Τα προβλήματα των νέων είναι φαινόμενο κάθε εποχής. Διαφορετικά σκέφτεται η γενιά των νέων από τη γενιά των γονέων και διαφορετικότερα από τη γενιά των παππούδων και γιαγιάδων. Οι νέοι αγνοί και ορμητικοί ζητούν το απόλυτο. Όταν όμως στον περίγυρό τους συναντούν την υποκρισία, ασυνέπεια και το ψέμα αντιδρούν και δημιουργούν προβλήματα.
Παλαιότερα στη διαπαιδαγώγηση των νέων, τον πρώτο λόγο είχαν η Εκκλησία, το σχολείο, η πολιτεία, προπαντός όμως η οικογένεια. Σήμερα οι τέσσερις αυτοί φορείς που συνιστούν το αγαθό της παιδείας παίζουν δευτερεύοντα ρόλο. Η νεολαία έχεσι επαναστατήσει κι απομακρυνθεί απ’ αυτούς τους φορείς.
Στ’ όνομα της ελευθερίας οι νέοι μπαίνουν στην κοινωνία χωρίς εφόδια και προφυλάξεις. Την ταυτότητα και προσωπικότητά τους αναζητούν. Οι περισσότεροι δεν τα καταφέρνουν. Μπορεί να’ ναι άριστοι μαθητές, φοιτητές κι επιχειρηματίες, αλλά χωρίς συναίσθημα κι αγάπη. Φταίνε γι’ αυτό όλοι οι φορείς που έχουν την ευθύνη της διαπιαδαγώγησής τους. Ορισμένοι από μας τους γονείς, δασκάλους και πολιτικούς μιλάμε πολύ για θεσμούς κι αξίες χωρίς να πιστεύομε και να ζούμε αυτά που λέμε. Μιλάμε πολύ για δημοκρατία και συνεχώς παραβιάζομε τους νόμους της δημοκρατίας. Μιλάμε για την ορθοδοξία και ζούμε ανορθόδοξα.
Μιλάμε για την αγάπη κι η καθημερινή μας ζωής δείχνει το αντίθετο. Μιλάμε για την πατρίδα όμως καθημερινά δείχνομε ασέβεια. Λέμε πως είναι η χειρότερη του κόσμου χωρίς να κάνομε τίποτε να τη βοηθήσομε. Δεν φεύγουν στην αλλοδαπή μόνο οι φτωχοί νέοι, αλλά κι οι πλούσιοι εφοπλιστές κι επιχειρηματίες. Έτσι και στα μάτια των παιδιών μας, μαθητών και πολιτών είμαστε ασυνεπείς κι υποκριτές με αποτέλεσμα την απογοήτευσή τους.
Στη σημερινή εποχή, αντίθετα μ’ όλες τις προηγούμενες, τα φαινόμενα της παρακμής έχουν γίνει κανόνας. Η κοινωνία παρουσιάζει ως “μοντέλο” στους νέους την ασυδοσία του πλούτου, την εκμετάλλευση των φτωχών τάξεων και τους αιματηρούς ανταγωνισμούς των ισχυρών. Την υποκρισία της διπλωματίας του πανσεξουαλισμού και της πορνογραφίας. Μ’ αυτή την κοινωνία προσπαθούν να κοινωνήσουν οι νέοι μας και δεν τα καταφέρνουν. Ιδανικά και οράματα αναζητούν αλλά δεν υπάρχουν για να τα βρουν. Τα ιδανικά είναι η ψυχή των λαών.
Χαρίζουν στους ανθρώπους θάρρος, ενθουσιασμό κι αισιοδοξία. Καλλιεργούν την ελευθερία, ειρήνη, αγάπη για την πατρίδα και τους συνανθρώπους, αλληλεγγύη και δικαιοσύνη. Τα οράματα είναι άλλος πνευματικός πλούτος των ανθρώπων κι όπως έλεγε ο Γάλλος πρόεδρος Ντε Γκωλ “μονάχα τα οράματα μπορούν να αντισταθμίσουν κι εξουδετερώσουν τα σπέρματα διάλυσης των ανθρώπων και των λαών”. Αγάπη θέλουν να χαρούν, οι νέοι μας, και πίστη να ελπίζουν αλλά δύσκολα τις βρίσκουν.
