Στις 17 Δεκεμβρίου 1999 η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ αποφάσισε να ανακηρύξει την 25η Νοεμβρίου ως Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, με σκοπό να αναδείξει ένα σημαντικό πρόβλημα με παγκόσμια διάσταση.
Το περιεχόμενο του όρου «βία κατά των Γυναικών» είχε οριστεί «νομικά» το 1995 στην 4η Παγκόσμια Διάσκεψη Γυναικών και αναφέρεται στις παραγράφους 113 και 118 της Πλατφόρμας Δράσης του Πεκίνου.
Περιλαμβάνει:
«κάθε πράξη βίας που στηρίζεται στο φύλο και έχει ως αποτέλεσμα ή είναι δυνατό να έχει ως αποτέλεσμα, τη σωματική, σεξουαλική ή ψυχολογική βλάβη ή πόνο για τις γυναίκες, συμπεριλαμβανομένων των απειλών τέτοιων πράξεων, τον εξαναγκασμό ή την αυθαίρετη στέρηση της ελευθερίας είτε αυτό προκύπτει στην δημόσια είτε στην ιδιωτική ζωή» (παρ. 113) και ακόμη
«είναι η έκφραση της ιστορικά διαπιστωμένης ανισότητας στις σχέσεις ισχύος μεταξύ ανδρών και γυναικών, που οδήγησε στην κυριαρχία των ανδρών επί των γυναικών και στις διακρίσεις σε βάρος των γυναικών, με αποτέλεσμα τη παρεμπόδιση της ανάπτυξής τους» (παρ.118)
Δυστυχώς, και στις μέρες μας, μετά από τόσες δεκαετίες, πρόκειται για ένα φαινόμενο που εξακολουθεί να παρατηρείται σε όλους τους πολιτισμούς, όλες τις χώρες και τις κοινωνίες, ανεξάρτητα από έθιμα, παραδόσεις, κοινωνική τάξη, μορφωτικό ή οικονομικό επίπεδο, πολιτικό ή θρησκευτικό καθεστώς.
Ένα φαινόμενο, που, και στη χώρα μας τελευταίως, έχει λάβει διαστάσεις επιδημίας, ενώ διεθνώς σύμφωνα με τα στοιχεία, λαμβάνει τον χαρακτήρα ανθρωπιστικής κρίσης, ακόμη και σε χώρες με μακρόχρονη νομική και πολιτιστική παράδοση στην ισότητα των φύλων!
Ο Διεθνής Σοροπτιμισμός, ως Οργάνωση Γυναικών για τις Γυναίκες, συντάχθηκε από το 2009 με την πρωτοβουλία της Οργάνωσης Γυναικών του ΟΗΕ, UN-Woman, για την εκστρατεία των 16/ήμερων δράσεων ενεργών πολιτών, με στόχο την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών, η οποία ξεκινά από τις 25 Νοεμβρίου – Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της βίας κατά των Γυναικών και ολοκληρώνεται στις 10 Δεκεμβρίου-Παγκόσμια Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Ημέρα του Σοροπτιμισμού.
Η έννοια των «Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων», ως απόρροια πολυδιάστατης φιλοσοφικής, πολιτικής και κοινωνικής εξέλιξης, διαμορφώθηκε στη Δυτική Ευρώπη κατά τον 17ο αιώνα και καθιερώθηκε μέσα από εθνικές και διεθνείς διακηρύξεις. Αφετηρία ήταν η Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (Bill of Rights) του 1689, όταν το αγγλικό κοινοβούλιο τερμάτισε την ελέω θεού βασιλεία και καθιέρωσε την ελεύθερη εκλογή των μελών του.
Ακολούθησαν η Διακήρυξη της Αμερικανικής Ανεξαρτησίας της 4ης Ιουλίου 1776 και οι Διακηρύξεις των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη της Γαλλικής Επανάστασης (1789 και 1793).
Μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση ο Λένιν συνέταξε την Διακήρυξη των Δικαιωμάτων των Εργαζομένων και του Εκμεταλλευόμενου Λαού, που δημοσιεύτηκε στις 16 Ιανουαρίου 1918.
Τελικά, οι τραγικές συνέπειες του Β ́ Παγκοσμίου Πολέμου επέδρασαν καταλυτικά για τη διεθνοποίηση της προστασίας των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, προκειμένου να μην ξανασυμβούν στο μέλλον οι αγριότητες και η τραγωδία που επέφερε ο φονικός αυτός πόλεμος με τα 60 εκατομμύρια νεκρούς.
