«…Καθώς το παλιό εκείνο τρένο ορμά
Με πάταγο διασχίζει, με τριγμούς το δωμάτιο
Σφυρίζει στους παγωμένους ατμούς η ουτοπία
Κόκκινες ανεμίζουν σημαίες ασυμβίβαστες
Φεύγει πηδώ και δεν το φτάνω
Χάνονται οι προβολείς στο χιόνι
Παλιές πληγές με σφάζουν…»
Πρόδρομος Χ. Μάρκογλου, Το κόκκινο τρένο
Στην εκπνοή του 2022 σε μια ρέουσα παγκόσμια πραγματικότητα που κυριαρχεί ο φόβος, η φτώχεια, η πείνα, οι πόλεμοι και τα απίστευτα κέρδη των ολίγων να συγκεντρώνοντα σε όλο και λιγότερα χέρια, ο θάνατος από τροχαία συμβάντα αυξάνεται δραματικά σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. (Π.Ο.Υ. ). Κάθε 24 δευτερόλεπτα ένας άνθρωπος πεθαίνει στον πλανήτη από τροχαίο συμβάν με τις φτωχές χώρες να έχουν την πρωτιά.
Τα ανθρώπινα δικαιώματα υποβαθμίζονται μπροστά στα δικαιώματα των μηχανών. Οι πόλεις, και κυρίως οι πόλεις του Νότου, γίνονται ολοένα και πιο αφιλόξενες για τους ανθρώπους. Τα αυτοκίνητα, χωρίς κανένα φόβο τιμωρίας, ιδιοποιούνται το χώρο των ανθρώπων, δηλητηριάζουν την ατμόσφαιρα και συχνά δολοφονούν τους παρείσακτους που εισβάλουν στην κατακτηθείσα από αυτά επικράτεια. “Σε τι διαφέρει η βία που σκοτώνει με τον κινητήρα, από τη βία που σκοτώνει με μαχαίρι ή με σφαίρες;” Eντουάρντο Γκαλεάνο “Ο κόσμος ανάποδα” – 13o (ΝΕΟ) μάθημα: Η ατιμωρησία του ιερού κινητήρα.
Ο παγκόσμιος καταμετρημένος στόλος οχημάτων ξεπερνά τα 2,5 δισεκατομμύρια περίπου και οι άνθρωποι τα 8 δισεκατομμύρια.
Σε τούτο τον παγκόσμιο χάρτη βρίσκεται και η Κρήτη που ακροβατεί άνευ σχεδίου όπως όλη η Ελλάδα, ανάμεσα στην ευνουχισμένη αγροτική παραγωγή και στον τουρισμό που άναρχα και αυτόνομα «αναπτύσσεται».
Η μετακίνηση των πολιτών της Κρήτης, αλλά και των εποχούμενων, είναι αποκλειστική ευθύνη τους με ό,τι αυτό συνεπάγεται (56 νεκρούς και πάρα πολλούς τραυματίες από την αρχή του 2022 μέχρι σήμερα).
Η μετακίνηση – επικοινωνία των ανθρώπων, άσχετα πόσο το κατανοούμε, είναι θεμελιώδης αρχή της εξέλιξης των κοινωνιών.
Η ζωή δεν γράφεται μόνο με οικονομικά μεγέθη, αλλά και με συλλογικές αξίες και δράσεις που φέρνουν στο κέντρο τον άνθρωπο και υπηρετούν τον άνθρωπο.
Η ασφαλής μετακίνηση είναι δημόσιο αγαθό, ισάξιο της υγείας, της γνώσης, της ενέργειας, της διατροφής, του περιβάλλοντος και πλείστων τόσων που αφήσαμε να γίνουν εμπορεύματα ηθελημένα ή άθελά μας.
Πνιγμένοι από τα κάθε λογής τροχοφόρα οχήματα, που ολοένα καταλαμβάνουν χώρο από τον ζωτικό χώρο του ανθρώπου, προσπαθούμε να συνυπάρξουμε με τούτες τις σύγχρονες αλυσίδες αρνούμενοι να τις αποχωριστούμε.
Η συζήτηση που ανοίξαμε τελευταία για τα μέσα σταθερής τροχιάς στην Κρήτη, έρχεται να ταράξει αυτά τα λιμνάζοντα ύδατα της κινητικότητας στην Κρήτη, αναδεικνύοντας την ανάγκη να στραφούμε και σε άλλο τρόπο μετακίνησης, που αν και για πολλούς φαντάζει ουτοπικό και όνειρο απατηλό, για τον σύγχρονο κόσμο είναι απολύτως φυσιολογικό και με μεγάλη καθυστέρηση, επίκαιρο όσο ποτέ.
Η δημόσια συγκοινωνία, με τα τρένα κάθε μορφής, να προσφέρουν τη μεγαλύτερη ασφάλεια και προστασία του περιβάλλοντος, είναι που σηματοδοτεί την πορεία που πρέπει να ακολουθήσουν, τόσο η τοπική αλλά και η κεντρική πολιτική εξουσία.
Ο χαρακτήρας των μέσων σταθερής τροχιάς, πολυμορφικός, σύγχρονος και εξελισσόμενος, απαντά στα καθημερινά προβλήματα μετακίνησης κάθε κοινωνικής ομάδας αλλά πολύ περισσότερο στις λαϊκές ανάγκες τόσο στα αστικά κέντρα όσο και της περιφέρειας. Ας φανταστεί ο καθένας πόσο διαφορετική θα ήταν η ζωή στις μεγάλες πόλεις της Κρήτης με τους χιλιάδες φοιτητές, αν η μετακίνησή τους από και προς τα πανεπιστήμια γινόταν με μετρό ή τραμ.
Μπορούμε να σκεφτούμε πόσο διαφορετική θα ήταν η ζωή στις πόλεις και την ύπαιθρο της Κρήτης για τους εργαζόμενους στα νοσοκομεία αλλά και για αυτούς που επισκέπτονται τα νοσοκομεία για θέματα υγείας, αν η μετακίνηση τους γινόταν κυρίως με δημόσια συγκοινωνία με κάποιο τρένο ή τραμ;
Στην εποχή που η επαφή των ανθρώπων καθημερινά λιγοστεύει, οι οικονομικές ανάγκες μεγαλώνουν, η δημόσια συγκοινωνία με ένα τρένο γίνεται πιο επιτακτική.
Η Κρήτη στα επόμενα χρόνια θα έχει σημαντικές οικονομικές μεταλλάξεις και όχι μόνο. Το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλλι Πεδιάδος, τα ενεργειακά θέματα της χώρας που περνούν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο και από την Κρήτη, η παραδοσιακή οικονομία, κυρίως στον πρωτογενή τομέα, θα φέρουν σημαντικές έως και μεγάλες και διαφορετικές αλλαγές στον τομέα της κινητικότητας ανθρώπων και εμπορευμάτων.
Σε τούτο τον νέο χάρτη τα μέσα σταθερής τροχιάς θα παίξουν καταλυτικό ρόλο στην οδική ασφάλεια, στην προστασία του περιβάλλοντος, στην ανθρώπινη και αξιοπρεπή διαβίωση των κατοίκων και των εποχούμενων της Κρήτης.
*Ο Λευτέρης Μιχελάκης είναι εκπαιδευτής οδήγησης, γ. γραμματέας του Πανελληνίου Συλλόγου Εκπαιδευτών Οδήγησης