Ιστορία είναι η πολιτική τού παρελθόντος. Πολιτική είναι η ιστορία του παρόντος, που όταν επαναλαμβάνεται, το μέλλον είναι προβλέψιμο.
Τον Μάρτιο 1936, τα γερμανικά στρατεύματα εισβάλλουν στην αποστρατικοποιημένη ζώνη τής Ρηνανίας, στα ανατολικά σύνορα τής Γαλλίας, και την προσαρτούν στο Ράϊχ. Η Γαλλία και η Μ. Βρετανία εμποδίζουν ακόμα και την επιβολή οικονομικών κυρώσεων από την Κοινωνία τών Εθνών. Δυο χρόνια αργότερα, προσαρτάται η Αυστρία, και αμέσως μετά ανοίγει η όρεξη για την “προστασία“ από τη γενοκτονία τών γερμανόφωνων Σουδητών τής Τσεχίας. Αυτή τη φορά, μεσολαβεί η συνδιάσκεψη τού Μονάχου, όπου η Γαλλία και η Μ. Βρετανία παραδίδουν αναίσχυντα την Τσεχοσλοβακία στους Γερμανούς.
Η υπογραφή τής συμφωνίας, περισσότερο από τους Τσέχους, απογοητεύει και ακυρώνει την πρώτη σοβαρή αντιστασιακή ομάδα Γερμανών στρατηγών που είχε οργανώσει την ανατροπή τού ναζιστικού καθεστώτος, περιμένοντας μια δυναμική αντίδραση από τους δυτικούς συμμάχους. Κατά την επιστροφή του στο Παρίσι, ο Γάλλος πρωθυπουργός Εντουάρ Νταλαντιέ βλέπει έντρομος το απέραντο πλήθος που τον περιμένει στο αεροδρόμιο.
Εκπλήσσεται όταν διαπιστώνει ότι όλοι αυτοί μαζεύτηκαν για να τον επευφημήσουν. “Αν καταλάβαιναν τι έκανα θα με είχαν κρεμάσει“ ψιθυρίζει στο διπλανό του. Την ίδια ώρα στο αεροδρόμιο τού Λονδίνου, ο Βρετανός πρωθυπουργός Νέβιλ Τσάμπερλαιν ανεμίζει μπροστά στα πλήθη που τον ζητωκραυγάζουν το χαρτί τής Συμφωνίας τού Μονάχου. “Έσωσα την ειρήνη στον καιρό μας“, κομπάζει. Το ίδιο βράδυ ο Ουίνστον Τσώρτσιλ, ένας παροπλισμένος πολιτικός τού συντηρητικού κόμματος, θα δηλώσει προφητικά “Υπογράψατε την ειρήνη και πετύχατε τον πόλεμο“.
Πράγματι, λιγότερο από ένα χρόνο αργότερα, ο Χίτλερ παίρνοντας θάρρος από τη διστακτικότητα τών συμμάχων, εισβάλλει στην Πολωνία, πριν το ξημέρωμα τής 1ης Σεπτεμβρίου 1939. Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, ο πιο κατατροφικός στην ιστορία τής ανθρωπότητας ξεσπά. Θα τελειώσει έξι χρόνια αργότερα, με δεκάδες εκατομμύρια νεκρούς, και ανυπολόγιστες υλικές και ηθικές καταστροφές.
Αλλαγή σκηνικού. Τον Οκτώβριο 1962, οι υπηρεσίες πληροφοριών τών ΗΠΑ γνωστοποιούν στον Πρόεδρο Τζων Κέννεντυ ότι η Σοβιετική Ένωση έχει ξεκινήσει διαδικασία εγκαταστάσεως πυρηνικών πυραύλων στην Κούβα. Αεροφωτογραφίες από κατασκοπευτικά αεροπλάνα εντοπίζουν τις βάσεις εγκαταστάσεως, καθώς και σοβιετικά εμπορικά πλοία που μεταφέρουν συνεχώς στην Κούβα τεράστια κιβώτια που περιέχουν εξαρτήματα για τη συναρμολόγηση τους.
Η Αμερική αντιδρά άμεσα. Προβαίνει σε ναυτικό αποκλεισμό τής Κούβας, χωρίς ν’ αποκλείει αεροπορικό βομβαρδισμό και μαζική απόβαση στο νησί, και καλεί το Γενικό Γραμματέα τής Σοβιετικής Ενώσεως Νικήτα Χρουστσώφ, μέσα σε εικοσιτέσσερεις ώρες να σταματήσει κάθε διαδικασία εγκαταστάσεως πυρηνικών όπλων στην Κούβα, να τ’ αποσύρει, και ν’ ανακαλέσει τα πλοία που ήδη κατευθύνονταν στο νησί.
