Βλέποντας για πολλή ώρα την φωτογραφία της ημέρας, της 4ης Ιανουαρίου του 2021 στην εφημερίδα «ΠΑΤΡΙΣ», που απεικονίζει την πάλαι ποτέ περίφημη Πύλη του Αγ.Γεωργίου στις τρεις Καμάρες (πλατεία Ελευθερίας), η οποία κατεδαφίστηκε το 1917, την θαυμάζω και απορώ και διαμαρτύρομαι και θυμώνω και αγανακτώ και λυπάμαι, που κάποιοι τότε, θεσμοθετημένοι Συμπολίτες μας, ίσως στο όνομα της όποιας ανάπτυξης, η εποχή εκείνη απαιτούσε, πήραν, προφανώς μετά από έντονες μεταξύ τους διαβουλεύσεις, πιθανόν σε έντονους τόνους ατέλειωτων (συζητήσεις επί) συζητήσεων, τελικά, σφαγιαστικές αποφάσεις να στερήσουν, άπαξ δια παντός, από τους ζώντες τότε Ηρακλειώτες, αλλά και σε όλες τις επερχόμενες γενιές και όχι μόνο, αυτό το μοναδικό Ιστορικό Μνημείο.
Το μνημείο αυτό χτίστηκε το 1565 και έμελλε να μείνει όρθιο για 352 χρόνια. Κρίμα! Ενα μνημείο που θα στόλιζε την πλατεία Ελευθερίας, την ίδια την πόλη μας, και πόλο έλξης των κατοίκων και επισκεπτών. Σημείο επίσκεψης για ψυχική χαλάρωση, για συζήτηση, για αναστοχασμό και πνευματική ανάταση.
Εννοείται πως δεν θεωρώ ότι μπορώ να κρίνω αποφάσεις που πάρθηκαν από αξιόλογους ανθρώπους οι οποίοι κατέθεταν τις ιδέες τους μαζί με την ψυχή τους σε μια εποχή μοχλευμένη από πολέμους, με ό,τι συνεπάγεται αυτό, και με την πιεσμένη προσδοκία να δημιουργήσουν μια ανθρώπινη πόλη.
Αναμφίβολα το Ηράκλειο έχει ανάγκη τέτοια ιστορικά μνημεία που χαρακτηρίζουν και αποδεικνύουν την ιστορία του, αλλά συγχρόνως δείχνουν και την κατεύθυνση στα νεότερα θεσμοθετημένα Οργανα, όσον αφορά τις σωτήριες επεμβάσεις και διεκδικήσεις για όσα παρόμοια σπουδαία εναπομείναντα σημεία ιστορικής μνήμης, φανερά ή κρυμμένα, υπάρχουν στο Ηράκλειο. Ακόμα, αποτελεί προσδόκιμο προσπάθεια επανόρθωσης-ανακατασκευής της ωραίας αυτής πύλης του Αγ.Γεωργίου, αναπληρώνοντας αστοχίες παλαιοτέρων. Ιδού Πεδίο Δόξης Λαμπρό! Πρόκληση.
Πολλές φορές οι θεσμοί που είναι ταγμένοι για την οργάνωση, ανάπτυξη και ωραιοποίηση (εκεί που χρειάζεται), της πόλης, αναζητούν και ψάχνουν, ακόμα και να εφεύρουν, ει δυνατόν, τρόπους και τόπους να εναποθέσουν έργα στον ιστό της, ώστε να αφήσουν κάποιο έντονο αξιομνημόνευτο αποτύπωμα. Η ανάδειξη, η αναδημιουργία, η αναπαλαίωση μνημείων είναι απαιτητή ανάγκη να συμπεριλαμβάνονται ως έργα του Σχεδίου Πόλεως. Το οποιοδήποτε έργο εκτιμάται από την προστιθέμενη αξία που προκύπτει μετά τη νέα κατάσταση, αφαιρουμένης της όποιας, ταυτόχρονα επιφερομένης βλάβης, γι’ αυτό χρήζουν πάντα προσεκτικής προσέγγισης όλων των παραμέτρων όσον αφορά τη μελέτη και την προοπτική τους.
Η υπέροχη και δόκιμος τακτική της εφημερίδας «ΠΑΤΡΙΣ» να δημοσιεύει στη δεύτερη σελίδα του φύλλου της φωτογραφίες από το παλιό Ηράκλειο, μάς θυμίζει και μας κάνει γνωστό σημεία, δρόμους, μνημεία που είχαμε και χάσαμε και άλλα που υπάρχουν ακόμα, όμως ακολουθούν τη φθορά του χρόνου και ζητούν με τη σιωπή τους, απεγνωσμένα, την ανάδειξή τους. Μας θυμίζει κεντρικούς δρόμους και σοκάκια που έχουν αλλάξει τώρα, λίγο ή πολύ, καθώς και την απουσία κάποιων κτιρίων που χαρακτήριζαν μια εποχή.. Η αρχαιολόγος Λιάνα Σταρίδα-Χανιωτάκη έχει αναδείξει, ευτυχώς, πλείστα όσα εξ αυτών και μας ενημερώνει κατά καιρούς με τις ομιλίες της.
Αθελά μας, παραβάλλομε την τωρινή πόλη μας με την παλιά και η σύγκριση είναι προφανής. «Η μυστηριακή και γοητευτική ενέργεια που μεταπηδούσε τότε στη ζωή των Ηρακλειωτών»-όπως έγραψε ο γιατρός φίλος μου Μάνος Νικηφοράκης σε ένα κείμενό με τίτλο «Ηρακλειώτικες Αναμνήσεις» στην ίδια εφημερίδα-«έχει αφήσει στους κατοίκους της, μια ανεπανάληπτη αίσθηση ζωής, χαράς, ευδαιμονίας και ευδοκίας». Ζητείται η όποια αναφορά, επαναφορά και επανάκτηση σε ό,τι καλό προϋπήρχε.
* Ο Γιώργος Λυδάκης είναι φαρμακοποιός