Κοινωνική ζωή χωρίς εορτές είναι φτωχή και πονεμένη ζωή (λ. σοφία)
Όταν οι άνθρωποι στερηθούν κάτι που είχαν και δεν του έδιναν και τόση σημασία, συνειδητοποιούν πόσο αξίζει, πόσο τους λείπει και πόσο το ‘χουν ανάγκη. Η πανδημία που μαστίζει το ανθρώπινο γένος, στέρησε και τους Έλληνες από εκκλησιασμούς, δεσποτικές, θεομητορικές, εθνικές, κοινωνικές και εορτές των Αγίων.
Οι Έλληνες λόγω της ιστορίας και προσφοράς τους στην πορεία, διάδοση κι εδραίωση του Χριστιανισμού και των αγώνων για την ελευθερία και τα δικαιώματα των ανθρώπων, έχουν πλούσιο εορτολόγιο. Τ’ άστρα του υλικού σύμπαντος δεν μπορούμε να μελετήσομε και να γνωρίσομε, γιατί είναι άπειρα και σε ασύλληπτες αποστάσεις μακριά.
Τ’ άστρα εκκλησίας μας μπορούμε γιατί έζησαν στη γη που ζούμε κι εμείς. Αυτή η γη που κατοικούμε έδωσε σάρκα και οστά στο Θεό που από αγάπη στον άνθρωπο, που έχει την εικόνα Του, σαρκώθηκε, ζει ανάμεσά μας και θα ζει μέχρι συντελείας των αιώνων. Οι Άγιοι, απλοί άνθρωποι, μιμήθηκαν τη ζωή του Χριστού και αγίασαν. Όταν κι εμείς με την πίστη μας, βρεθούμε κοντά τους βλέπομε τον πλανήτη που κατοικούμε, που δεν φαίνεται στο υλικό σύμπαν να στολίζεται μ’ εκατομμύρια όμορφα λουλούδια, που είναι οι ψυχές των Αγίων.
Αυτοί οι Άγιοι, προτού η εκκλησία μας τους ανεβάσει στο προσκυνητάρι, έζησαν για την αγάπη του Χριστού. Έζησαν “υστερούμενοι, θλιβόμενοι και κακουχούμένοι (Εβρ. ιι, 37). Έζησαν για τους συνανθρώπους και τα προβλήματά τους. Μας έμαθαν να διορθώνομε πρώτα τους εαυτούς, προτού προσπαθήσομε να διορθώσομε τους άλλους.
Οι εορτές αυτών των Αγίων, μαζί με όλες τις άλλες, είναι ο πνευματικός πλούτος των Ελλήνων. Είναι η κάλυψη των αναγκών της ψυχής. Εορτή σημαίνει πανηγυρική συνάντηση και κοινωνία ανθρώπων. Είναι η πραγματοποίηση της έμφυτης ανάγκης της κοινωνικότητας. Είναι ο πλούτος της έκφρασης στις ανθρώπινες σχέσεις. Υπενθυμίζουν το παρελθόν αλλά προεικονίζουν και το μέλλον. Γεννούν την κοινωνική ελπίδα για καλύτερο κόσμο.
Οι εορτές δίδουν την ευκαιρία να συναντηθούν οι άνθρωποι, να κοινωνήσουν μεταξύ τους πρόσωπο, προς πρόσωπο να γίνουν αισιόδοξοι και να ζήσουν τη χαρά του παραδείσου. Να γκρεμίσουν την ακοινωνησία και τον κακό εαυτό τους. Είναι τα διαλείμματα του ακοινώνητου βίου, της μονότονης εργασίας, των θλίψεων κι αγωνίας για επιβίωση. Είναι τρόπος συνάντησης εκκλησίας και κοινωνίας.
Λειτουργούν ψυχολογικά αλλά και ως υπέρβαση μιας κρίσης όταν η κοινωνία μαστίζεται από συμφορές και καταστροφές. Σ’ αυτές τις δυσκολίες οι εορτές των προσευχών και παρακλήσεων είναι βάλσαμο και γεννούν ελπίδες πως “μπόρα είναι και θα περάσει”. Η αποδυνάμωση των εορτών στερεί τον άνθρωπο από ελεύθερο χρόνο για ανάπαυση, περισυλλογή και προσευχή. Ο σημερινός κόσμος υποφέρει από το μαρτύριο της μοναξιάς.
Σ’ όλες του τις εκδηλώσεις έχει αποβάλει την πρόθεση “συν”. Δεν συνεργάζεται, δεν συνεορτάζει και δεν συμπροσεύχεται. Δεν συνομιλεί και δεν συγχωρεί. Δεν συνδιαλέγεται, δεν συμπορεύεται και δεν συμπάσχει. Η αποδυνάμωση των εορτών, παρηγοριά κι ελπίδα στους καταπιεσμένους πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά γεννά πόνους και δάκρυα. Οι Έλληνες της Διασποράς, προσηλωμένοι στην ιστορία, πίστη κι εορτολόγιό τους συνεχίζουν να ‘ναι οι άριστοι Έλληνες. Όταν κουβεντιάζουμε μαζί τους ακούμε να λένε πως είναι ευτυχείς όταν στον τόπο που μένουν υπάρχει εκκλησία. Εκεί εκκλησιάζονται όλοι.
Εκεί συναντώνται, συνεορτάζουν, συμπροσεύχονται και συναποφασίζουν. Εκεί με τις παρέες μετριάζουν τον πόνο την ξενιτιάς και μπροστά στις εικόνες των Αγίων αφήνουν τα δάκρυα της νοσταλγίας να κυλήσουν.
