Απόψε το βράδυ, δεν κατάφερα να κοιμηθώ. Όλο το βράδυ, έψαχνα να βρω μια ανακοίνωση, μια είδηση, για τον πολιτισμό, για το θέατρο. Κάπου, οπουδήποτε….μήπως μου ξέφυγε κάτι. Μήπως κάτι δεν κατάλαβα καλά…Το μόνο που βρήκα ήταν κραυγές αγωνίας, από συναδέλφους…Τι θα γίνει με ‘μας; Πως θα ξαναδουλέψουμε; Πότε θα ξαναδουλέψουμε;…Οι ηθοποιοί, κρατάμε πάντα ένα κλειδί, ένα κλειδί, που κάποτε είναι απτό και κάποτε δεν είναι ,αλλά υπάρχει.
Είναι το κλειδί, που βάζουμε στην κλειδαριά και μπαίνουμε σε ένα χώρο, να συναντήσουμε τους συναδέλφους μας, να συζητήσουμε για την τέχνη, για το θέατρο, να γελάσουμε, να κλάψουμε, να κάνουμε πρόβα και τέλος να υποδεχτούμε τον κόσμο, να επικοινωνήσουμε την τέχνη μας, να ανταλλάξουμε ανάσες με τους θεατές. Έχουμε όμως κι ένα άλλο κλειδί, που αυτό υπάρχει, είναι απτό και το χρησιμοποιούμε κάθε μέρα. Είναι το κλειδί του σπιτιού μας. Το κλειδί, που μπαίνουμε σε ένα χώρο, όπου πρέπει να πληρώσουμε το ενοίκιο μας, να πληρώσουμε το ρεύμα, το νερό, το τηλέφωνό μας, το φαγητό μας. Είναι το κλειδί, που χρησιμοποιούμε για να ασφαλίσουμε τις νύχτες το σπίτι μας, οπού ζει η οικογένεια μας, τα παιδιά μας. Ναι έχουμε κι από αυτά!
Πενήντα ημέρες τώρα, έχω και τα δυο κλειδιά στην τσάντα μου. Το ένα απλώς το ψηλαφίζω, ψάχνοντας να βρω το άλλο, άλλα κανένα από τα δύο δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς το άλλο. Θα πει κάποιος…συναισθηματισμοί…καλύτερα να τους αφήσουμε για το θέατρο. Ναι, σύμφωνοι! Εμείς όμως οι ηθοποιοί, έχουμε μάθει εκτός από το πώς να διαχειριζόμαστε τα συναισθήματα μας, πάνω στη σκηνή, να διεκδικούμε κιόλας….συνήθως…πάλι πάνω στη σκηνή. Κι εκεί έχουμε ξαφνικά όλη τη δύναμη, τη γνώση, όλου αυτού του κόσμου, που μας περιβάλλει κι έχουμε μάθει να υπερασπιζόμαστε τους εαυτού μας, να κάνουμε πλεονέκτημα και το χειρότερο μειονέκτημα μας.
Εκεί…πάνω στη σκηνή…Όμως τι παράλογο! Μόλις σβήσουν τα φώτα, δεν μπορούμε να υπερασπιστούμε τίποτα για τους εαυτούς μας, για τη δουλειά μας, λες και δεν επιλέξαμε εμείς αυτό το επάγγελμα, αλλά μας επέλεξε εκείνο και έχουμε υποχρέωση, απλώς να υπάρχουμε μόνο μέσα σε αυτό. Λες και υπάρχει πάντα ένα πέπλο ενοχής, που επιλέξαμε να κάνουμε αυτό το επάγγελμα, που δεν το ήθελαν οι γονείς μας, οι σύντροφοί μας, που δεν στηρίχτηκε ποτέ όπως θα έπρεπε από την πολιτεία, που δεν μοιάζει με κανονικό…
Πενήντα ημέρες τώρα, περιμένουμε κάθε μέρα, να μάθουμε τα νέα για αυτό το περιβόητο επίδομα, που από ότι φαίνεται, θα το πάρει μόνο το 10% των ηθοποιών. Γιατί κάποιοι δούλεψαν λιγότερο και κάποιοι περισσότερο. Και βέβαια το δικαιούνται όλοι οι ηθοποιοί ανεξαιρέτως, που εργάζονται ως ηθοποιοί. Και βέβαια για άλλη μια φορά είμαστε ο τελευταίος τροχός της αμάξης. Και βέβαια το επίδομα αυτό, ακόμα κι αν το πάρουμε κάποτε δεν αρκεί, γιατί κανείς δεν μας είπε ακόμα κάτι για τα θέατρα, για το πότε και πως θα ξαναδουλέψουμε.
Και βέβαια πρέπει να υπάρξει ένα πιο μακρόπνοο σχέδιο για εμάς, από την πολιτεία, που φαίνεται να αγνοεί, τις συνθήκες εργασίας μας, ενώ δεν θα έπρεπε. Και βέβαια όμως πρέπει να ανασυνταχθούμε, να δημιουργήσουμε ένα σωματείο ισχυρό, που να μην διαμαρτύρεται απλώς για τις συνθήκες εργασίας στα Κρατικά θέατρα μόνο, αλλά και στα πιο μικρά, που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του ποιοτικού θεάτρου, στη χώρα μας.
Να δημιουργήσουμε ένα σωματείο, που να προτείνει δυναμικά, που να είναι γνώστης των θεατρικών καταστάσεων στη χώρα μας, αλλά και να μπορεί να διεκδικεί, τα δικαιώματα μας όπως μας αξίζει. Κι εμείς να μην επιτρέψουμε ξανά στους εαυτούς μας, να δουλέψουμε, με συνθήκες λιγότερο ευνοϊκές, από αυτές που αρμόζουν στο μεγαλείο της τέχνης μας. Να προτείνουμε λύσεις, να γίνουμε καλλιτέχνες εκτός από τη σκηνή και στη ζωή μας.
Να τσιμπήσουμε δυνατά, να χτυπήσουμε δυνατά, αυτούς που μας αφήνουν στο περιθώριο, αλλά χωρίς να τους μαχαιρώσουμε, γιατί τότε δεν θα έχουμε «αντίπαλο» και τότε θα αρχίσουμε τους… μονολόγους, κι όταν πια κουραστούμε να χτυπάμε τον εαυτό μας, θα πεθάνουμε κι εμείς, από πλήξη και θα πεθάνει και το θέατρο. Τις επόμενες ήμερες θα σταλεί μια σειρά από προτάσεις στους συναδέλφους των τοπικών ομάδων. Τι πρέπει να διεκδικήσουμε από την πολιτεία και με ποιο τρόπο. Μπορεί ο καθένας να συμπληρώσει τις ιδέες του, για να φτάσει η επιστολή αυτή στους αρμόδιους φορείς. Ελπίζουμε να σταθούν στο πλάι μας και να μας στηρίξουν.
*Η Σοφία Δερμιτζάκη είναι Ηθοποιός- Σκηνοθέτις