Είναι ευχάριστο ότι στη γλώσσα μας έχουμε μεγάλους ποιητές, ότι γράφεται ακόμη ποίηση, αλλά και διαβάζεται, όσο κι αν αρκετοί υποστηρίζουν το αντίθετο και θεωρούν ότι η εποχή μας είναι αντιποιητική.
Η απόλαυση της ποίησης σε δύσκολους καιρούς μάς βοηθά να υπερβούμε την καθημερινότητα που μας πιέζει, αλλά και να συγκροτήσουμε μια καθαρότερη εικόνα για τον κόσμο και την ζωή μας. Βέβαια και σε άλλες γλώσσες γράφεται μεγάλη ποίηση, μόνο που, επειδή αναγκαστικά την γνωρίζω από μεταφράσεις, ένα μεγάλο μέρος της μαγείας της χάνεται.
Η Τασούλα Καραγεωργίου που είναι διδάκτορας κλασικής φιλολογίας, ήταν για πολλά χρόνια εξαιρετική πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων και έχει εκδώσει αρκετές μεταφράσεις αρχαίων ποιητών. Αναφέρω ιδιαίτερα την πιο πλήρη μετάφραση της Σαπφούς με το πρωτότυπο κείμενο. Έχει επίσης μέχρι τώρα εκδώσει πάνω από δέκα ποιητικές συλλογές.
Τα ποιήματά της έχουν μεταφραστεί σε αρκετές γλώσσες και έχει τιμηθεί για το έργο της από την Ακαδημία Αθηνών. Στα ποιήματά της συχνά υπάρχουν αναφορές σε αρχαίους και σύγχρονους ποιητές με λέξεις και φράσεις που την συγκινούν. Κάποτε, εμπνέεται από στιγμές της καθημερινής ζωής που της επιτρέπουν να δει καθαρότερα και σε βάθος τα ανθρώπινα πράγματα. Πάντοτε όμως, οι στίχοι της έχουν μια λανθάνουσα μουσική που συγκινεί και τέρπει.
Πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ η ποιητική της συλλογή «Η Ανδρομάχη όταν λιώσουν οι πάγοι». Αρκετά ποιήματα έχουν αναφορά σε αρχαίους λυρικούς, αλλά και στον Σολωμό, τον Παπαδιαμάντη και τον Καβάφη. Οι αναφορές αυτές τής επιτρέπουν να ερμηνεύσει βιώματα και εμπειρίες της ζωής της και να καλέσει τον αναγνώστη να κάνει τους δικούς του συσχετισμούς: «η σιωπή σαν το έαρ προσμένει την ποίηση/να βλαστήσει ξανά μιαν ελπίδα», καταλήγει σε ένα από τα ποιήματά της, όπου αντιπαρατίθενται τα σύντομα επιγράμματα με τα ομηρικά έπη.
Παραθέτω ένα ποίημά της:
ΤΑ ΔΥΟ ΘΑΥΜΑΤΑ
Το ‘να θαύμα το θέλω
να συμβεί στο όνειρό μου:
σαρκοφάγος να ανοίξει
και στο φως να φανεί ένα θραύσμα παπύρου,
της Σαπφώς με σπαράγματα στίχων,
Ξαφνικά να ευωδιάσει ο αέρας,
μυρωδιές υακίνθων και ρόδων
να σκορπίζει τριγύρω,
κι ακόμα
να μυρίσω επιτέλους το λύδιο εκείνο, το σπάνιο,
το άγνωστο βρένθειον μύρο.
Τ’ άλλο θαύμα το θέλω
στον ξύπνο μου:
ανοικτό να ‘βρω πάλι το κλειστό καφενείο,
στη γωνιά να καθίσω που καθόμουνα πάντα,
κι ενώ πίνω ένα σκέτο διπλό,
για το μύρο το βρένθειον,
που επιτέλους το μύρισα,
ένα ποίημα να γράψω.
Επίσης από τις εκδόσεις ΝΙΚΑΣ κυκλοφορεί με πρόλογο – μετάφραση και σημειώσεις το σωζόμενο έργο της ποιήτριας του 3ου π.Χ. αιώνα, Ανύτης. Είναι μια ποιήτρια από την Τεγέα, φημισμένη τα χρόνια της. Σώζονται λίγα επιγράμματα για αγαπημένα ζώα που πέθαναν, θέμα αρκετά πρωτότυπο, για τον πρόωρο θάνατο γυναικών, επιτύμβια για έναν πολεμιστή και έναν δούλο αλλά και επιγράμματα για πηγές και βρύσες και για τόπους λατρείας. Παραθέτω ορισμένα.
EΠΙΤΥΜΒΙΟ ΓΙΑ ΕΝΑ ΔΕΛΦΙΝΙ
Δεν θα χαίρομαι πια στα πλωτά τα πελάγη,
ούτε πια τον αυχένα, ορμώντας από τον βυθό,
θα προβάλλω,
ούτε πια στο καλόχτιστο πλάι καράβι,
θα φυσώ με τα όμορφα χείλη
καμαρώνοντας την προτομή μου στην πλώρη.
Ερεβώδης νοτιάς στην ξηρά,
από την θάλασσα μ’ έχει πετάξει,
και νεκρό τώρα κείτομαι στην αμμώδη ακτή.
Η ΠΙΟ ΓΡΗΓΟΡΗ ΑΓΡΙΑ ΣΚΥΛΙΤΣΑ
Εσύ χάθηκες κάποτε, Μαίρα, αστέρι μου,
η πιο γρήγορη από όλες τις άγριες σκυλίτσες,
στη Λοκρίδα εκεί, στον πολύρριζο θάμνο κοντά,
όταν έχυσε,
στο ποδάρι που ανέμελα σήκωνες ποικιλόδειρη έχιδνα,
το πικρό της φαρμάκι.
ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΔΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΧΩΡΟΣ
Εδώ είναι ο χώρος της Κύπριδας, γιατί πάντα της άρεσε
από τη στεριά το ολόλαμπρο πέλαγος να αγναντεύει,
και να φέρνει στους ναύτες ταξίδι καλό,
αφού γύρω ο πόντος ευθύς από φόβο ημερεύει,
μόλις δει της θεάς το εξαίσιο άγαλμα.
Αξίζει να τονιστεί ότι υπάρχει και το αρχαίο κείμενο και λεπτομερείς ερμηνευτικές και φιλολογικές παρατηρήσεις. Με το σύνολο του έργου της, η Τασούλα Καραγεωργίου και με τη διδακτική της προσφορά έχει δείξει πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος των δασκάλων και των δημιουργών και αποτελεί παράδειγμα για νεότερους.
Ο Ζαχαρίας Καραταράκης είναι φιλόλογος