“Αν σηκωθείς ένα πρωινό και δεν νιώθεις κανένα πόνο να ξέρεις πως έχεις πεθάνει (Ρωσικό απόφθεγμα)
“Ράγισαν και οι πέτρες για την Όλγα και τη Στέλλα. Βρήκαν τραγικό θάνατο, η μάνα αστυνομικός και η 3χρονη κορούλα της, σε αυτοκινητικό δυστύχημα. Χρόνια πολλά είχε να νιώσει τόσο πόνο η Μεσαρά. Εκατοντάδες άνθρωποι συνόδευσαν τα δύο φέρετρα στην εξόδιο ακολουθία. Ο μεγάλος πόνος τους, συνεχώς ξεσπούσε σε θρήνο (Εφημ. ΠΑΤΡΙΣ 14-1-2021). Το καλοκαίρι του 2003, συνέλαβε η αστυνομία τους αδελφούς Ξηρούς, μέλη της εγκληματικής οργάνωσης 17 Νοέμβρη. Ήταν παιδιά ιερέα και καταδικάστηκαν ισόβια για τις δολοφονίες που διέπραξαν. Ποιος μπορεί να περιγράψει τους πόνους και θρήνους των γονέων τους για το χαμό των τριών γιών τους; Έμειναν μόνοι και περιφρονημένοι και για τον τρόπο που χάθηκαν τα παιδιά τους. Για την κακή τους ανατροφή.
Το τσουνάμι της 26ης Δεκεμβρίου 2004, εκτός από τις υλικές καταστροφές είχε και 10άδες χιλιάδες νεκρούς. Το πρόσωπο σύμβολο του μεγάλου πόνου και θρήνου εκείνης της συμφοράς ήταν ο Μεραράνγκα, ένα παιδί 10-12 χρόνων από την Ινδία. Αμέτρητες μέρες, καθημερινά, κατέβαινε στην παραλία κι αμίλητο και πληγωμένο έπαιζε το μπρούλο του, ατέλειωτες ώρες, προσκαλώντας τους γονείς και τ’ αδέλφια του που είχαν χαθεί (εφημ. ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 18-5-2008).
Οι πόνοι και θρήνοι δεν προέρχονται μόνο από σεισμούς, λιμούς, θύελλες, καταιγίδες, πλημμύρες, πολέμους και πανδημίες όπως του κορωνοϊού που ζούμε σήμερα αλλά και από άπειρες άλλες περιπτώσεις. Μια απ’ αυτές είναι η τυραννική διοίκηση και εκμετάλλευση. Ο κυκλώνας Ναργκίς ισοπέδωσε πολλές πόλεις με δεκάδες χιλιάδες νεκρούς στη χώρα Μιαμάρ με διδακτορικό καθεστώς. Οι άνθρωποι που σώθηκαν πέθαιναν από πείνα και δίψα. Το καθεστώς δεν προωθούσε στους πεινασμένους ούτε την ανθρωπιστική βοήθεια που στέλναν άλλες χώρες. Την κρατούσε για τους ημετέρους και μαύρη αγορά. Σύμβολο αυτής της τραγωδίας ήταν το έργο Ινδού καλλιτέχνη, επάνω στην άμμο. Ήταν ένα γιγάντειο πρόσωπο που έκλαιγε και θρηνούσε. Δίπλα του συντρίμμια, αυτοκινήτων, σπιτιών και κορμιά ανθρώπων. Ήταν το κενοτάφιο των νεκρών που άφησε πίσω του ο κυκλώνας κι έστελνε στο θάνατο η εγκληματική Χούντα. Το έργο υπενθύμιζε τη μεγάλη κοινωνική ευθύνη του κάθε ανθρώπου στους πόνους και θρήνους των συνανθρώπων μας. (Εφημ. ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 18-5-2008).