Οι εορτές με τις προσευχές και παρακλήσεις βοηθούν τον άνθρωπο να πετάξει ψηλά. Ν’ αναζητήσει την πηγή της ζωής του, το Δημιουργό του, και να λυτρωθεί κοντά Του. Να εμπνευστεί και οπλιστεί με την αγάπη που είναι ο ίδιος ο Δημιουργός. Ελευθερωμένος και οπλισμένος με το μεγαλύτερο όπλο της ευτυχίας και χαράς, την μοναδική πραγματικότητα του κόσμου, την αγάπη, τρέχει στους συνανθρώπους να τους αγκαλιάσει, να τους φιλήσει και να τους υπηρετήσει.
Τρέχει μεταμορφωμένος ν’αναστήσει την έμφυτη κοινωνικότητά του, βαριά τραυματισμένη μακριά από τους ανθρώπους. Παρέα με τους συνανθρώπους θα θεραπεύσει την κατάθλιψή του, ύπουλη κι επικίνδυνη νόσο, αντίθετη στη συλλογικότητα και συναναστροφή. Κοντά στους συνανθρώπους θα θεραπευθεί από θλίψεις, απογοητεύσεις και μαρασμούς. Μόνο κοντά στους συνανθρώπους είμαστε πρόσωπα. Μακριά είμαστε άτομα, μάζα. Είναι συγκλονιστικά αυτά που επισημαίνει ο Απ. Παύλος: “Εάν διακηρύσσομε πως πιστεύομε στο Θεό και κάνομε ό,τι διδάσκει η εκκλησία μας και δεν αγαπούμε και δεν υπηρετούμε τους συνανθρώπους μας είμαστε ψεύτες”.
Μεγάλες έρευνες σ’ όλο τον κόσμο μας πληροφορούν πως οι σχέσεις μας με τους συνανθρώπους, περιορίζουν τις εντάσεις. Ακυρώνουν άγχος, φόβους κι αγωνία. Ενισχύουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα και παρατείνουν το χρόνο της ζωής μας. Οι άνθρωποι παλαιότερα με τις βεγγέρες στις γειτονιές και τις όμορφες παρέες στα πανηγύρια των εορτών, μετά τη Θεία Λειτουργία, κοινωνούσαν μ’ εγκάρδιες σχέσεις.
Όταν οι εκκλησίες ήταν μακριά από τις πόλεις και τα χωριά, οι εορτασμοί είχαν μεγαλύτερη ομορφιά. Εάν δεν ήταν χειμώνας, οι προσκυνητές, μετά τη Θεία Λειτουργία παρέες παρέες, έστρωναν τραπέζι κατά γης, κάτω από τα δέντρα. Άπλωνε η κάθε οικογένεια ό,τι κρατούσε και όλοι μαζί έτρωγαν απ’ όλα τα υηπάρχοντα. Ακολουθούσε γλέντι όμορφο, αδελφικό χωρίς παρεκτροπές. Σ’ αυτές τις εορταστικές εκδηλώσεις τα παιδιά των οικογενειών μάθαιναν ν’ αγαπούν και να σέβονται τους άλλους.
Μάθαιναν οι γονείς πως καθήκον τους δεν ήταν να προσφέρουν μόνο υλικά αγαθά και των δασκάλων και καθηγητών μόνο την ύλη, αλλά να διαμορφώνουν χαρακτήρες. Εκεί στις παρέες τα παιδιά πρόδιδαν την ποιότητα των γονέων και δασκάλων τους. Κέντρο της ύπαρξης μας είναι η καρδιά.
Ο Θεός έβαλε σ’ αυτή μεγάλη δύναμη. Καίει σαν φλόγα και γεννά συγκινήσεις, όνειρα, στοργή, πόνο και δάκρυα για αγώνες και νίκες για τους συνανθρώπους. Οι συνάνθρωποι είναι εικόνες μας, πιο πάνω από τη ζωή μας. Υπάρχουν λαχτάρες της καρδιάς που δεν χορταίνει με ψωμί και ανέσεις. Χορταίνει και συντρίβεται με τη θυσία της ζωής για τους άλλους. Το κερί έχει σκοπό ν’ ανάψει και να φωτίσει. Η ζωή του κρατά πολύ λίγο.
Αυτός είναι ο προορισμός του. Αν το αφήσομε άκαυτο θα ζήσει χιλιάδες χρόνια. Οι άνθρωποι είναι απεσταλμένοι σ’ αυτόν τον κόσμο με προορισμό ν’ ανάψουν και να φωτίσουν. Αν δεν το κάνουν ασχολούμενοι μόνο με τον εαυτό τους, θα ‘χουν κακή τύχη.
Εμείς οι Έλληνες είμαστε απόγονοι ένδοξων προγόνων που μαζί με τους Ρωμαίους και τους χριστιανούς είναι η πηγή της Ευρωπαϊκής ιστορίας, που είναι η μήτρα της ιστορίας του κόσμου. Βασικά στοιχεία του ευρωπαϊκού πολιτισμού είναι η ανεκτικότητα κι ο σεβασμός στους άλλους, βασικές αρχές της πίστης μας. Ας σεβαστούμε κι ας ακούσομε τα μηνύματα αυτής της κληρονομιάς. Αν μέσα μας φλογίζουν αυτά τα μηνύματα θα ‘ναι κοντά μας ο Θεός κι οι Άγιοί Του. Τότε ποιος μπορεί να ‘ναι εναντίον μας;