Ήταν Φλεβάρης του 2019, όταν για πρώτη φορά, εν ενεργεία Έλληνας Πρωθυπουργός, ο Αλέξης Τσίπρας, στο πλαίσιο επίσημης επισκέψεώς του στην Τουρκία, παρόντος του Οικουμενικού Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως και του εκπροσώπου της Προεδρίας της Τουρκικής Δημοκρατίας, Ιμπραήμ Καλίν επισκέφθηκε την Θεολογική σχολή της Χάλκης.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης υπενθύμισε, ότι η Θεολογική σχολή Χάλκης ιδρύθηκε επί Οθωμανικής αυτοκρατορίας και ζήτησε την αποκατάσταση της αδικίας, την οποία υπέστη το οικουμενικό Πατριαρχείο. Χαρακτηριστικά ανέφερε: “Είναι απαράδεκτο ένα τέτοιο ίδρυμα, που λειτούργησε επί οθωμανικής αυτοκρατορίας να είναι κλειστό επί Τουρκικής Δημοκρατίας”.
Η συγκεκριμένη σχολή ιδρύθηκε το 1843 στις εγκαταστάσεις της Ιεράς Μονής της Αγίας Τριάδας από τον Πατριάρχη Γερμανό Δ’, κατά την πρώτη του Πατριαρχία. Η σχολή εγκαινιάστηκε από τον ίδιο, τον αμέσως επόμενο χρόνο και συγκεκριμένα στις 13 Σεπτεμβρίου 1844. Στα 1971 η σχολή έκλεισε εξαιτίας ενός Τουρκικού νόμου, ο οποίος απαγόρευε τη λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων.
Το 1998 η Επιτροπή ιδιοκτητών της σχολής, διατάχθηκε να διαλυθεί, αλλά διεθνής κριτική έπεισε την Άγκυρα να ακυρώσει τη διαταγή. Ο σημερινός αρχιεπίσκοπος Βορείου και Νοτίου Αμερικής κ. Ελπιδοφόρος, από το 2011, Σεπτέμβριο μήνα, διορίστηκε καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Αγίας Τριάδας Χάλκης, μέχρι την ανάληψη των σημερινών του καθηκόντων.
Η ιερά Θεολογική σχολή Χάλκης ευτύχησε να έχει Κρήτες σπουδαστές, αλλά και το αντίθετο, πολλά παιδιά από τις καλύτερες οικογένειες του νησιού μας, είχαν την τύχη να φοιτήσουν στην γεραρά σχολή της Χάλκης. Το προσωπικό της σχολής ήταν πάρα πολύ ευχαριστημένο από τους Κρήτες σπουδαστές, τόσο για το ζήλο τους, αλλά και για την άριστη διαγωγή τους.
Το δημοσίευμα της ηρακλειώτικης καθημερινής εφημερίδας “Η ΔΡΑΣΙΣ” με ημερομηνία 13η Ιανουαρίου 1955 μάς λέει πολλά παραθέτοντας αρκετά στοιχεία για τους Κρήτες σπουδαστές εκείνης της εποχής, τα οποία παραθέτει ο Εκμέλ Μολλά, ανταποκριτής από το Ισταμπούλ:
“Ευγενέστατα τα παιδιά αυτά, τα συναντώ κάποτε εις τους δρόμους της μεγαλουπόλεως μας και χαίρομαι να τα βλέπω καλοενδεδυμένα, καθαρά, να περπατούν σοβαρά και αξιοπρεπή. Τα προσόντα αυτά εφείλκυσαν όπως είναι επόμενο την συμπάθεια του επίσης συμπατριώτου μας Επισκόπου Παμφίλου κ. Γερασίμου Καλοκαιρινού, ηγουμένου της Μονής Βαλουκλή και ούτω ο θεοφιλέστατος είναι ηθικός και πνευματικός πατήρ των όστις τα βοηθεί εις εκάστην απορίαν ή δυσκολίαν των.
Την 30ην Δεκεμβρίου 1954, ο ηγούμενος προσεκάλεσε τα οκτώ πρώτα παιδιά τα οποία είναι εγγεγραμμένα στον επισυνημμένο κατάλογο των Κρητών μαθητών εις την μονήν όπου παρέθεσε εις αυτά πλουσιώτατον γεύμα, μη λησμονήσας να προσκαλέσει και εμέ. Συνδιελέχθην δια μακρών με τους συμπατριώτας μου τα της Κρήτης, καθώς και τα διάφορα θέματα με τα οποία επιστοποίησα την αρτίαν μόρφωσιν και πνευματικήν των κατάρτισιν.
Οι μαθηταί μένουν κατευχαρηστημένοι από την μεγαλούπολιν, τον λαόν, καθώς και από όλον τον προσωπικόν της σχολής και ιδιαίτερως από τον Σχολάρχην των όστις μοχθεί δια να καταρτισθούν τέλεια ηθικώς και πνευματικώς.
Ούτω την 30ην Δεκεμβρίου 1954 εις τους θόλους της μονής Βαλουκλή εγένετο η Κρητική ημερίς κατά την οποίαν εμνήσθημεν της λεβεντογέννας Κρήτης, της αλληλεγγύης, των ηθών και εθίμων και της Κρητικής φιλοτιμίας. Οι μαθηταί εψαλλον διάφορα εκκλησιαστικά τροπάρια, τα κάλαντα και με την άδειαν του Θεοφιλεστάτου είπαμε και κρητικές μαντινάδες.