Ογδόντα πεινασμένοι αφρικανοί μπήκαν σ’ ένα πλοιάριο για να πάνε σε τόπο για καλύτερο αύριο. Να χορτάσουν ψωμί και να μην πεινούν. Το πλοιάριο μετά 3-4 μέρες έμεινε από καύσιμα. Κινδύνευε να βυθιστεί από τα άγρια κύματα. Δεν πέρασαν ακόμη πολλές μέρες και τέλειωσαν τα τρόφιμα και το νερό. Πέθαιναν από πείνα και δίψα. Τους νεκρούς πετούσαν στη θάλασσα. Έκλαιγαν, θρηνούσαν και φώναζαν να τους βοηθήσουν τα πλοία που περνούσαν δίπλα τους. Όμως τίποτε. Το ιταλικό τελωνείο τους εντόπισε και βοήθησε. Από τους 80 επέζησαν μόνο 5 σε τραγική κατάσταση. (Εφημ. ΠΑΤΡΙΣ 22-8-2009). Αυτοί που λένε όχι στον κατήφορο κι αγωνιούν και κάνουν θυσίες ή και θυσιάζονται για τους συνανθρώπους γράφουν την ιστορία του κόσμου. Οχι οι φιλάργυροι, φίλαρχοι κι εγωιστές. Όχι οι καιροσκόποι, οι κόλακες και υπηρέτες των εκμεταλλευτών που συνεχώς προωθούν καταστάσεις που κάνουν τους ανθρώπους να πονούν και να κλαίνε.
Όλη μας η ζωή περνά μέσα από πόνους και χαρές. Δυστυχώς οι πόνοι είναι περισσότεροι. Τις χαρές συνοδεύει το γέλιο και τους πόνους το κλάμα που πολλές φορές γίνεται θρήνος. Το κλάμα και ο θρήνος είναι αντίδραση στην αδυναμία μας να ελέγξει με μια κατάσταση επώδυνη που ξεπερνά τα όριά μας. Τ’ ανθρώπινα όριά μας συναντούμε σε βαριές αρρώστιες, απρόοπτα κι αναπάντεχα γεγονότα και στο θάνατο. Αν εμείς ελέγχαμε τα πάθη μας, θα μαστε χαρούμενοι γι’ αυτά που έχομε επιτύχει και δεν θα πονούσαμε.
Χωρίς τον έλεγχο των παθών η βούλησή μας δεν ικανοποιείται ποτέ. Οι επιθυμίες δεν συμφωνούν με τις πράξεις μας. Αν εναποθέσομε την επιτυχία μας στον πλούτο, τ’ αξιώματα ή οπουδήποτε αλλού κι επιτευχθεί ο στόχος μας, δεν είμαστε χαρούμενοι γιατί θέλομε περισσότερα. Ο πόνος είναι ο μοναδικός κι ασφαλής δρόμος αυτογνωσίας. Είναι ο μεγάλος δάσκαλος. Κατεβάζει τον άνθρωπο στο εσώτερο της ύπαρξής του. Τον αναγκάζει να επιστρέψει στον εαυτό του, στο βάθος της ζωής για να συνειδητοποιήσει την αξία και το νοημά της. Γι αυτό στις παραδόσεις όλων των λαών θεωρείται ο πιο μεγάλος δάσκαλος ακόμη κι από τον θάνατο. Είναι άσκηση και μεγάλο γύμνασμα για να ξαναβρίσκει ο άνθρωπος τον εαυτό του. «Καυχώμεθα εν ταις θλίψεσιν» λέει ο ΑΠ. Παύλος (Ρωμ. 5,3).
Η φύση του ανθρώπου φέρνει πόνους και δάκρυα κι η πίστη τα σκουπίζει. Η πίστη παρηγορεί κι είναι φραγμός στους κρουνούς των δακρύων. Βοηθά να μην κοιτάζομε μόνο κάτω στη γη αλλά κι εκεί ψηλά στο καταφύγιό μας. Μας βεβαιώνει πως σε κάθε δυσκολία και πόνο ο Θεός είναι δίπλα μας. “Η αγάπη του Θεού εκκέχυται εν ταις καρδίας ημών, δια Πνεύματος Αγίου του δοθέντας ημίν”, λέγει ο Απ. Παύλος.
