H Θεία Λένα (Αντιγόνη Μεταξά, 1905-1971) υπήρξε η πιο σημαντική Ελληνίδα παιδαγωγός, στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια. Ακόμα είναι μέσα στο μυαλό μου το μουσικό σήμα της εκπομπής, «Η Ώρα του Παιδιού», στο κρατικό (και μοναδικό) ραδιόφωνο, παιγμένο με πιάνο, που ξεκινούσε με την καθιερωμένη φράση: «Καλημέρα Παιδάκια…».
Σε μια εποχή όπου και το τηλέφωνο (σταθερό, φυσικά) ήταν είδος σπάνιο και σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα για επαγγελματική χρήση, η εκπομπή αυτή ήταν ένα παράθυρο, ίσως το μοναδικό, στον κόσμο της παιδικής ψυχαγωγίας… Κατόπιν τούτου, η Θεία Λένα ήταν κάτι σαν μια πραγματική συγγενής, κάτι σαν μια θεία, που όμως ήξερε να λέει ωραία παραμύθια και παιδικά τραγούδια, με τη συνοδεία του πιάνου
. Με τέτοιες συστάσεις, ήταν σίγουρο ότι το δίτομο έργο της «Η Εγκυκλοπαίδεια για Παιδιά» (1953) θα είχε μια ιδιαίτερη θέση στην ταπεινή παιδική βιβλιοθήκη μου. Αισθάνομαι ευγνώμων απέναντί της, καθώς έμαθα πολλά πράγματα και γνώρισα τα απαραίτητα, που πρέπει να ξέρει ένα παιδί, ως εγκυκλοπαιδικές γνώσεις… Φτάνοντας, λοιπόν, στο γράμμα Γιώτα (Ι), ένα από τα λήμματα ήταν το: «Ιερογλυφικά».
Κάτω από την εικόνα αυτή υπήρχε η αντιστοιχία ιερογλυφικών και γραμμάτων του ελληνικού αλφαβήτου, όπου το παιδί έπρεπε να «αποκρυπτογραφήσει» και να μεταφράσει το αιγυπτιακό (!) κείμενο.
Θυμάμαι, λοιπόν, ότι μετά την αποκρυπτογράφηση προέκυπτε η φράση: «Ουδέν κακόν αμιγές καλού». Από το σημείο αυτό και μετά, το πρόβλημα ήταν να μπορέσουν τα παιδιά να εμβαθύνουν και να κατανοήσουν τη σημασία της φράσης αυτής, απορία που έλυναν, τελικά, οι μητέρες…
Δεν υπάρχει, λοιπόν, κακό, που να μην κουβαλάει μαζί του και κάποιο καλό! Η τωρινή πανδημία με το φίλο μας (ή μάλλον τον εχθρό μας) τον κορωνοϊό, (ή κορωναϊό, coronavirus) δεν μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση. Σε μια περίοδο, όπου πάνω από το μισό πληθυσμό του πλανήτη (4,5 δις) τέθηκε σε καραντίνα, δηλ. (αυτόβουλο;) εγκλεισμό – περιορισμό στο σπίτι, είναι επόμενο ότι πολλά πράγματα στη ζωή μας θα αλλάξουν … θα αλλάξει και η ίδια η ζωή μας!
Ας ελπίσουμε, προς το καλύτερο… Ήδη, το πρώτο θετικό σημείο που εμφανίζεται είναι η ομοψυχία. Όλοι κατανοούμε τον κίνδυνο και μπροστά σ’ αυτόν συμφωνούμε ότι πρέπει να λάβουμε κάποια μέτρα, μέτρα που προτείνουν οι ειδικοί (και δευτερευόντως (;) οι πολιτικοί). Θα συνειδητοποιούμε, όλο και πιο συχνά, ότι υπάρχουν κανόνες, νόμοι και κανονισμοί, που πρέπει να τηρούμε…
«Μένουμε σπίτι», είναι η φράση – σύνθημα της κυβερνητικής εκστρατείας. Έτσι, συμβάλλουμε στο να ελαττωθεί στο ανάλογο ποσοστό η ταχύτητα διάδοσης του ιού. Αυτό είναι και το ζητούμενο, ώστε να αντέξει το σύστημα και εκείνοι οι λίγοι που θα νοσήσουν, να μπορέσουν να εξυπηρετηθούν από τις υγειονομικές δομές, στα νοσοκομεία κ.λπ.
Όμως, από την άλλη, μένοντας σπίτι, δεν σημαίνει ότι και οι υποχρεώσεις μένουν κι αυτές σπίτι, «εκ συμπαθείας». Αντίθετα, τρέχουν και πρέπει να καλυφθούν. Οπότε, αυτή είναι μια ευκαιρία, τόσο οι νέοι, όσο και οι μεγαλύτεροι ηλικιακά να εξοικειωθούν στην διαδικτυακή τακτοποίηση των υποχρεώσεών τους (πληρωμή λογαριασμών κ.ά.)…
Στην Ιλιάδα (Ραψωδία Α,30), ο ιερέας Χρύσης, με δώρα, παρακαλεί τον Αγαμέμνωνα να του δώσει πίσω την κόρη του, που κρατούσε αιχμάλωτη και εκείνος αρνούμενος, του απαντά ότι θα την πάρει μαζί του στο Άργος, μακριά από την πατρίδα της (τηλόθι πάτρης)…
Πού να φανταστεί ο Όμηρος, ότι αυτό το επίρρημα «τηλόθι», έμελλε να αποκτήσει παγκόσμια αναγνώριση και να χρησιμοποιείται ως πρόθεμα για να καταδείξει την εξ αποστάσεως ενέργεια (τηλ = tel, telephone, telegraph, telepathy, κ.ά.). Έτσι, με την απαγόρευση της φυσικής επικοινωνίας, άρχισαν να πραγματοποιούνται όλο και πιο συχνά, τηλεδιασκέψεις (tele-conferences), μεταξύ αρχηγών κρατών, μεταξύ αρχιερέων της Ιεράς Συνόδου κ.λπ.
