Το σώμα κι η ψυχή είναι ένα. Χωρίς το ένα δεν υπάρχει το άλλο. Είναι το ανθρώπινο πρόσωπο. Αισθήσεις-όργανα του σώματος είναι: η όραση, η ακοή, η γεύση, η όσφρηση κι η αφή. Και της ψυχής: η λογική, συνείδηση, ελευθερία, κοινωνικότητα και δημιουργικότητα.
Τα όργανα του σώματος και της ψυχής αλλοιώνονται και αλλοτριώνονται με τ’ ανθρώπινα πάθη: Φθόνο, φιλαργυρία, φιλαρχία, ασωτεία κι εγωισμό. Ο άνθρωπος με οποιοδήποτε πάθος είναι βαριά άρρωστος. Δεν βλέπει, δεν ακούει, δεν οσφραίνεται καλά, ούτε είναι λογικός, ευσυνείδητος, ελεύθερος, κοινωνικός και δημιουργικός. Ο φθόνος είναι το χειρότερο πάθος, πάντα κολλητός στ’ άλλα πάθη.
Είναι ζήλια και μίσος για την ευημερία, υπεροχή κατορθώματα των άλλων. Οι φθονεροί προτιμούν να μείνουν ακάλυπτες οι ανάγκες του χωριού και κοινωνίας που ζουν παρά να τις καλύψουν και δοξαστούν άλλοι. Ο φθόνος πειράζει τους άρχοντες και πολιτικούς των χωρών, προπαντός της πατρίδας μας γι’ αυτό δύσκολα, οι δικοί μας συμφωνούν, συνεργάζονται και συμπορεύονται. Ο τόπος μας το έχει πληρώσει πολύ ακριβά, αλλά ακολουθούν κι άλλοι τόποι και λαοί.
Ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Σεπτήμιο Σεβήρος (193-211) είχε δύο γιους. Τον Βασσιανό και το Γέτα. Νόμιμος διάδοχος ήταν ο Βασσιανός που ‘χε και τ’ όνομα Καρακάλλας. Έτσι έλεγαν το στρατιωτικό μανδύα που φορούσε (caracalla). Ο αυτοκράτορας ανακήρυξε πρώτα τον Καρακάλλα, Αύγουστο Καίσαρα και μετά Αύγουστο και τον Γέτα. Ο φθόνος κι η φιλαρχία παραμόρφωσαν τον Καρακάλλα.
Ο αυτοκράτορας ανήσυχος μιλούσε στα παιδιά του πως χωρίς ομόνοια δεν πρόκειται να προκόψουν. Έκοψε μάλιστα και νόμισμα με την εικόνα τους και την επιγραφή: “Διαρκής ομόνοια”. Πρώτη ενέργεια του Καρακάλλα μετά το θάνατο του πατέρα ήταν η άγρια δολοφονία του αδελφού του. Κάλεσε δε τον διάσημο νομομαθή και σοφό Αιμίλιο Παπινιανό να του γράψει την απολογία για την αδελφοκτονία.
“Είναι εύκολη η αδελφοκτονία, απάντησε, αλλά δύσκολη η απολογία για αδελφοκτονία”. Ο Καρακάλλας τον σκότωσε επιτόπου και μαζί μ’ αυτόν και 20.000 φίλου του Γέτα. Τη μάνα του Ιουλία Δόμνα, είχε ανακηρύξει συνάρχοντα ο Καρακάλλας, κι αυτή η φιλόδοξη ήταν ολόχαρη οπυ έφυγε ο Γέτας από τη μέση. Πού πήγε η μητρική αγάπη; Ο Καρακάλλας δολοφονήθηκε άγρια σε ηλικία 29 ετών.
Ο Σωκράτης, ο μέγιστος των φιλοσόφων, κατηγορήθηκε από τους φθονερούς και καταδικάστηκε σε θάνατο γιατί: 1. Έπαιρνε πολλά χρήματα από τη διδασκαλία των νέων. 2. Διέφθειρε τους νέους. 3. Ήταν άθεος.
Στην απολογία του όμως έδειξε πως όχι μόνο δεν διέφθειρε τους νέους αλλά συνεχώς τους οδηγούσε στην αρετή.
Προκάλεσε δε τους κατηγόρους του να του φέρουν έστω κι ένα πατέρα νέου, να βεβαιώσει για τη διαφθορά του γιου του. Για τα πλούτη του, απέδειξε πως ήταν ο πιο φτωχός των ανθρώπων. Δεν μπορούσε να προσφέρει τ’ απαραίτητα στην οικογένειά του. Είχε τρία παιδιά. Για την αθεΐα του υποστήριξε στο δικαστήριο ότι πιστεύει στο Θεό όσο κανείς των κατηγόρων του και ότι θα τον δίκαζαν άδικα. Αυτούς όμως θα τους δίκαζε ο μεγάλος δικαστής ο Θεός.
Είπε ακόμη, πως ο δίκαιος άνθρωπος, ούτε ζωντανός ούτε πεθαμένος μπορεί να πάθει κακό. Όταν δε είδε τον υπηρέτη να φέρνει το κώνειο είπε στους παρευρισκομένους: “Καιρός είναι να πηγαίνομε, εγώ να πεθάνω κι εσείς να ζήσετε. Ποιος από μας πηγαίνει στο καλύτερο μόνο Θεός το ξέρει.