Το γέλιο εκφράζει συναισθήματα και μεταφέρει στους άλλους την πληροφορία της ευχάριστης κατάστασης. Είναι μορφή επικοινωνίας. Αυτό φαίνεται σε παρέες μικρών παιδιών που ενώ δεν μιλούν την ίδια γλώσσα, παίζουν και γελούν. Το γέλιο και το χιούμορ είναι ο καλύτερος τρόπος να σπάσει ο πάγος και να χαλαρώσουν τα μέλη μιας παρέας. Να κοινωνήσουν και να δεθούν μεταξύ τους. Εκ φύσεως είναι φθιαγμένος ο άνθρωπος να γελά και να κλαίει. Κλαίει όταν επώδυνες καταστάσεις υπερφαλαγγίζουν το πρόσωπό του και δεν μπορεί ν’ ανταποκριθεί σ’ αυτές ούτε με χειρονομίες, πράξεις και λόγια. Τα κλάματά μας, είναι αντίδραση ν’ αναμετρήσουμε με καταστάσεις που συγκλονίζουν και συντρίβουν την ύπαρξή μας. Είναι εσωτερικό μας ξέσπασμα και διαρκεί περισσότερο από το γέλιο. Με το γέλιο ο άνθρωπος στρέφεται προς τα έξω και ζητά τη συμμετοχή και των άλλων. Με το κλάμα στρέφεται προς τα μέσα. Αποσπάται από τα πράγματα και κλείνεται στον εαυτό του, κόβοντας κάθε σχέση με τον έξω κόσμο. Το κλάμα όταν ξεπεράσει τα όριά του γίνεται θρήνος και μοιρολόι. Το κλάμα είναι αντίδραση στην αδυναμία μας να ελέγξομε μια κατάσταση.
Στην καθημερνή μας ζωή συνεχώς συναντούμε τα ανυπέρβλητα όριά μας, στο τυχαίο, τ’ άγνωστο, το απροσδόκητο και το θάνατο και κλαίμε. Το γέλιο, αντίθετα, είναι φάρμακο στη ζωή μας. Όπως μας λένε οι ερευνητές αυξάνει την παροχή οξυγόνου στο αίμα και τους ιστούς και με την εκπνοή διώχνει περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα.
Μας απαλλάσσει από το στρες, μας ανακουφίζει ψυχολογικά και παρατείνει τη ζωή μας. Το γέλιο ξεμπλοκάρει και διώχνει κάθε πίεση και άγχος που έχομε μέσα μας. Δείχνει πως ελέγχομε μια κατάσταση. Εχομε ελπίδα. Δίνει πολλά χωρίς να στοιχίζει τίποτε. Μπορεί να διαρκεί μια στιγμή και η ανάμνηση του να ‘ναι για πάντα. Κάνει πλούσιους αυτούς που το δέχονται χωρίς να κάνει φτωχούς αυτούς που το δίνουν. Το ‘χουμε όλοι ανάγκη. Περισσότεροι οι γέροι και τα μικρά παιδιά.
Οι οικογένειες, γιατί βοηθά την ομαλή συμβίωση και καλή ανατροφή των παιδιών. Ξεκουράζει και παρηγορεί από το βάρος και τις ευθύνες της δουλειάς. Δεν κλέβεται, δεν αγοράζεται και δεν δανείζεται. Είναι χωρίς αξία μέχρι τη στιγμή που θα το ζήσομε. Πολλοί άνθρωποι βαριά άρρωστοι ή πολύ κουρασμένοι δεν μπορούν να γελάσουην. Ας τους προσφέρομε το χαμόγελό μας. Το ‘χου ανάγκη περισσότερο απ’ όλους τους άλλους. Ας το προσφέρομε με αγάπη που είναι κι ο δρόμος αγιότητας.