«Καταρτίζομεν φάλαγγα εργασίας του Δήμου Ηρακλείου και των κοινοτήτων του Νομού. Η δύναμις της φάλαγγος απαρτίζεται από τους άρρενας κατοίκους του Δήμου και των κοινοτήτων ανεξαρτήτως επαγγέλματος, εγγεγραμμένων ή μη εις τα Δημοτολόγια του Δήμου Ηρακλείου και των κοινοτήτων και από ηλικίας 14 έως 55 ετών.
Εξαιρούνται της εν λόγω εργασίας:
α) οι κληρικοί,
β) οι δημόσιοι υπάλληλοι για τους οποίους θα ληφθεί ειδική μέριμνα
και γ) οι ανίκανοι προς εργασίαν και οι τελείως άποροι. Πιστοποιητικά ανικανότητας θα χορηγούνται διά μεν την Περιφέρεια του Δήμου Ηρακλείου υπό τον αστίατρον κ. Κασάπη, διά δε τις κοινότητες από τους οικείους κοινοτικούς γιατρούς και ελλείψει αυτών, από κοινοτικούς γιατρούς πλησιεστέρων κοινοτήτων με προσωπική τους ευθύνη».
Αυτή είναι η εντολή του εντεταλμένου στρατιωτικού διοικητού Ηρακλείου. Προφανώς υπήρχαν άνθρωποι μη δυνάμενοι να εργαστούν και προσκομίζοντας τα πιστοποιητικά που αναφέραμε. Αυτοί έπρεπε να καταβάλουν το ποσό των 130 δραχμών ημερησίως στο Δημοτικό ή στα κοινοτικά ταμεία, μέχρι την επόμενη ημέρα, διαφορετικά θα τιμωρούνταν από τις γερμανικές αρχές.
Όσοι δεν συμμορφώνονταν, θα τιμωρούνταν λόγω αρνήσεως εργασίας ή λόγω σαμποτάζ με φυλάκιση, αλλά και με την ποινή του θανάτου πολλές φορές σε σοβαρές περιπτώσεις.
Καλούνταν λοιπόν οι συμμετέχοντες, την πρώτη του μηνός Ιουλίου 1941, στις επτά πρωινή ώρα, οι εγγεγραμμένοι στα μητρώα του Δήμου Ηρακλείου, αλλά και των κοινοτήτων, να βρίσκονται στην πλατεία Ελευθερίας για εκτέλεση ημερομισθίων 1ης και 2ης Ιουλίου, όσων τα επίθετα άρχιζαν από τα γράμματα Α και Β. Για την 3η και 4η Ιουλίου, όσων τα επίθετα άρχισαν από Γ και Δ, για την 5η και 6η Ε, Ζ, Η, Θ. Όσων τα αρχικά ψηφία των επιθέτων άρχιζαν από Ι-Ω θα καλούνταν με νέα διαταγή, με ειδοποίηση από τον δήμαρχο. Οι ώρες εργασίας ήταν 7-12 και 2-4 και ο έλεγχος ήταν αυστηρός.
Ο κάθε εργαζόμενος έπαιρνε πιστοποιητικό από τον δήμαρχο ή τον πρόεδρο της κοινότητας ότι εξετελέσθη η εργασία που ήταν υποχρεωτική για οκτώ εβδομάδες. Δεν έφταναν όμως όλα αυτά. Η πόλη μας, κυρίως, και τα μεγάλα αστικά κέντρα υπέφεραν από πολλά κρούσματα εντεριτίδων και δυσεντεροειδούς κατάρρου από το κακής ποιότητας νερού, αφού υπήρχε έλλειψη στο νερό της δεξαμενής του Δήμου.
Επίσης, χαρακτηριστική ήταν η παρουσία των μυών που είχαν κατακλύσει την πόλη μας και μόλυναν τρόφιμα κυρίως, όπως ενημέρωσε με έγγραφό του ο προϊστάμενος του υγειονομικού κέντρου Γ. Νικολακάκης.
Στο ίδιο έγγραφο ο προϊστάμενος επισείει την προσοχή για τα εμφανιζόμενα γαστρεντερικά νοσήματα, που έχουν παρουσιαστεί εξαιτίας των τεθνεότων ζώων, αλλά και για την ενδοεπιδημική έξαρση της ελονοσίας, καθώς για τα πολλαπλά λοιμώδη νοσήματα που απειλούσαν τους δημότες και γενικά τους κατοίκους. Και άλλα τινά όμως συμβαίνουν.
Ο διοικητής Δημοτικής Χωροφυλακής έχει πληροφορίες ότι εντός σπηλαίων και απομακρυσμένων οικιών έχουν μεταφερθεί και έχουν κρυφθεί μεγάλες ποσότητες διαφόρων ειδών και τροφίμων, καθώς και ειδών εμπορίου από κλοπή και λεηλασίες στην πόλη κυρίως. Έχει ακόμα την πληροφορία ότι λειτουργούν κρυφά παντοπωλεία, τα οποία -ως επί το πλείστον- πουλάνε ζάχαρη σε υπέρογκες τιμές.
Καλεί λοιπόν για όλα αυτά τους αρμοδίους, όπως διενεργήσουν έρευνες για την ανεύρεση και την κατάσχεση των εναποθηκευμένων τροφίμων, όπως και για την ανακάλυψη των κρυφίως λειτουργούντων παντοπωλείων να αναφέρουν με λεπτομερή αναφορά, ποσότητα και είδη ανακαλυφθησομένων ειδών, τα οποία και θα κατασχεθούν και στη συνέχεια θα αποσταλούν στα γραφεία της Διοίκησης της Δημοτικής Χωροφυλακής Ηρακλείου.
Φυσικά, η διαπίστωση της κατοχής των ανακαλυφθησομένων ειδών θα γίνει ύστερα από αυστηρή εξέταση, ώστε να μην δημιουργηθούν αδικίες και προκληθούν παράπονα. Βέβαια, εναντίον όσων είναι παράνομοι κάτοχοι, θα σχηματισθούν δικογραφίες.
Τέτοιες μέρες… που ο κατοχικός δήμαρχος, Χριστόδουλος Ζουράρης, αποφάσισε να ενισχύσει τα παρακάτω ιδρύματα της πόλεώς μας για την κανονική και απρόσκοπτη λειτουργία του όπως: Πανάνειο Νοσοκομείο 400.000 δρχ., Γερωνυμάκειο Δημοτικό Βρεφοκομείο 100.000 δρχ., Πτωχοκομείο 200.000 δρχ., Άσυλο γερόντισσας 150.000 δρχ. και οι Σύλλογοι (Φιλανθρωπικός Σύλλογος κυριών, Νυχτερινή Σχολή απόρων παίδων και Σύνδεσμος παροχής εργασίας σε απόρους κόρας από 50.000 δρχ.
Τέτοιες μέρες… μέρες δύσκολες, με στερήσεις, με εκβιασμούς, με καταπίεση και εξαναγκασμούς, με υποβάθμιση και καταπάτηση της έννοιας της δημοκρατίας και της ελευθερίας!