Λόγια ψυχής του τότε παιδιού Αλέξανδρου Κατσαπρακάκη από τον Αχεντριά Αστερουσίων και που κουβαλάει ακόμα ως μνήμη και παιδική φαντασία συνάμα.
Τ’ Αστερούσια είναι θαρρείς το κεφαλόσκαλο της πόρτας τ’ ουρανού. Τι ομορφιά Θεέ μου! Ναι, απόμακρη, άγρια ενίοτε αφιλόξενη αλλά πάντα σε γοητεύει. Τα χωριά των Αστερουσίων – φωλίτσες που βαστούν τις ρίζες μας.
Ροτάσι, Μεσοχωριό, Δωράκι, Χάρακας, Λιγόρτυνος, Αχεντριά και φτάνεις στον ουρανό! Τόσα κι άλλα τόσα χωριά και κεφαλοχώρια σκαρφαλωμένα στους βράχους των Αστερουσίων.
Το Β’ Συνέδριο των Αστερουσίων, που έλαβε χώρα από τις 11 Ιουλίου έως 14 Ιουλίου στα Αστερούσια, έριξε άπλετο φως στην παράδοση και την ιστορία τους του παρόντος αλλά και του μέλλοντος. Σημαντικοί άνθρωποι επιστήμονες αλλά και λάτρεις του τόπου έδωσαν το “παρών” τους και φώτισαν διά των εισηγήσεών των τις ξεχασμένες πτυχές της ιστορίας και παράδοσης των οικισμών.
Οι μνήμες ζωντάνεψαν σαν η κα Αταλάντη Μιχελογιαννάκη, διδάκτωρ φιλολογίας και συγγραφέας, μίλησε για την υφαντική τέχνη στα Αστερούσια. Καθένας μας είχε κάποιο λόγο για να σκάψει βαθιά τη μνήμη και η θύμηση έτοιμη να φέρει τις εικόνες των παιδικών χρόνων, τον αργαλειό της μάνας και γιαγιάς με το φασίδι το περίτεχνο, τις ιστορίες και τα παραμύθια αλλά και τα νέα του χωριού. Πόσες αναμνήσεις στ’ αλήθεια!
Η συγκίνηση κάθεται στο στασίδι της.
Η αρχαιολόγος Αντωνία Πατεράκη περιέγραψε πτυχές αρχιτεκτονικής ενός παραδοσιακού οικισμού θύρες και ανώφλια από τον Σίβα του Δήμου Φαιστού. Ο τυπογράφος κος Δημήτρης Μουδατσάκης διηγήθηκε τις περιπέτειες ενός σπουδαίου τυπογράφου και ανθρώπου της Μεσαράς του Αβραάμ Κυπράκη.
Εκλεκτοί επιστήμονες μίλησαν για την σπουδαιότητα των λεγόμενων Ασκληπιείων στα Αστερούσια – Μανόλης Μανούτσογλου και Κωνσταντίνος Αρχοντάκης [Η περίπτωση του Ασκληπιείου της Λεβήνας, του Λέντα]. Η κα Βρέντζου Θεανώ μίλησε για το σχέδιο ανάπτυξης του ορεινού όγκου των Αστερουσίων στο πλαίσιο ένταξής τους στο Δίκτυο «Άνθρωπος και Βιόσφαιρα της Unesco”.
Η προσπάθεια του Κέντρου Κρητικής Λογοτεχνίας και του Προέδρου κου Μουτζούρη Κώστα να αναδειχθούν τα Αστερούσια, τα οποία είναι επί της ουσίας το ρίζωμά μας σε όλα τα επίπεδα, η ταυτότητά μας, είναι σπουδαία και ουσιαστική για το παρόν και το μέλλον της ιστορίας και της παράδοσης των Αστερουσίων.
Ας βοηθήσει η πολιτεία με έργο και άμεσα, ώστε να επανέλθουν τ’ Αστερούσια στους ανθρώπους των με παρόν και μέλλον, όπως σπαρακτικά ζήτησε η κα Καραταράκη στην εισήγησή της: «Φουρνοφάραγγο μια ψηφίδα στα Αστερούσια». Ζήτησε πίσω τις ρίζες της, την πατρίδα των παιδικών της χρόνων! Γιατί αν διαγράψουμε την ιστορία μας και την παράδοση, τότε δε θα έχουμε ούτε παρόν ούτε μέλλον!
Όπως χαρακτηριστικά γράφει στο βιβλίο του ο κος Αλέξανδρος Κατσαπρακάκης:
«Υποκλίνομαι στ’ άγρια σου δύσβατα ξερακιανά βουνά σου, στη φτωχή σου βλάστηση, στην αφτιασίδωτη φυσική ομορφιά σου… Αχεντριά, είσαι η ίδια η ζωή μου!
Αστερούσια, είστε ρίζες μας!»
*Η Εύα Kαπελλάκη – Κοντού είναι εκπαιδευτικός και αρθρογράφος lettere Classiche dell “Universita” degli studi di Napoli “Federico II”.