Αφετηρία για την πορεία αυτή αποτέλεσε ο Χάρτης του Ατλαντικού, που υπέγραψαν ο πρόεδρος των ΗΠΑ Φραγκλίνος Ρούσβελτ και ο Άγγλος πρωθυπουργός Γουίνστον Τσόρτσιλ στις 14 Αυγούστου 1941, με συνέχεια τη Διακήρυξη των Ηνωμένων Εθνών τη 1η Ιανουαρίου 1942 και μια σειρά άλλων Διακηρύξεων που οδήγησαν τελικά στη διατύπωση του κειμένου της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Στις 10 Δεκεμβρίου 1948 η Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, που αποτελείται από το Προοίμιο και 30 άρθρα, υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, στο Παρίσι με ψήφους 48 υπέρ, 0 κατά και 8 αποχές, γεγονός που θεωρήθηκε τεράστιο επίτευγμα συναίνεσης μεταξύ κρατών με διαφορετικό πολιτικό προσανατολισμό.
Η Οικουμενική Διακήρυξη είναι μια εξαγγελία αρχών, χωρίς νομική ισχύ, ούτε και έχει λάβει τη μορφή διεθνούς σύμβασης που επικυρώνεται από τα κράτη. Η συμμετοχή ενός κράτους στον ΟΗΕ συχνά θεωρείται ως σιωπηρή αποδοχή των αρχών της Διακήρυξης αυτής.
Με βάση όλα τα προαναφερόμενα, είναι προφανές ότι το θέμα των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ανεξαρτήτως φύλου, απασχολεί την κοινωνία των ανθρώπων αιώνες τώρα.
Όμως, είναι επίσης προφανής, η αναγκαιότης να «εξειδικευθούν» τα θέματα αυτά, εστιασμένα στη βία κατά των Γυναικών, με στόχο την εξάλειψη ενός φαινομένου, που αποτελεί καταπάτηση των βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κατάφωρη διάκριση!
Η εξάλειψη του φαινομένου της βίας μας αφορά όλες και όλους. Είναι θέμα της κοινωνίας που πρέπει να ευαισθητοποιηθεί, ώστε να πάψει να ανέχεται την άσκηση της βίας εναντίον των γυναικών και βέβαια να λειτουργήσει εναντίον των δραστών, όπως και εναντίον του σεξισμού και της περιφρόνησης των γυναικών.
Ο Σοροπτιμιστικός Όμιλος Ηρακλείου, μαζί με τις Σοροπτιμίστριες στην Ευρώπη, δουλεύουμε όλες μαζί χρησιμοποιώντας το σύνθημα «Στηρίζουμε τις Γυναίκες (We stand up for Women)» και οργανώνουμε προγράμματα για την ενδυνάμωση της θέσης της γυναίκας και του κοριτσιού σε τοπικό, εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο.
Ενημερωτικά δε επισημαίνουμε ότι ο Σοροπτιμισμός είναι Διεθνής Μη Κυβερνητική Οργάνωση γυναικών επαγγελματιών και επιστημόνων, που πιστεύουν στον αναπτυξιακό εθελοντισμό, μετρά 100 χρόνια ζωής, και ακολουθεί Αρχές όπως η προώθηση της θέσης της γυναίκας, η διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για όλους, καθώς και η προώθηση της ισότητας, της ανάπτυξης και της ειρήνης, μέσω της διεθνούς καλής θέλησης, κατανόησης και φιλίας.
Προκειμένου, μάλιστα, να προσελκύσουμε την προσοχή σε αυτό το φαινόμενο, οι Σοροπτιμιστικοί Όμιλοι σε όλη την Ευρώπη από το 2009 αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες προκειμένου να φωτιστούν τα κεντρικά κτίρια και μνημεία των πόλεων με πορτοκαλί χρώμα, και μετέχουν ενεργά σε εκστρατείες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της κοινωνίας.
Όμως, παρά την προσπάθεια και τις εκστρατείες από Πολιτεία και Φορείς, τα στοιχεία καταδεικνύουν ότι το πρόβλημα της βίας κατά των γυναικών εξακολουθεί να υπάρχει, ίσως μάλιστα και εντονότερο, πιθανόν επειδή πλέον υπάρχουν Δομές και εργαλεία που μπορούν να «ακούσουν», να καταγράψουν, να αντιμετωπίσουν τις περιπτώσεις ή επειδή τα στόματα των θυμάτων ανοίγουν ευκολότερα τώρα.
