Η Κρήτη, με έκταση 8.336 km2, έχει ακτογραμμή 1.046 km και περίπου το 50% του μόνιμου πληθυσμού της κατοικεί σε παράκτιες περιοχές. Αντίστοιχα, η Ελλάδα με έκταση 131.957 km2, έχει ακτογραμμή 13.676 km, αναλογικά μικρότερη αυτής της Κρήτης και ο πληθυσμός της, που κατοικεί σε παράκτιες περιοχές, εκτιμάται ότι είναι αναλογικά μικρότερος αυτού της Κρήτης.
Όταν βρισκόμαστε κοντά στο νερό, διαπιστώνομε πόσο πιο ήρεμοι, χαρούμενοι και χαλαροί είμαστε. Αυτό συμβαίνει γιατί το νερό, εκτός από προαπαιτούμενο ζωής, είναι πηγή ψυχικής ηρεμίας, πνευματικής ανάτασης και απόλαυσης. Η επαφή με το νερό οπτικά, ακουστικά ή σωματικά, βοηθά στη χαλάρωση, στη μείωση του άγχους και στη βελτίωση της συγκέντρωσης, στοιχεία σημαντικά για τον διαλογισμό.
Τελικά, η αξία του νερού για τον άνθρωπο είναι αναντικατάστατη, όχι μόνο για την ομαλή και φυσιολογική του λειτουργία ως οργανισμού, αλλά και για την καθαρότητα της σκέψης και την τέρψη της ψυχής (Αγγελάκης, 2025).
Το νερό λειτουργεί και θεραπευτικά. Η αξιοποίηση των θεραπευτικών ιδιοτήτων του θαλασσινού νερού έχει τις ρίζες της στην αρχαιότητα. Ο Ιπποκράτης (ca 460-370 π. Χ.), πατέρας της ιατρικής, αναγνώρισε και περιέγραψε για πρώτη φορά τις ευεργετικές επιδράσεις του θαλασσινού νερού στην υγεία, χρησιμοποιώντας τον όρο θαλασσοθεραπεία.
Η θαλασσοθεραπεία προσφέρει πολλαπλά οφέλη για την υγεία και την ευεξία, τόσο σωματικά όσο και ψυχικά. Προσφέρει πραγματική χαλάρωση, βοηθάει σε περιπτώσεις αναπνευστικών και δερματολογικών προβλημάτων, θεωρείται ευεργετική σε ανθρώπους με μυοσκελετικές και ρευματικές παθήσεις, βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος και άλλα.
Ακόμη, το νερό αποτελεί πηγή έμπνευσης. Σημαντικοί ζωγράφοι, ποιητές, συγγραφείς, μουσικοί και χορογράφοι έχουν εμπνευστεί από τη θάλασσα και γενικά το νερό. Επηρεάζει τις κινήσεις ανθρώπων, που ζουν κοντά του, τις κινήσεις των παραδοσιακών χορών αλλά και κλασσικών δημιουργιών.
Η Λίμνη των Κύκνων (Εικ. 1) του Tchaikovsky αποτελεί μοναδικό παράδειγμα.
Ενσωματώνει το κλασικό μπαλέτο με το νερό και τη σύγχρονη τεχνολογία. Το νερό αποτελεί σημαντικό στοιχείο της θεματολογίας του έργου, καθώς η ιστορία εκτυλίσσεται κυρίως σε μια λίμνη, όπου ζουν οι κύκνοι. Επιπλέον, η μουσική και η χορογραφία συχνά μιμούνται τον ήχο και την κίνηση του νερού, ενσωματώνοντας έτσι το στοιχείο του νερού στο καλλιτεχνικό έργο.
Η παράσταση διατηρώντας την ακεραιότητα της εμβληματικής μουσικής και της κλασικής χορογραφίας, προσαρμόζει τη σκηνική δράση σε μια δυναμική και ανατρεπτική εκδοχή για τις σκηνές, που διαδραματίζονται στη λίμνη, επιτρέποντας έτσι στους χορευτές να αλληλοεπιδρούν με το νερό με θεαματικό τρόπο.
Το νερό, σε αυτό το εμβληματικό έργο, δεν είναι απλά ένα σκηνικό, αλλά ένα σημαντικό στοιχείο που επηρεάζει την πλοκή, τη συμβολική σημασία και την καλλιτεχνική έκφρασή του.
Ακόμη, η έντονη επιρροή του ήχου του νερού στη μουσική καταγράφηκε από τον μηχανικό Κτησίβιο τον Αλεξανδρέα. Κατασκεύασε στην Αλεξάνδρεια τον 3ο αιώνα π.Χ. την ύδραυλις (Εικ. 2).
Τον τρόπο λειτουργίας και χρήσης της, μας πληροφόρησαν οι περιγραφές του Ήρωνα του Αλεξανδρέως και του Βιτρούβιου. Χαρακτηριστικό γνώρισμα του οργάνου ήταν το υδραυλικό του σύστημα, πάνω στο οποίο βασιζόταν η λειτουργία του, καθώς αυτό ήταν υπεύθυνο για την παραγωγή, κίνηση και ρύθμιση της πίεσης του αέρα, ο οποίος διοχετευόταν στους αυλούς του διαμέσου μιας σειράς μοχλών. Κάτω από τους αυλούς υπήρχε δεξαμενή νερού, στον πυθμένα της οποίας βρισκόταν ένα κοίλο ημισφαίριο, ο πνιγέας.
Στον πνιγέα έμπαινε νερό από τις οπές της βάσης και αέρας από τους σωλήνες της κορυφής. Διαχρονικά, η συμβολή του νερού στην ποίηση και τις μουσικές δημιουργίες είναι επίσης σημαντικότατη, αφού όλοι οι σημαντικοί ποιητές και συνθέτες έχουν εμπνευσθεί από το νερό και τη θάλασσα.
Τέλος, αλλά όχι λιγότερο σημαντική, είναι η ονοματοδοσία τόπων, όπως η Λίμνη των Κύκνων στην Άγρα της Πέλλας (πατρίδας του Μεγάλου Αλεξάνδρου), που είναι ένας από τους ωραιότερους υγροβιότοπους στην Ελλάδα (Εικ. 3).
Ο Ανδρέας Ν. Αγγελάκης είναι επίτιμο µέλος και διακεκριμένο fellow του Παγκόσμιου Οργανισμού Νερού (IWA)
Βιβλιογραφία
Αγγελάκης, Α. Ν. (2025). Η Έλλειψη Νερού επηρεάζει άμεσα τη ζωή. ΠΑΤΡΙΣ Ηρακλείου, https://www.patris.gr/stiles/proektaseis/i-elleipsi-nerouepireazei-amesa-ti-zoi/