Ενώ τον πήγαιναν για εκτέλεση ήταν πολύ χαρούμενος. Για τον Σωκράτη ο θάνατος ήταν το πέρασμα σε άλλη ζωή. Σ’ άλλη ύπαρξη. Τίποτε, έλεγε, δεν πρέπει να φοβάται ο άνθρωπος γιατί η ζωή του είναι στα χέρια του Θεού
. Ο μαθητής του, Πλάτωνας, είχε την απορία αν η ζωή είναι θάνατος κι ο θάνατος ζωή. Αργότερα έλυσε το πρόβλημα διακηρύσσοντας πως ο θάνατος δεν είναι τέρμα, αλλά ατέρμονη ζωή. Τότε κατάλαβε γιατί ο δάσκαλος του ήταν χαρούμενος προτού πιει το δηλητήριο. Προτού πεθάνει.
Άρον, άρον ήταν οι κραυγές των φθονερών που καταδίκασαν και σταύρωσαν το Χριστό. Η γέννηση του Θεανθρώπου κι η ζωή του μέσα στον κόσμο είναι το μεγαλύτερο γεγονός της ιστορίας του κόσμου. Τέμενει την ιστορία σε γεγονότα π.Χ. και μ.Χ. Κατάργησε το θεσμό της δουλείας και ύψωσε τη γυναίκα στο θρόνο του προορισμού της.
Άνδρες και γυναίκες έπαυσαν να ‘ναι εκμεταλλεύσιμα πράγματα (res). Όλοι οι άνθρωποι ομοούσιοι, ίσοι. Ο Χριστός δεν κατάργησε τον κόσμο που ο ίδιος δημιούργησε. Μεταμόρφωσε τον κόσμο. Τα επιτεύγματα του θριάμβου της επιστήμης και τεχνολογίας αν βρεθούν υπό τον έλεγχο παθιασμένων ανθρώπων, τι θα γίνει; Η φιλαρχία είναι άλλο επικίνδυνο πάθος που στόχο έχει την εξουσία. Είναι η αρχομανία, με τις μεγάλες πληγές.
Η Θεοφανώ, αυτοκράτειρα του Βυζαντίου (959-969) ενυμφεύθη 15 ετών τον 17ετή Ρωμανό για του βασιλιά Κωνσταντίνου Πορφυρογέννητου. Δηλητηρίασε τον πεθερό της για ν’ ανέβει γρηγορότερα στον θρόνο. Δηλητηρίασε και τον άνδρα της γιατί τον θεωρούσε ανίκανο και νυμφεύτηκε τον δαφνοστεφή Νικηφόρο Φωκά (50 ετών αυτός, 21 εκείνη).
Η αυστηρή του διοίκηση έφερε αντιδράσεις στο λαό, κι η Θεοφανώ φοβούμενη για τη θέση της τα έφτιαξε με τον στρατηγό Ιωάννη Τσιμισκή, ανιψιό του άνδρα της. Κατέστρωσαν μαζί τα σχέδια και δολοφόνησαν τον Φωκά. Τους δολοφόνους έκρυψε στα ιδιαίτερα διαμερίσματά της η Θεοφανώ και τον Τσιμισκή ανέβασε με σχοινί, τη νύχτα, στο παλάτι. Ο πατριάρχης αξίωσε να εξοριστεί η Θεοφανώ για να τον στέψει αυτοκράτορα.
Την εξόρισαν στο Μαρμαρά. Έτσι γλίτωσε η αυτοκρατορία από την αδίσταχτη βασίλισσα και τα φοβερά δεινά.
Η συνείδηση είναι έμφυτη δύναμη του ανθρώπου που τον βοηθά να ενεργεί με βάση ηθικούς κανόνες. Είναι η ικανότητα να γνωρίζει αν η πράξη που έκαμε ή που θα κάμει είναι καλή ή κακή. Είναι ο άγρυπνος φρουρός της ηθικής πορείας του ανθρώπου. Όταν παραβιάζεται η συνείδηση, έχομε ενοχές για τις πράξεις μας (τύψεις-μαρτύριο).
Όταν έχομε αμφιβολίες αν μια πράξη μας ήταν καλή ή κακή έχομε κρίση συνείδησης. Πώρωση έχομε όταν είμαστε αναίσθητοι ή ασυνείδητοι. Στα φυσικά φαινόμενα υπάρχει τάξη γιατί υπόκειται στους αναλλοίωτους αιώνιους νόμους. Στις ανθρώπινες όμως κοινωνίες με την ελεύθερη βούληση όλα μπορούν να συμβούν. Σήμερα να προοδεύσει κι αύριο να κατρακυλά.
Όταν για το ίδιο θέμα υπάρχουν διαφορετικές λύσεις πώς ενεργεί η συνείδηση; Ο κληρικός που ξέρει το δολοφόνο από τις εξομολογήσεις, να τον καταγγείλλει ή να τηρήσει τον όρκο της ιεροσύνης; Στη Γαλλία, στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο σκότωσαν ένα Γερμανό οι αντάρτες. Η γερμανόφιλη κυβέρνηση διέταξε το στρατοδικείο να καταδικάσει κι εκτελέσει 3 αθώους Γάλλους. Σε αντίθετη περίπτωση οι Γερμανοί θα σκότωναν 100.
Τι ήταν προτιμότερο, οι 3 ή οι 100; Το δικαστήριο καταδίκασε τους 3. Στη συνείδηση όμως του γαλλικού λαού δοξάστηκε ο πρόεδρος του δικαστηρίου Κουρνέ, που δεν συμφώνησε γιατί έβαλε την ιδέα της δικαιοσύνης πάνω απ’ όλα.
Σ’ οποιαδήποτε δυσκολία να δίδομε τη μάχη και να μην το βάζουμε στα πόδια, γιατί κι αν αποτύχομε δεν θα’ χομε εξευτελιστεί.