Την Εύα Πετρουγάκη την γνώρισα ως συντονίστρια στη Λέσχη Ανάγνωσης «Έντεχνος Λόγος» στο Ηράκλειο όπου είχα την τιμή να παρουσιάσω ένα από τα βιβλία μου το Φθινόπωρο του 2017.
Ήταν μια συγκινητική καθ’ όλα βραδιά και ήταν τέτοια η χαρά της συνάντησης και της επικοινωνίας που την άλλη μέρα το πρωί πίνοντας ένα καφέ στο παλιό λιμάνι του Ηρακλείου ανταλλάξαμε δυο κουβέντες πιο προσωπικές με την Εύα, καθώς βέβαια και τα βιβλία μας.
Η Εύα Πετρουγάκη μου είχε χαρίσει τότε της ποιητική της συλλογή Σχήμα Δίκαιο, που είχε κυκλοφορήσει το 2015 από τις Εκδόσεις Γαβριηλίδη και για την οποία έχω γράψει τα παρακάτω λόγια:
«Τα βιβλία με την ουσιαστική, την γουτενβεργιανή θεώρηση του όρου είναι ταγμένα να ζουν και να διενεργούν ανοικτά ή και κλειστά πολλές φορές μέσα σε ένα δικό τους χρονοχώρο. Μακριά από αυτά που λέμε «νέες κυκλοφορίες», «τρίτη έκδοση», «αναθεωρημένη» ή και «εμπλουτισμένη», μακριά από τις πρόσφατες έννοιες του μάρκετινγκ και της φθαρτής συνήθως ακτινοβολίας του σήμερα.
Η ποιητική συλλογή της κυρίας Ευαγγελίας Πετρουγάκη διαφέρει διότι εμπεριέχει τα χαρακτηριστικά της διαχρονικότητας του λόγου και την άφθαρτη ποιότητα μιας ποίησης που έρχεται από παλιά.
Το χουν οι Κρητικές θα μου πείτε. Ναι Κρητικιά, αλλά και λόγια και μελετημένη και φιλόλογος των επάλξεων η Ευαγγελία Πετρουγάκη.
Και το ερώτημα που τίθεται βέβαια και είναι εύλογο: Προς τι η αναφορά στην Κρήτη, όταν πρόκειται για ποίηση τόσο καθολικά ελληνική και σύγχρονη;
Και βέβαια δεν αναφέρομαι σε ιδιωματικό γλωσσικό υλικό αλλά στην ιδιάζουσα αντίληψη του κόσμου που έχουν οι Κρητικοί και οι Κρητικές και που μας μεταφέρουν τα ποιήματα της Ευαγγελίας Πετρουγάκη και μιλούν στην ψυχή μας με τον ίδιο παρηγορητικό και στωικό λόγο με τον οποίο συλλογίζονταν κι οι πρόγονοι μας.
Εγώ κι εσύ
Κι ο δρόμος ο παράφορος
Ανηφοριές θροΐσματα φτερών
πράσινο πλάι σε πράσινο
βαθύ
Εγώ και εσύ αναβαθμοί
του ρήματος
το ουσιαστικό τεκμήριο και πάλι
η στιγμή
ως αβλεψία ματαιότητος
να θάλλει
του πόθου κατακόρυφη γραφή
(ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ, σελ. 47)
Γλώσσα πηγαία αλλά και δουλεμένη, με μουσικότητα στο στίχο και εγκράτεια στα αισθήματα, αυτά και αν είναι χαρακτηριστικά ποιητή.
Η συλλογή χωρίζεται σε τέσσερις ενότητες:
Ο πρώτος ονομάζεται ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ ΤΑ ΑΕΙΘΑΛΗ και περιέχει επτά ποιήματα εμπνευσμένα από αρχαίους μύθους και την αρχαία ελληνική γραμματεία σε τόνο διθυραμβικό. Ο Αίας, η Αριάδνη, η Ισμήνη, η Περσεφόνη.
Οι ήπιοι τόνοι της ποιήτριας σε συνδυασμό με την χρωματική αρμονία που προσφέρουν οι αναφορές της στην φύση, σε δένδρα, σε λουλούδια, σε καρπούς αποδίδονται με έξοχο τρόπο στη δεύτερη ενότητα υπό τον τίτλο ΕΙΛΗΤΑΡΙΑ ΔΕΝΔΡΩΝ. Η «Σαμαρείτισσα ελιά», η «συναυλία του πράσινου», «χλωροφύλλης μηλωτή», «δένδρο στυλίτης».
Στην τρίτη ενότητα, CARMINA CIRCULARIA, παρουσιάζονται δέκα ποιήματα όπως το κυκλωτικό πέταγμα μιας πεταλούδας, κύκλοι της προαιώνιας φθοράς και ταυτόχρονη κορύφωση της συλλογής με τον στίχο του ποιήματος Του μηδενός ο κύκλος να δίνει και τον τίτλο του βιβλίου: ΣΧΗΜΑ ΔΙΚΑΙΟ.
Τέλος η ενότητα ΤΑ ΑΛΟΓΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ με επτά ποιήματα κοσμήματα στα οποία συμπεριλαμβάνονται και αρκετά χαϊκού. Είναι σε αυτήν την ενότητα που ανοίγεται ο κήπος και το περιβόλι της ποιήτριας. Οι κήποι των γιαγιάδων της του χωριού Ευαγγελισμός, στο νότο του Ηρακλείου, γραμμένοι όχι με μαντινάδες αλλά με χαϊκού, σοφά και μετρημένα, «και όλες οι λέξεις κούρνιασαν στο δένδρο της άκρας σιωπής».
Η Ευαγγελία Πετρουγάκη βαθαίνει το λόγο της με λυρικούς φθόγγους, εκφράζει τον πραγματικό εαυτό και την αλήθεια της με ζεστό ανθρώπινο λόγο και πνευματική γαλήνη. Την ευχαριστούμε πολύ!
Εδώ σ’ αυτό το ξέφωτο
το ποίημα θα αφήσω
Μικρό κι ανυπεράσπιστο
να μάθει
μέρα με την ημέρα
σαν αδέσποτο
σκληρά να επιβιώνει
(ΣΑΝ ΑΔΕΣΠΟΤΟ, σελ. 29)
Όχι δεν πρόκειται για άλλη μια ποιητική συλλογή, γιατί η σεμνότητα και η τιμιότητα θα πρέπει πάντα να αντιμετωπίζονται με εμπιστοσύνη».
Εν τόπω φωτεινών εν νεφέλαις αέρων… θα την θυμόμαστε με αγάπη και συγκίνηση!
*Η Εύα Μ. Μαθιουδάκη είναι συγγραφέας