Τελευταία έρχονται στη δημοσιότητα επιθέσεις «αγνώστων» εναντίον νεαρών γυναικών σε παραλιακές πόλεις και θέρετρα του Ηνωμένου Βασιλείου, όπως στο Σάουθσι (Southsea) της νότιας Αγγλίας.
Κάποτε χτίστηκε για ανάρρωση αξιωματικών του ναυτικού και βικτωριανών παραθεριστών, τώρα φιλοξενεί συνταξιούχους, βαριεστημένους εφήβους, ανέργους και κυρίως άρρενες μετανάστες που έχουν φτάσει, νόμιμα και παράνομα, από το 2022.
Τον περασμένο Ιούλιο, ένας απ’ αυτούς κατηγορήθηκε για απόπειρα βιασμού στο κέντρο του Πόρτσμουθ. Έκτοτε, έγιναν συνήθεια οι διαμαρτυρίες για ανάλογες επιθέσεις.
Στην αρχή του καλοκαιριού, το Γουέστμινστερ φοβόταν επανάληψη και έξαρση της βίας του περασμένου έτους, καθώς μικρά σκάφη συνέχιζαν να καταφτάνουν φορτωμένα μέσω της Μάγχης και ο Κιρ Στάρμερ φαινόταν αβοήθητος ή ανίκανος για διαχείριση της κατάστασης.
Αυτό που συνέβη τελικά, ανήκε στις περίεργες ανατροπές στο δεκαετές λαϊκίστικο πείραμα της χώρας. Καθώς οι μέρες γίνονταν ζεστότερες, οι διαμαρτυρίες κατά των μεταναστών, στις οποίες συμμετείχαν δεκάδες χιλιάδες άτομα σε πληθώρα τοποθεσιών, μεταμόρφωσαν τη λαϊκή και τοπική αντίσταση σε εθνικό κίνημα που, σύμφωνα με τα λόγια βουλευτή των Εργατικών, μετέτρεψε το σύστημα ασύλου της χώρας σε ηθικό και πολιτικό ζήτημα.
Η αυξανόμενη δυσαρέσκεια στις επαρχίες, έχει εκδηλωθεί με διάφορους τρόπους, μέχρι και περιπολίες ομάδων πολιτών στα πάρκα!
Οι Weoley Warriors, στο Μπέρμιγχαμ, μια ομάδα που ανέλαβε την πρωτοβουλία και την ευθύνη για την ανύψωση αγγλικών σημαιών σε εμβληματικές τοποθεσίες της περιοχής τους, ως ένδειξη πατριωτισμού (flagging) στο Μπέρμιγχαμ, έριξε την ιδέα «να δείξουμε… στις τοπικές κοινότητες ότι δεν έχουν χαθεί όλα και ότι δεν είναι μόνες».
Είναι ένα συναίσθημα που θα μπορούσε, ίσως, να το υιοθετήσει καθένας σε αυτή τη χώρα. Το πολιτικό κατεστημένο, ανίκανο να επιβάλει οποιοδήποτε έλεγχο στην αναδυόμενη κατάσταση, αντέδρασε με πανικό. Στο Έπινγκ, το συμβούλιο βασίστηκε στον Νόμο περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας για να κλείσει το διαβόητο ξενοδοχείο μεταναστών, Μπελ.
Με την κυβερνητική πολιτική να μεταφέρει δεκάδες χιλιάδες μεταναστών σε ιδιωτικά καταλύματα ως μόνη βιώσιμη εναλλακτική λύση, η οποία ενέπνευσε την επιτυχημένη διαμαρτυρία του καλοκαιριού στο Γουότερλουβίλ, λίγα χιλιόμετρα βορειοανατολικά του Πόρτσμουθ, δημιουργήθηκε ένα αδιανόητο προηγούμενο για τοπικές εξωκοινοβουλευτικές δράσεις.
Ωστόσο, είναι σαφές ότι οι κοινωνικές αντιδράσεις στους δρόμους και το αυθόρμητο κύμα διαδηλώσεων ανέτρεψαν τους παλιούς τρόπους με τους οποίους το Γουέστμινστερ κατανοούσε τις δυνάμεις του λαϊκισμού.
Ο στενός κύκλος του Νάιζελ Φάρατζ, αρχηγού του Κόμματος Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου, τώρα προσπαθεί να εκμεταλλευτεί το κλίμα των περιορισμένων απελάσεων για την Ερυθραία, το Αφγανιστάν και τη Σομαλία.
