Η προσωρινή Διοικούσα Επιτροπή του Μορφωτικού Συλλόγου Γυναικών ιδρύθηκε στην πόλη μας, με την επιστολή που θ’ ακολουθήσει, έχει σκοπό να ενημερώσει το κοινό της πόλεώς μας για τους σκοπούς που ιδρύθηκε ο προαναφερόμενος σύλλογος. Ηράκλειο τέτοιες μέρες του Ιούνη στα 1935! Το περιεχόμενο της επιστολής έχει ως εξής:

«Η ίδρυση του συλλόγου μας δεν είναι αποτέλεσμα στιγμιαίου ενθουσιασμού, δεν μας ώθησε στην ίδρυση ενός τέτοιου σωματείου ούτε η μανία της επιδείξεως, ούτε το κύμα του σνομπισμού που ξαπλώνεται μέρα με τη μέρα στον τόπο μας. Πολύ περισσότερο δε μας ώθησε το γιατί δεν έχουμε πού να σκοτώσουμε την ώρα μας. Αγαπούμε τον τόπο μας, όπως αγαπά κανένας κάθε τι που είναι δικό του.

Σύλλογοι γυναικών υπάρχουν στην πόλη μας και άλλοι και τα πρόσωπα που τους διοικούν έχουν το δικαίωμα να είναι περήφανα για την ομολογουμένως εξαιρετική δράση των σωματείων τους. Όλοι αυτοί οι σύλλογοι έχουν χαρακτήρα φιλανθρωπικό. Οι κυρίες και οι δεσποινίδες που τους ίδρυσαν πρόσεξαν το βασικότερο που ήταν να βρουν δουλειά οι πτωχές και άπορες, να προστατευτούν τα μικρά παιδιά και γενικότερα να βοηθηθεί ο καθένας που έχει ανάγκη σε μέρες χαράς και αγάπης, όπως είναι το Πάσχα, τα Χριστούγεννα.

Επεδίωξαν να προστατέψουν τις έχουσες ανάγκη οικογένειες, ειδικά των κατώτερων κοινωνικών τάξεων. Αυτή η δουλειά δεν είναι ούτε εύκολη, ούτε συνηθισμένη για να χρειάζονται κεφάλαια. Προέχει η μεγάλη προσωπική εργασία. Ευτυχώς η πολύ καλή θέληση πολλών κυριών και δεσποινίδων της πόλης μας έχει κατορθώσει με την προαναφερόμενη εργασία να εργάζεται σήμερα αν όχι τελείως άνετα, πάντως αρκετά καλά».

Πράγματι ο σύλλογος ήρθε για να συμπληρώσει ένα μεγάλο κενό στην πόλη μας. Δεν ήταν αρκετή η φροντίδα μόνο για την εξασφάλιση του ψωμιού των φτωχών γυναικών και παιδιών ή μάλλον των οικογενειών αυτών γενικότερα. Αυτό ήταν το ένα. Εκείνο όμως που ήταν εξίσου απαραίτητο ήταν η μόρφωση και η σωστή διαπαιδαγώγηση.

Πίστευαν ότι η ίδρυσή του θ’ αποτελούσε σταθμό για την εκπολιτιστική κίνηση των γυναικών του τόπου μας. Πέρασε η εποχή που η γυναίκα ήταν το στολίδι του σπιτιού. Οι χρόνοι τώρα αρχίζουν ν’ αλλάζουν και παλιές συνήθειες και ιδέες ανήκουν πια στο παρελθόν. Τα χρόνια όσο περνούν δυσκολεύουν και απαιτείται να συνεισφέρουν εργασιακά στην κοινωνία μας. Αναγκαία και καθοριστική, όσο ποτέ άλλοτε η μόρφωση των γυναικών.

Κατά τον τρόπο αυτό κοινωνία και Πολιτεία χειροπιασμένες, σίγουρα μπορούν να δημιουργήσουν ένα καλλίτερο αύριο. Σας αναφέρω για ιστορικούς λόγους το πρώτο άρθρο του καταστατικού του προαναφερόμενου συλλόγου!

«Ιδρύεται εν Ηρακλείω Κρήτης σύλλογος γυναικών υπό την επωνυμίαν “Μορφωτικός Σύλλογος Γυναικών Ηρακλείου”, με σκοπό την προσπάθεια προς ανάπτυξιν των γυναικών όλων των ηλικιών και όλων των κοινωνικών τάξεων. Μέσα προς επίτευξιν του σκοπού τούτου δύναται να χρησιμοποιηθώσιν:

  • διαλέξεις 2) ίδρυσις νυχτερινού σχολείου για κορίτσια ή γυναίκας τελείως αμορφώτους ή δυνατόν δε και η ίδρυσις νυκτερινού γυμνασίου δια φιλομαθή εργαζόμενα κορίτσια 3) η ίδρυσις προσκοπικής ομάδας δεσποινίδων 4) εκδρομαί εις μέρη ιστορικής και αρχαιολογικής σημασίας και ό,τι άλλο ήθελε κρίνει το εκάστοτε Διοικητικόν Συμβούλιον σκόπιμον».

Με εργασία και πολλά ενδιαφέροντα οι κυρίες της πόλης μας προσπαθούσαν να πείσουν ότι ο σύλλογός τους δεν είχε καμία σχέση με τον φεμινισμό και ήταν μορφωτικός και μόνο μορφωτικός. Προσπάθειά του ήταν η ηθική ενίσχυση της κοινωνίας. Σίγουρα η μόρφωση της γυναικείας ψυχής έχει με το μέλλον κάθε κοινωνίας την σχέση που έχουν τα θεμέλια ενός οικοδομήματος.

Έχοντας στα χέρια της η γυναίκα την ανατροφή των παιδιών, έχει παράλληλα μεγάλη και μοναδική δύναμη. Δύναμη που αντανακλά σίγουρα στην διαμόρφωση και την σωστή πορεία της κοινωνίας αλλά και του έθνους μας. Υπήρξαν πράγματι καθοριστικά αυτά τα χρόνια του Μεσοπολέμου, αφού ιδρύθηκαν κυριακάτικα σχολεία, νυχτερινά σχολεία για αγράμματες γυναίκες. Επίσης δόθηκε ιδιαίτερη βαρύτητα στην ίδρυση φιλανθρωπικών ιδρυμάτων και σωματείων και ήταν μεγάλη και καθοριστική η συμβολή του Δήμου Ηρακλείου στην ενίσχυση των ενδεών.