Η ποσοστιαία μεταβολή στο συνολικό επίπεδο των τιμών των αγαθών και των υπηρεσιών για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα είναι το μέτρο που χρησιμοποιούν οι οικονομολόγοι όταν συζητούν το φαινόμενο που είναι γνωστό ως πληθωρισμός. Είναι απαραίτητο να επιλέγει ορισμένα προϊόντα ή υπηρεσίες (που αναφέρεται ως “καλάθι νοικοκυράς” ή “καλάθι καταναλωτή”) προκειμένου να εξακριβωθεί ο βαθμός στον οποίο έχει μετατοπιστεί το συνολικό επίπεδο τιμών. Στη συνέχεια, τα επιμέρους στοιχεία σταθμίζονται ανάλογα με το ποσοστό του οικιακού προϋπολογισμού που καταλαμβάνουν.
Σύμφωνα με τον ορισμό που παρουσιάστηκε προηγουμένως, ο πληθωρισμός αναφέρεται σε μια άνοδο των τιμών που συμβαίνει σε μια χρονική περίοδο σε αντίθεση με μια αύξηση των τιμών που συμβαίνει ταυτόχρονα και μόνο μία φορά. Σύμφωνα με τον ίδιο ορισμό, το πιο σημαντικό στοιχείο είναι η άνοδος του τυπικού ή του μέσου επιπέδου τιμών. Εξαιτίας αυτού, δεν σχετίζεται με κανένα συγκεκριμένο προϊόν. Στην σημερινή εποχή και κυρίως την τελευταία περίοδο, παρατηρείται όσο περνάει ο καιρός μια αύξουσα μεταβολή του πληθωρισμού και κατά συνέπεια όλων των προϊόντων, η οποία θα οδηγήσει και οδηγεί τους καταναλωτές σε όλο και σε μεγαλύτερες δαπάνες για τα τελικά προσόντα. Σε χώρες όπως η Ελλάδα, αυτό θα οδηγήσει σε επιδείνωση ακόμα περισσότερο των ήδη ευάλωτων νοικοκυριών.
Επειδή τα δεδομένα, δεν ήταν στάσιμα έπειτα από τους ελέγχους που έγιναν, πήραμε τις 1ες διαφορές όλων των μεταβλητών. Στην παρακάτω εξίσωση τρέξαμε την παλινδρόμηση OLS, με εξαρτημένη μεταβλητή τον πληθωρισμό και ανεξάρτητες, τις μεταβολές του ηλεκτρικού ρεύματος, της βενζίνης, του αερίου και των τροφίμων -αναψυκτικών.
χρόνος πρόβλεψη πρόβλεψη πρόβλεψη πρόβλεψη πρόβλεψη
πληθωρ. ηλεκτρ. βενζίνης τροφίμων- ενέργειας αναψυκτ.
1/8/2022 0,1202 0,064 0,023 0,1117 183,995
1/9/2022 0,1313 0,051 0,0361 0,1094 188,319
1/10/2022 0,1347 0,076 0,0501 0,1180 191,813
1/11/2022 0,1439 0,081 0,0527 0,1143 198,636
1/12/2022 0,1333 0,116 0,0460 0,1257 204,303
1/1/2023 0,1391 0,106 0,0423 0,1055 208,741
1/2/2023 0,1281 0,104 0,0375 0,0928 209,430
1/3/2023 0,1224 0,102 0,0544 0,0835 212,102
1/4/2023 0,1189 0,074 0,0368 0,0902 215,184
1/5/2023 0,1071 0,091 0,0430 0,0879 207,416
1/6/2023 0,0920 0,102 0,0357 0,0833 214,791
Τιμές τελικής πρόβλεψης πληθρωρισμού και προϊόντων για τις περιόδους 1/8/2022 έως 1/06/23
χρόνος πρόβλεψη πρόβλεψη πρόβλεψη πρόβλεψη πρόβλεψη
πληθωρ. ηλεκτρ. βενζίνης τροφίμων- ενέργειας αναψυκτ.
1/8/2022 0,0617 0,0792 0,0427 0,0804 54,7404
1/9/2022 0,0599 0,0821 0,0450 0,0798 56,1846
1/10/2022 0,0571 0,0872 0,0456 0,0798 42,2711
1/11/2022 0,0674 0,0922 0,0535 0,0886 69,0312
1/12/2022 0,0615 0,0967 0,0533 0,0893 52,0128
1/1/2023 0,0647 0,1011 0,0550 0,0909 54,0201
1/2/2023 0,0619 0,1033 0,0593 0,0955 61,0748
1/3/2023 0,0554 0,1063 0,0608 0,0943 53,9246
1/4/2023 0,0533 0,1083 0,0625 0,0943 58,4882
1/5/2023 0,0456 0,1095 0,0630 0,0927 53,8009
1/6/2023 0,0429 0,1105 0,0649 0,0930 60,4209
πρόβλεψη OLS
ο πίνακας δείχνει τις τιμές οι οποίες θα έπρεπε να υπάρχουν για να υπάρχει ισορροπία. Από τα αποτελέσματα, βλέπουμε ότι ο πληθωρισμός είναι 200% πάνω από το κανονικό σημείο, η μεταβολή του ηλεκτρικού είναι σχεδόν το ίδιο, η βενζίνη έχει περίπου διπλάσια μεταβολή σε σχέση με την πρόβλεψη και την πρόβλεψη ισορροπίας, η πρόβλεψη τροφίμων είναι περίπου 20% υψηλότερη από την πρόβλεψη ισορροπίας, ενώ η τιμή της ενέργειας είναι υψηλότερη περίπου 350% από την πρόβλεψη ισορροπίας. Αυτό μας δείχνει πως ο πληθωρισμός, οι τιμές της βενζίνης και κυρίως οι τιμές της ενέργειας βρίσκονται σε πάρα πολύ υψηλότερα επίπεδα από το σημείο που χρειάζεται να είναι.
Από την παραπάνω ανάλυση φαίνεται πως όλες οι μεταβλητές έχουν θετικό πρόσημο, δηλαδή όταν αυξάνεται ο πληθωρισμός, αυξάνονται και οι μεταβλητές. Από το αποτέλεσμα φαίνεται πως η μεγαλύτερη αύξηση κατά 13% προκύπτει στα τρόφιμα και στην ενέργεια κατά 10%, ενώ η ηλεκτρική ενέργεια έχει αύξηση 8,4% και η βενζίνη κατά 2,6%. Το R^2 = 0,38 ή 38% οπότε τα συνολικά αποτελέσματα που μπορούμε να παρατηρήσουμε είναι μόλις 38%.
Παρατηρείται μία μικρή άνοδος του πληθωρισμού, η οποία θα αυξήσει περαιτέρω τις τιμές των προϊόντων κυρίως την περίοδο 1/10 /2022 έως 1/3/2023, ενώ φαίνεται μία μικρή μείωση στις τιμές των προϊόντων κυρίως στα μέσα του επόμενου έτους.
* Ο Γεώργιος. Ε. Καβρός είναι οικονομολόγος