειες των ανδρών.
Η θαλασσοθεραπεία είναι η θεραπευτική χρήση του θαλασσινού νερού και των παραγώγων του, όπως η λάσπη και τα φύκια, για την αντιμετώπιση διαφόρων παθήσεων, αισθητικών προβλημάτων και τη γενικότερη βελτίωση της ευεξίας. Βασίζεται στην αξιοποίηση των ευεργετικών ιδιοτήτων του θαλασσινού νερού, όπως η ομοιότητα στη μεταλλική του σύνθεση με τα υγρά του ανθρώπινου σώματος, μέσω της έκθεσης σε θαλασσινές συνθήκες ή την εφαρμογή θαλάσσιων προϊόντων.
Ακόμη, λόγω της υψηλής συγκέντρωσης αλάτων (άνωσης), οι κινήσεις των αρθρώσεων στο θαλασσινό νερό και η γενική κινητοποίησή τους διευκολύνεται και γίνεται αποκατάσταση 10 φορές αποτελεσματικότερα, από ό,τι σε γλυκό νερό (Μεντές, 2025).
Η θαλασσοθεραπεία συνδυάζεται τέλεια με ταυτόχρονη χρήση αρωματοθεραπείας, λεμφική αποστράγγιση, κρυοθεραπεία, ηλεκτροθεραπεία, οστεοπαθητική, ρεφλεξολογία και με λασποθεραπεία.
Μερικά άλλα από τα προβλήματα υγείας, που βελτιώνει η θαλασσοθεραπεία, είναι το έκζεμα, η ψωρίαση, οι αρθρίτιδες, η κακή κυκλοφορία και οι μετεγχειρητικές αποκαταστάσεις.
Ακόμη, είναι ωφέλιμη και σε καταστάσεις άγχους, κόπωσης, κατάθλιψης, παχυσαρκίας και σε ό,τι άλλο επιφέρει τη γήρανση του οργανισμού (Μεντές, 2025).
Ο όρος SPA αποτελεί συντόμευση της λατινικής έκφρασης sanus per acqua, που σημαίνει υγιής μέσω του νερού. SPA είναι μια μικρή πόλη στο Βέλγιο, της οποίας οι θερμές πηγές ανακαλύφθηκαν από τους Ρωμαίους.
Αρχικά, χρησιμοποιήθηκαν από στρατιώτες για θεραπεία μυϊκών προβλημάτων, τραυμάτων ή ακόμη και ως τρόπος αποφόρτισης από την πίεση.
Παρ’ ότι η ιδέα των SPA έγινε ιδιαιτέρως δημοφιλής κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα, ήταν γνωστή από πολύ παλιά (Μεντές, 2025).
Η χώρα μας προσφέρει ανεπανάληπτες θάλασσες για την αξιοποίησή τους ολόκληρο το χρόνο. Ακόμη, υπάρχουν περισσότερες από 700 θερμές ιαματικές πηγές με θεραπευτικές ιδιότητες.
Τα συστατικά των πηγών αυτών έχουν καταγραφεί και πολλές πηγές έχουν λάβει σχετική πιστοποίηση από τον Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού. Παρόλα αυτά, οι περισσότερες από αυτές παραμένουν δυστυχώς αναξιοποίητες.
Η αυξημένη ευαισθητοποίηση σχετικά με την βελτίωση της υγείας, την ευεξία, τις ιαματικές θεραπείες και άλλες ειδικές θεραπείες, θέτει επιτακτική την ανάγκη οργάνωσης, ώστε η χώρα μας να συμπεριληφθεί στις κορυφαίες χώρες για θαλασσοθεραπεία και ιαματικό τουρισμό.
Βιβλιογραφία
Αγγελάκης, Α. Ν. (2025). Νερό: Πηγή Υγείας και Έμπνευσης. Χανιώτικα Νέα, Χανιά, 07/08/2025, https://www.haniotika-nea.gr/nero-pigi-ygeias-kai-epneysis/
Μεντές, Δ. (2025). Θαλασσοθεραπεία: Τι είναι και ποια προβλήματα υγείας
αντιμετωπίζει. Εγκυκλοπαίδεια Υγείας,
https://enallaktikidrasi.com/2019/08/thalassotherapeia-poia-provlimataigeias-
antimetwpizei/
Ο Ανδρέας Ν. Αγγελάκης είναι επίτιμο μέλος και διακεκριμένος fellow του Παγκόσμιου Οργανισμού Νερού (IWA)