Η αποφασιστικότητα τού τελεσιγράφου Κέννεντυ, έκανε τον Χρουστσώφ να υπαναχωρήσει. Αυτό που αποκαλείται “κρίση τής Κούβας“ κράτησε δεκατρείς μέρες, όταν η ανθρωπότητα βρέθηκε και πάλι στο χείλος τής καταστροφής. Οι πύλες τής κολάσεως φαίνονταν ορθάνοιχτες.
Το σκηνικό σήμερα. Μετά τις σύντομες πολεμικές συγκρούσεις τής Ρωσίας και τής Γεωργίας, τον Ιούλιο και τον Αύγουστο 2008, οι επαρχίες τής Νότιας Οσετίας και τής Αμπχαζίας, κήρυξαν την ανεξαρτησία τους, και αποτέλεσαν εδάφη κατεχόμενα από τη Ρωσία.
Το ίδιο επαναλήφθηκε τον Μάρτιο 2014 και στην Κριμαία, που αποσχίσθηκε από την Ουκρανία και προσαρτήθηκε στη Ρωσική Ομοσπονδία. Και πάλι η Διεθνής Κοινότητα με λόγια καταδίκασε και αυτές τις παραβιάσεις τού Διεθνούς Δικαίου. Και πάλι επισήμανε τις τραγικές ομοιότητες με τις προσαρτήσεις τού Χίτλερ. Μάλιστα η Ε.Ε. έχει επιβάλει και οικονομικές κυρώσεις περιορισμένης χρονικής διάρκειας, με ετήσιες παρατάσεις. Η τελευταία λήγει στις 23-6-2022 με προοπτική να παραταθεί.
Τι αποτέλεσμα είχαν όλ’ αυτά; Η Ρωσία διαμαρτυρόμενη για την προοπτική να ενταχθεί η Ουκρανία στο ΝΑΤΟ και στην Ε.Ε., αλλά και για την κακομεταχείριση τών Ρωσόφωνων στις επαρχίες Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ, αφού αναγνώρισε την ανεξαρτησία τους, με το πρόσχημα τών στρατιωτικών ασκήσεων στα σύνορα, εισέβαλε τελικά και κατέλαβε ολόκληρη την Ουκρανία.
Τι έκανε η Δύση; Όπως πάντα καταδίκασε τις παραβιάσεις τού Διεθνούς Δικαίου. Οι ηγέτες τού “ελεύθερου κόσμου” συναγωνίζονται σε μεγαλοστομίες και απειλές για συνέπειες που όλοι ξέρουν πως δεν έχουν ούτε συνέχεια ούτε πρακτικό αντικείμενο. Οι οικονομικές κυρώσεις, ποτέ δεν στάθηκαν ικανές να σταματήσουν έναν επιτιθέμενο κατακτητή. Αντίθετα, τον ενθάρρυναν να συνεχίσει.
Άλλωστε, και το αναμενόμενο κύμα τών προσφύγων θα έχει την ίδια εχθρική αντιμετώπιση, ή, στην καλύτερη περίπτωση, την ψυχρή υποδοχή που η Ευρώπη επιφύλαξε σε όλα τα προηγούμενα.
Τι πρέπει να γίνει; Τώρα πια είναι πολύ αργά για οτιδήποτε. Μια στρατιωτική εμπλοκή θα επέφερε παγκόσμιο πόλεμο, που κανείς δεν τολμά να τον ξεκινήσει, όσο εύκολο και να φαίνεται. Το δύσκολο είναι να τον σταματήσει.
Το μόνο που απομένει είναι να μελετηθούν τα αίτια και οι συνέπειες. Να μην επαναληφθούν στο μέλλον τα λάθη που έγιναν. Είναι βέβαιο πως η Ρωσία, και όλοι που θα την πλησιάσουν, δεν θα σταματήσει εδώ. Η παλιά σοβιετική αυτοκρατορία, αν όχι και η παλιά Ευρώπη, έχουν ακόμα πολλά να δώσουν στο αδηφάγο τέρας. Μόνο μια εξαρχής αποφασιστική στάση θα μπορούσε να το σταματήσει.