Ο ηγούμενος υπεσχέθη προσεχώς να προσκαλέσει και τους εναπομείναντας μαθητάς εις γεύμα και ούτω να συμπληρωθεί η Κρητική ανθολογία. Με τα καλυτερας των εντυπώσεων και αφού εδακρύσαμεν ενθυμηθέντες τα διάφορα περιστατικά της ζωής μας εν Κρήτη, απεχωρίσθημεν ευχαριστήσαντες τον θεοφιλέστατον Επίσκοπον, όστις μας εχάρισεν την Κρητικήν ημερίδα”.
Ποιοι ήταν όμως οι Κρήτες μαθητές που φοιτούσαν εκείνη την περίοδο στην Θεολογική σχολή της Χάλκης; Αξίζει να αναφερθούμε στα ονόματά τους, αφού κάποιοι απ’ αυτούς ανήλθαν στον βαθμό της αρχιεροσύνης. Τα Κρητικόπουλα λοιπόν εκείνης της εποχής ήταν τα εξής:
- Ο ιερομόναχος Χρυσόστομος Μαραγκουδάκης, πρωτοετής Θεολογίας από Χανιά
- Ο Εμμανουήλ Ζερβός, πρωτοετής Θεολογίας από το Λασήθι
- Ο Γεώργιος Παπαδάκης, τριτοετής φοιτητής Θεολογίας από τα Σφακιά
- Ο Κωνσταντίνος Κατσαμπασάκης, πρωτοετής Θεολογίας, από το Ρέθυμνο
- Ο Κυριάκος Σπανουδάκης, μαθητής ογδόης Γυμνασίου από τον Αποκόρωνα
- Ο Γεώργιος Λαμπαρδάκης, μαθητής εβδόμης Γυμνασίου από την Κίσσαμο
- Ο Δαμιανός Πρωτοπαπαδάκης, μαθητής της Εκτης Γυμνασίου από το Σέλινο
- Ο Στυλιανός Ζωγραφάκης, της ογδόης Γυμνασίου, από το Ρέθυμνο
- Ο Κωνσταντίνος Ξηρουχάκης, δευτεροετής Θεολογίας, από τα Χανιά
- Ο Γεώργιος Μαρινάκης, δευτεροετής Θεολογικής, από το Ηράκλειο
- Ο Νικόλαος Αθανασιάδης, δευτεροετής Θεολογίας από τον Αγιο Βασίλειο.
- Ο Νικόλαος Παπατζανάκης, δευτεροετής Θεολογίας από το Σέλινο
- Ο Ιωάννης Παπαδημητράκης, Πρωτοετής Θεολογίας από την Κίσαμο
- Ο Παύλος Κουμερτζής, πρωτοετής Θεολογίας από το Λασήθι
- Ο Κωνσταντίνος Παπαδάκης, πρωτοετής Θεολογίας από το Ηράκλειο
- Ο ιεροδιάκονος Ανθιμος Δρακωνάκης, τριετής Θεολογίας, από το Λασήθι
- Ο Στυλιανός Χαρκιανάκης, πρωτοετής Θεολογίας από το Ρέθυμνο.
Όλοι τους είχαν το δικαίωμα να διδάξουν εξαιτίας του διπλώματος που απέκτησαν από την προαναφερόμενη σχολή, καθώς επίσης μιλούσαν άπταιστα την τουρκική γλώσσα.
Ο τότε ιεροδιάκονος Άνθιμος Δρακωνάκης έγινε επίσκοπος της πάλαι ποτέ διαλαμψάσης Επισκοπής Ολύμπου και καταγόταν από το Καστέλλι Φουρνής.
Τέλος, ο Στυλιανός Χαρκιανάκης το 1975 εξελέγη αρχιεπίσκοπος Αυστραλίας και επρόκειτο για μια μεγάλη προσωπικότητα με πλούσιο συγγραφικό αλλά και ποιητικό έργο. Προτού γίνει αρχιεπίσκοπος Αυστραλίας το 1970 είχε εκλεγεί Τιτουλάριος Μητροπολίτης Μιλητουπόλεως.
Τέσσερα χρόνια πριν το 1966 ορίστηκε ηγούμενος στην Ιερά μονή Βλατάδων στη Θεσσαλονίκη. Άριστος στα Εκκλησιολογικά θέματα. Μια από τις φωτεινότερες μορφές της Ορθοδοξίας μας.
Ενός λογιωτάτου ιεράρχου και αγωνιστή, ενός σπουδαίου ανθρώπου και κληρικού που δεν διακόνησε μόνο την Αλήθεια του Ευαγγελίου και της Εκκλησίας, αλλά έντιμος όπως υπήρξε και ειλικρινής, τολμηρός και πραγματικός προσπάθησε να βοηθήσει τον συνάνθρωπο. Βίωσε και κατανόησε όσο ελάχιστοι την Εκκλησία στην καθολικότητά της και στην πανανθρώπινη σημασία της.