Αυτή η πνευματική φτώχεια τους κάνει πολλές φορές αρνητές των πάντων. Έτσι όμως είναι εύκολη λεία στους μηχανισμούς της προπαγάνδας που όλο και περισσότερο προβάλλουν τη χρησιμοθηρία και κατανάλωση, την αθεΐα και τα φιλοσοφικά ρεύματα. Τους οδηγεί στα ναρκωτικά κι εγκληματικές πράξεις, αλλά και στις συμμορίες ανηλίκων που δέρνουν και μαχαιρώνουν. Οι φυλακές των ανηλίκων είναι συνέχεια γεμάτες. Όταν αποφυλακίζονται, πάλι επιστρέφουν στα κελιά τους. Αυτό σημαίνει αποτυχία των σωφρονιστικών συστημάτων, της κοινωνίας κι όλων μας. Έχουμε αναρωτηθεί πόσο είναι και το δικό μας φταίξιμο γι’ αυτούς τους νέους; Τους συμπαρασταθήκαμε και τους δώσαμε το καλό μας παράδειγμα; Στηρίξαμε τις διαλυμένες οικογένειές τους;
Πονέσαμε για το κατάντημά τους; Η αδυναμία των νέων να προσαρμοστούν στην αμαρτωλή κοινωνία τους οδηγεί στην απελπισία και τις αυτοκτονίες. Για τους ψυχολόγους η εφηβεία είναι περίοδος όπου “όλα παίζονται” κι αυτό ευνοεί το πέρασμα στην αρνητική δράση. Τα τελευταία χρόνια οι αυτοκτονίες των νέων στις προηγμένες χώρες διπλασιάστηκαν. Η πανδημία του κοροναϊού, που μαστίζει το ανθρώπινο γένος, πολλαπλασίασε τα προβλήματα των νέων. Η ανεργία σε μεγάλη έξαρση. Στο κατακόρυφο. Οι άνεργοι νέοι μας με τα πλούσια βιογραφικά τους είναι χωρίς δουλειά
. Όλα τα περιμένουν από τους γονείς που πολλοί μαστίζονται από μεγάλη φτώχεια. Ποιος μπορεί να φανταστεί το δράμα αυτών των νέων και των γονιών τους; Η απογοήτευση αυτή των νέων μέχρι πού μπορεί να φτάσει; Να εκλιπαρούν για δουλειά έστω και για ένα κομμάτι ψωμί; Τα προβλήματα των νέων μας μπορούν να περιοριστούν, μόνο αν αλλάξει νοοτροπία όλος ο κόσμος που έχει την ευθύνη για τους νέους. Οι γονείς ν’ αντιληφθούν πως τα παιδιά τους έχουν ανάγκη ηθικής και συναισθηματικής στήριξης και να τη δώσουν. Οι δάσκαλοι πως πρέπει να δώσουν τα μηνύματα του μορφωτικού αγαθού στους μαθητές, αλλά και να πάρουν, ν’ αξιολογήσουν και να καλλιεργήσουν τα μηνύματα των μαθητών.
Να δημιουργήσουν σχέσεις αγάπης μαζί τους για να πάψουν τα σχολεία να ‘ναι τόποι μοναξιάς. Για να τους επιτύχουν όμως αυτό, γονείς και δάσκαλοι πρέπει να σκύψουν μ’ εντιμότητα, στοργή, αγάπη και διάλογο στα προβλήματα των νέων. Να ομολογήσουν τα δικά τους λάθη. Ν’ αναγνωρίσουν πως έχουν δίκιο οι νέοι όταν αντιδρούν κι επαναστατούν ζητώντας ένα καλύτερο και ειρηνικότερο κόσμο. Έτσι μόνο θ’ αποκατασταθεί η ψυχή επαφή. Έτσι μόνο θ’ αντιληφθούν οι νέοι πως σε πολλά θέματα δεν είναι ώριμοι για να ‘χουν αποφασιστική γνώμη και πάντα θα χρειάζονται την εμπειρία των μεγαλυτέρων.
Η Πολιτεία από την πλευρά της θα πρέπει να κάμει βαθιές τομές στην παιδεία. Να στηρίξει ηθικά και υλικά τους λειτουργούς της και να δώσει βαρύτητα στ’ ανθρωπιστικά μαθήματα. Όλα αυτά, με πραγματικό διάλογο και μέσα στη Βουλή και όχι το απελπιστικό “Ναι σε όλα” των κυβερνητικών βουλευτών και “Όχι σε όλα” της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης. Οταν γίνουν όλα αυτά θα μαζευτούν και φωτιστούν κι οι νέοι μας από το πνεύμα της ελληνορθόδοξης παράδοσής μας. Από την εποχή του αειμνήστου Παπανούτσου όλο συζητούμε για την παιδεία. Όλο κάνομε μεταρρυθμίσεις και βαθιές τομές κι όλο τίποτε. Στα πανεπιστημία μας εισάγονται φοιτητές με βαθμούς 3 ή 4.
Μεγαλύτερη όμως ελπίδα για την αλλαγή των νέων και του κόσμου είναι η Εκκλησία μας. Θα πρέπει να βγγει μπροστά να προστατέψει το λαό του Θεού. Προπαντός τους νέους την ελπίδα το μέλλον μας. Να πιέσει τους πολιτικούς ηγέτες και τους ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών. Να γίνει πρωτοπόρος σε μια εθνική σταυροφορία για τα κοινωνικά θέματα. Να καταθέσει τη μαρτυρία της πως ο άνθρωπος είναι μοναδική αξία του κόσμου γιατί είναι εικόνα του Θεού. Αυτή την εικόνα κανείς δεν έχει δικαίωμα να εκμεταλλεύεται, να περιφρονεί και καταφρονεί. Να καταθέσει τη μαρτυρία της πως η πίστη στο Θεό εκφράζεται μόνο με έργα αγάπης και θυσίας στους συνανθρώπους. Χωρίς αυτά η πίστη στο Θεό είναι υποκριτική, κάλπικη. Αυτοί που λένε πως πιστεύουν στο Θεό και δεν αγαπούν τους συνανθρώπους, είναι ψεύτες όπως λέει ο Απόστολος Παύλος.