Δυστυχώς, τις προηγούμενες μέρες το σενάριο που όλοι απευχόμασταν, δηλαδή της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, έγινε πραγματικότητα. Πέραν του ανθρωπιστικού σκέλους της εισβολής, των νεκρών που θρηνούμε και θα θρηνήσουμε και που είναι το χειρότερο κομμάτι της όλης ιστορίας, θα υπάρξουν και σημαντικές επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία και κατά συνέπεια και στην οικονομία της Χώρας μας σε περίπτωση που η διάρκεια του πολέμου κρατήσει.
Πάμε να δούμε τις πιθανές συνέπειες που έχει να αντιμετωπίσει η Οικονομία της Ελλάδος. Ο βασικός μακροοικονομικός αντίκτυπος, είναι οι υψηλές τιμές ενέργειας που προβλέπεται να παγιωθούν τους επόμενους μήνες. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να επηρεαστούν επιμέρους τομείς της οικονομίας όπως ο Πρωτογενής τομέας, η Βιομηχανία και οι Μεταφορές. Ο πληθωρισμός θα οδηγηθεί σε υψηλότερα επίπεδα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το καλάθι των νοικοκυριών και το ψαλίδισμα των εισοδημάτων τους. Επενδύσεις που προβλεπόταν να γίνουν και έχουν στενή διασύνδεση με την ενέργεια, θα παγώσουν μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο και να ολοκληρωθεί η διαμόρφωση των νέων δεδομένων.
Ο βασικός πυλώνας της Οικονομίας μας, που είναι ο τουρισμός και που οι προβλέψεις έδειχναν ότι θα κινηθεί σε επίπεδα του 2019, είναι ένα ερωτηματικό και αυτό οφείλεται σε δύο βασικούς λόγους. Ο ένας είναι ο προφανής, δηλαδή ποια θα είναι η αντίδραση των Ρώσων και των Ουκρανών τουριστών, που αποτελούν ένα σημαντικό ποιοτικό χαρακτηριστικό του Τουριστικού δείκτη της Ελλάδας. Και δεύτερον, με την εκτίναξη του ενεργειακού κόστους που τείνει να πάρει τεράστιες διαστάσεις, μειώνεται το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών που επιθυμούν να πραγματοποιήσουν διακοπές στην Ελλάδα.
Επίσης, πρέπει να δούμε οι αναταράξεις που υπάρχουν και θα υπάρξουν στις διεθνείς χρηματαγορές τι κλίμακος είναι και πόσο θα επηρεάσουν το εγχώριο χρηματοοικονομικό τοπίο. Μια ευρέως μεγέθους αρνητική κλιμάκωση των χρηματαγορών, θα έχει πολύ αρνητικές συνέπειες για την Χώρα μας. Στα δημοσιονομικά, υπάρχει το αρνητικό δεδομένο ότι οι οικονομίες της Ευρώπης και της Αμερικής έχουν ταλαιπωρηθεί τα τελευταία δύο χρόνια με την πανδημία του Covid-19 και τα γενναία μέτρα στήριξης που χρειάστηκαν να λάβουν ώστε να μπορέσουν να βοηθήσουν τις οικονομίες τους να αντεπεξέλθουν.
Ανάλογες κινήσεις στήριξης έγιναν και από την Ελλάδα δημιουργώντας αναγκαστικά ελλείμματα στον προϋπολογισμό του Κράτους. Με τα έως τώρα δεδομένα δυσκολεύει η προσπάθεια ώστε η φετινή χρονιά να είναι μια χρονιά σταδιακής δημοσιονομικής προσαρμογής για την Ελλάδα, όπως αρχικά προοριζόταν.
Γενικά παρότι τα πράγματα φαίνονται και είναι πολύ δύσκολα, θεωρώ ότι θα πρυτανεύσει η λογική και η διπλωματία θα κερδίσει τα όπλα, ώστε όλες οι παραπάνω οικονομικές επιπτώσεις να είναι όσο πιο επιδερμικές και όσο πιο σύντομες γίνεται. Επιπλέον οι οικονομίες, έχουν σαν σύμμαχο την εμπειρία από τις κρίσεις που αντιμετώπισαν τα τελευταία 15 χρόνια (παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008, πανδημία του 2020) ώστε να ξέρουν πώς πρέπει να αντιδρούν σε παρόμοιες καταστάσεις. Με απλά λόγια οι διεθνείς αγορές έχουν συνηθίσει να λειτουργούν υπό καθεστώς κρίσης. Προσωπική πρόβλεψη, ότι παρότι η χρονιά ξεκίνησε οικονομικά πολύ δύσκολα, μέσα στο 2ο τρίμηνο του 2022 θα αρχίσει να ομαλοποιείται και αργά αλλά σταθερά να ανακάμπτει.
*Ο Βασίλης Βαρούχας είναι οικονομολόγος-τραπεζικός