Πάνω στην ίδια ιδέα, πραγματοποιούνται μαθήματα σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, ώστε οι μαθητές και οι φοιτητές να μη συγχρωτίζονται, αλλά να παρακολουθούν τα μαθήματα, που παραδίδει ο καθηγητής από το σπίτι. Ποιος ξέρει… μπορεί στο μέλλον η μέθοδος της εξ αποστάσεως μάθησης να διευρυνθεί και πολλά μαθήματα να παραδίνονται διαδικτυακά. Φυσικά, αυτή δεν είναι μια σημερινή ανακάλυψη, όμως πάντα απαιτείται μια ώθηση για να αρχίσει να εφαρμόζεται μια καινούρια διαδικασία…
Εκτός από την εξ αποστάσεως φοίτηση, να μην ξεχνάμε και την εργασία «από το σπίτι», όπου ο υπάλληλος – συνεργάτης, μπορεί να πραγματοποιεί ένα μεγάλο μέρος της εργασίας του, από το σπίτι του, διαδικτυακά… Και αφού ξεθαρρέψουμε με την τηλε-εργασία, στο μέλλον μπορεί να ψηφίζουμε μέσω του υπολογιστή μας και να ικανοποιηθεί το αίτημα για την ψήφο όλων των ελλήνων του εξωτερικού…
Μέσα στα «καλά» που μας έφερε το «κακό» του κορωνοϊού είναι και η εξοικείωση με το συχνό πλύσιμο των χεριών και όλες οι μικροβιοκτόνες απολυμάνσεις, η χρήση γαντιών και προστατευτικής μάσκας… Η συχνότερη χρήση της κάρτας στις συναλλαγές μας και η αναγνώριση ότι η χρήση του χρήματος μπορεί να είναι μια επικίνδυνα ανθυγιεινή συνήθεια… Θα εμπεδώσουμε την αξία της σωματικής άσκησης, συνήθεια που πολύ συχνά παραμελούμε…
Θα εκτιμήσουμε τη θαλπωρή του σπιτιού, σε αντίθεση με τις συχνές και πολλές φορές ανούσιες νυχτερινές και μεταμεσονύκτιες εξόδους μας… Θα βρούμε χρόνο για να ολοκληρώσουμε δουλειές που έχουμε αφήσει στη μέση για καιρό… Θα διαβάσουμε το βιβλίο που είχαμε αγοράσει, αλλά πάντα αμελούσαμε την ανάγνωσή του… Θα διαπιστώσουμε ότι υπάρχει χρόνος για να απολαύσουμε το σπιτικό φαγητό και να απεξαρτηθούμε από τα εν πολλοίς ανθυγιεινά «ντιλιβεροειδή».
Τέλος, εκφράζεται η ελπίδα ότι θα περιοριστούν τα περιττά φιλιά σε κάθε είδους συναντήσεις και οι άσκοποι εναγκαλισμοί, που τελευταία έχουν γίνει πολύ της μόδας, απ’ ό,τι βλέπουμε στις διάφορες τηλεοπτικές εκπομπές. Απ’ ό,τι θυμάμαι, αυτά ήταν δικαιολογημένα ανάμεσα σε άτομα που είχαν μεταξύ τους μεγάλη οικειότητα, σε περιπτώσεις συνάντησης μετά από μακρά απουσία, σε μετάβαση ή επιστροφή από ταξίδι κ.λπ.
Αφού, λοιπόν, με αφορμή την πανδημία θα ανακαλύψουμε ότι υπάρχουν και θετικά σημεία, που είχαμε παραμελήσει, να προσέξουμε ώστε να μη φτάσουμε στο άλλο άκρο, όπως ο πρωταγωνιστής, σοβαρός οικογενειάρχης, που εμφανίζεται στο βίντεο που κυκλοφορεί αυτόν τον καιρό. Ακούγεται μια γυναικεία φωνή, προφανώς μιας δημοσιογράφου, που του παίρνει συνέντευξη: -«Θα σας κάνω δυο ερωτήσεις, από τις οποίες πρέπει να διαλέξετε μόνο τη μία… Πρώτο: να μείνετε αγκαλιά επί ένα μήνα με τη γυναίκα σας και δεύτερο…». Τότε ο κύριος τη διακόπτει και της απαντά: -«… το δεύτερο!». –«Μα δεν πρόλαβα να σας αναφέρω τη δεύτερη επιλογή…». –«Το δεύτερο, το δεύτερο…» επαναλαμβάνει εκείνος!!!