Ακόμη και το Εργατικό Κόμμα, τουλάχιστον ρητορικά, έχει παραδεχτεί τη νέα πραγματικότητα, και φυσικά το αίσθημα ανασφάλειας που κυριαρχεί, κυρίως στις μικρές πόλεις της χώρας. Η διαμάχη για τα «ξενοδοχεία μεταναστών», μετατράπηκε σε κάτι πιο υπαρξιακό, τονίζεται σιωπηλά στους κόλπους της Κυβέρνησης.
Ο Στίβεν Μόργκαν, βουλευτής του Εργατικού Κόμματος στο Πόρτσμουθ, αναγνώρισε ότι οι ψηφοφόροι του έχουν απογοητευτεί από τα διαδραματιζόμενα, πριν καταδικάσει την εκμετάλλευσή τους από την ακροδεξιά.
Στο ίδιο μήκος κύματος κυμάνθηκαν, φυσικά, και οι δηλώσεις στελεχών άλλων πόλεων. Η συγκεκριμένη αντιπαράθεση μεταξύ του αυξανόμενου επαρχιακού λαϊκισμού και του αναιμικού πολιτικού κατεστημένου της χώρας, συνοδεύεται από αίσθηση απρόβλεπτου, τόσο για το Κόμμα της Μεταρρύθμισης (Reform Party) του Νάιτζελ Φάρατζ, που είναι πρόθυμο να αξιοποιήσει την κοινωνική οργή, όσο και για το φθίνον και παραπαίον κατεστημένο, που επιθυμεί να κατευνάσει την έκρηξη της κοινωνικής οργής.
Σε μια χώρα που στερείται όλο και περισσότερο κοινού πυρήνα πολιτικής διαμεσολάβησης, το θέαμα των διαδηλώσεων και των αγγλικών σημαιών έχει αποκαλύψει ένα τρομακτικό και ασαφές νέο μέτωπο.
Στο βιβλίο «Τεχνολαϊκισμός – Η Νέα Λογική της Δημοκρατικής Πολιτικής» (Technopopulism. The New Logic of Democratic Politics) του 2021, οι Christopher Bickerton και Carlo Accetti υποστηρίζουν ότι η εποχή μας δημιούργησε νέα πολιτική λογική, η οποία συνδυάζει την ρητορική του λαϊκισμού με τεχνοκρατικές λύσεις για να εξασφαλίσει, εν μέσω της ψευδαίσθησης της αναταραχής κατά του κατεστημένου, άφθονες ευκαιρίες για τις υπάρχουσες ελίτ, αλλά και για τους ανταγωνιστές τους, ώστε να διατηρήσουν την εξουσία τους, αφήνοντας ανέγγιχτα τα βασικά χαρακτηριστικά του status quo.
Οι τεχνοκρατικές εκκλήσεις και οι λαϊκίστικες αναφορές έχουν καταστεί βασικά στοιχεία του πολιτικού ανταγωνισμού στις καθιερωμένες δημοκρατίες, λένε οι συγγραφείς του βιβλίου.
Η συγκεκριμένη εμφάνιση του τεχνολαϊκισμού, επικαλύπτεται σήμερα από την παραδοσιακή διαμάχη μεταξύ «αριστεράς» και «δεξιάς». Πολιτικά κινήματα, όπως το Κίνημα των Πέντε Αστέρων στην Ιταλία και το La Républiqe En Marche στη Γαλλία, συνδυάζουν τα προαναφερόμενα στοιχεία με διάφορους τρόπους, όπως και τα πιο καθιερωμένα κόμματα που προσαρμόζονται στο συγκεκριμένο σύνολο κινήτρων και περιορισμών που ενυπάρχουν σε αυτή τη νέα μορφή πολιτικής.