Είναι ευτύχημα που υπάρχουν πλέον αυτές οι Δομές που παρέχουν στήριξη και προστασία όπου χρειαστεί, όμως η αντιμετώπιση αυτή δεν είναι τίποτε άλλο παρά καταστολή ενός απεχθούς κοινωνικού φαινομένου ΑΦΟΥ έχει ΗΔΗ εκδηλωθεί.
Δεν ξεχνάμε όμως πως, για να εξαλειφθεί ένα πρόβλημα, πρέπει να χτυπηθεί στη ρίζα του, κάτι που δεν είναι άλλο από την πρόληψη.
Πιστεύουμε ακράδαντα ότι βασικός πυλώνας γι’ αυτό είναι η ΠΑΙΔΕΙΑ, η οποία πρέπει να ξεκινά από τις πολύ τρυφερές ηλικίες, προκειμένου να εξαλειφθούν πρωτίστως τα διάφορα κοινωνικά στερεότυπα.
Και, επειδή η καλύτερη θεραπεία ενός προβλήματος είναι η ΠΡΟΛΗΨΗ του, στρέφουμε το ενδιαφέρον μας στην ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ για απόκτηση ΠΑΙΔΕΙΑΣ, με την οποία ευελπιστούμε να πατάξουμε εν τη γενέσει του, το φαινόμενο της δημιουργίας γυναικών- θυμάτων βίας.
Στηρίζουμε λοιπόν:
Την ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ κοριτσιών και αγοριών από την πολύ τρυφερή ηλικία τους για να μάθουν να σέβονται ο ένας τον άλλο
Την ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ των γονέων, για να μεγαλώσουν σωστά τα αγόρια και τα κορίτσια τους,
Την ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ των κοριτσιών, για να ενδυναμωθεί η θέση τους ώστε να βασίζονται στη δική τους δύναμη!
Την ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ των γυναικών για να μην ανέχονται τον ρόλο του θύματος! Την ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ των ανδρών για να σέβονται τις γυναίκες.
Επειδή, η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ προσφέρει ΓΝΩΣΗ, η ΓΝΩΣΗ είναι ΔΥΝΑΜΗ και η ΔΥΝΑΜΗ παρέχει ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ!
Με δράσεις και δραστηριότητες ενημερωτικές και εκπαιδευτικές, με συνεργασίες με άλλους Φορείς αλλά και παρεμβάσεις προς την Πολιτεία, θα επιχειρήσουμε να χτυπήσουμε το πρόβλημα στη ρίζα του με στόχο την εξάλειψή του.
Μέχρι όμως να επιτευχθεί αυτό, ας θυμόμαστε ότι η …σιωπή δεν είναι πάντα χρυσός! Κανένα ανθρώπινο όν, καμία γυναίκα δεν πρέπει να ανέχεται την καταπάτηση των βασικών δικαιωμάτων της!
Οι κοινωνίες μας, παγκόσμια, τότε και μόνο θα είναι δίκαιες, όταν το μισό της ανθρωπότητας θα μπορεί να είναι ισότιμο με το άλλο μισό, και ελεύθερο και ασφαλές στην καθημερινότητά του.
Τότε δηλαδή που δεν θα μιλάμε για «ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ» αλλά για «ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ», που θα είναι ΤΑΥΤΟΣΗΜΑ.
Δεν παραγνωρίζουμε βέβαια, το ότι ο δρόμος είναι μακρύς και δύσβατος, μέχρι να μπορούμε να αναφωνήσουμε αυτό το επαναστατικό που διακήρυξε ο Απόστολος των Εθνών, πριν από 2000 χρόνια, «ουκ ένι άρσεν ή θήλυ, πάντες υμείς έν εστέ»!
Και ακόμη, δεν μας διαφεύγουν τα σοφά λόγια του ποιητή, ότι, «για να γυρίσει ο ήλιος θέλει δουλειά πολλή»!
Όμως έχουμε τη θέληση και τη δύναμη! Όλες και όλοι μαζί, θα τα καταφέρουμε!
* Η Ελένη Μπρεδάκη-Μαρινέλλη είναι πρόεδρος του Σοροπτιμιστικού Ομίλου Ηρακλείου «Αρετούσα»