Σίγουρα, αυτό το πλαίσιο μάς φέρνει κοντύτερα στο άρρητο δίλημμα στην καρδιά της βρετανικής πολιτικής, καθώς οι πολιτικοί ανταγωνίζονται για τον έλεγχο της δημόσιας διάθεσης. Μπορεί, λοιπόν, η δυσφορία της βρετανικής κοινωνίας να λυθεί αποκλειστικά μέσω της αντιμετώπισης της παράνομης μετανάστευσης με τεχνοκρατικές επιπολαιότητες;
Ωστόσο, όπως υποδηλώνουν οι διαμαρτυρίες, οι σημαίες και οι προστριβές για τα ξενοδοχεία των μεταναστών, έχουν μετατραπεί σε κάτι πιο υπαρξιακό που είναι η αγχωτική, κατακερματισμένη ροή της ζωής στην Αγγλία του 21ου αιώνα, μετά από δύο δεκαετίες αποτυχημένης οικονομικής συναίνεσης που καθοδηγείται από την πολιτική της μαζικής μετανάστευσης. Το Πόρτσμουθ είναι η επιτομή αυτής της νέας πολιτικής.
Μια πόλη που έχει μεταμορφωθεί τις τελευταίες δύο δεκαετίες, το λιμάνι και η βιομηχανία της να έχουν αντικατασταθεί από μια έμφαση του Μπλερ στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, τη δημιουργικότητα και τις δημόσιες υπηρεσίες. Στο μεταξύ, ένας όμιλος κατασκευαστών ακινήτων κατέστησε την πόλη ένα είδος ενδιάμεσου σταθμού, μετατρέποντας το ολοένα και συρρικνούμενο απόθεμα βικτωριανών και πρώην κοινωνικών κατοικιών σε «Σπίτια πολλαπλής κατοίκησης» (HMOs, Houses in Multiple Occupation). Συνολικά, το Πόρτσμουθ σήμερα έχει περίπου διπλάσιο από τον εθνικό μέσο όρο παρεμφερών ακινήτων.
Ο συγκεκριμένος μετασχηματισμός της πόλης έχει μετατρέψει το ξεθωριασμένο όραμα του Τόνι Μπλερ σε αποθήκη για νέους κατοίκους, ένα ανασφαλές βασίλειο γεμάτο από εργάτες μειωμένης κινητικότητας, εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα κατώτερης και μεσαίας τάξης, ανέργους και παράνομους μετανάστες αιτούντες άσυλο.
Το ξενοδοχείο έχει γίνει σύμβολο δυσαρέσκειας για την Κυβέρνηση, λένε πολλοί στο Πόρτσμουθ από το Κόμμα της Μεταρρύθμισης και θα σηματοδοτήσει τη ριζική αλλαγή για την εκδίωξη της Κυβέρνησης των Εργατικών.
Η πόλη βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της μεταφοράς αιτούντων άσυλο σε ιδιωτικά καταλύματα, με το συμβούλιο της πόλης να την περιγράφει ως «πόλη-καταφύγιο» (sanctuary city) ήδη από τον Οκτώβριο του περασμένου έτους. «Δεν θέλουμε απλώς να κλείσουν αυτά τα ξενοδοχεία, θέλουμε να σταματήσουν να χρησιμοποιούν και τα “Σπίτια πολλαπλής κατοίκησης“ (HMOs) για τη στέγαση μεταναστών, απαιτούν και ανησυχούν ότι αν τα πράγματα δεν αλλάξουν σύντομα, η υπομονή των πολιτών θα αρχίσει να εξαντλείται!
Άλλοι παρατηρητές είναι επίσης επιφυλακτικοί σχετικά και με την ικανότητα της Μεταρρύθμισης (Reform) να ελέγξει την κοινωνική δυσαρέσκεια. Ωστόσο, οι περισσότεροι κάτοικοι των νότιων περιοχών, σήμερα ευθυγραμμίζονται ανοιχτά με τις προαναφερόμενες απόψεις και ίσως με ακόμα πιο ακραίες. Φαίνεται καθαρά, πάντως, ότι οι σημαίες και οι διαμαρτυρίες θα δοκιμάσουν τη λογική της πολιτικής εμπιστοσύνης του Γουέστμινστερ και ίσως επιταχύνουν την κατάρρευση του υφιστάμενου συστήματος.
Δεν έχουμε πίστη στην πολιτική ή την Κυβέρνηση για να έχουμε τα κορίτσια στους δρόμους ασφαλή, είπε μια κάτοικος της πόλης και συνεχίζει προτρέποντας όλους να ψηφίσουν τη Μεταρρύθμιση για να δουν αν ο Φάρατζ θα κάνει πράξη αυτά που λέει!
Ο Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης είναι τέως διευθυντής Χειρουργικής και συγγραφέας