Οι πυρκαγιές (Μάτι, Βαρυμπόμπη, Εύβοια, Αχαΐα κ.λπ.) βρήκαν την χώρα μας ανοχύρωτη και αδύναμη απέναντι στην πύρινη λαίλαπα που κατέκαυσε τα πάντα στο πέρασμά της. Οι δασικές πυρκαγιές είναι φαινόμενο που εντάσσεται στην κατηγορία των φυσικών καταστροφών (Σχέδιο Ξενοκράτης).
Οι δασικές πυρκαγιές έχουν προκαλέσει στην χώρα μας κατ’ επανάληψη σημαντικές καταστροφές. Η συχνότητα που εμφανίζονται στο χώρο μας συνδέεται με εξαιρετικά πυριγενές φυσικό περιβάλλον, που σχηματίζεται κατά την διάρκεια των θερινών μηνών. Απαιτείται, λοιπόν, σχεδιασμός έργων και δράσεων ανά περιφέρεια και, ο καθορισμός φορέων και ο χρόνος υλοποίησης των προτεινόμενων έργων πρόληψης, ετοιμότητας και αντιμετώπισης δασικών πυρκαγιών.
Προϋπόθεση είναι ο συντονισμός και η συνεργασία των φορέων στην εκτέλεση έργων και δράσεων που έχουν άμεση και καθοριστική προτεραιότητα στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών. Κύρια αίτια πρόκλησης δασικών πυρκαγιών έχει αποδειχθεί ότι αποτελούν οι ανθρώπινες δραστηριότητες (δίκτυα ΔΕΗ, εμπρησμοί εξ αμελείας ή εκ προθέσεως), ενώ ένα άλλο ποσοστό οφείλεται σε φυσικά αίτια (κεραυνοί, αέρας ισχυρός, υψηλή θερμοκρασία περιβάλλοντος κ.λπ.).
Η αντιπυρική περίοδος στην χώρα μας προσδιορίζεται από την 1η Μαΐου έως τις 31 Οκτωβρίου σύμφωνα με το άρθρο 25 του Ν998/78. Με βάση την εμπειρία του παρελθόντος (των προηγουμένων ετών), έχει αποδειχθεί ότι για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών, όπως υπογραμμίσαμε παραπάνω, απαιτείται ο συντονισμός και στενή συνεργασία των φορέων.
Στα πλαίσια αυτά η αποσαφήνιση των αρμοδιοτήτων των φορέων που εμπλέκονται ανά δράση, αποτελεί βασική προϋπόθεση στον σχεδιασμό για την λήψη συντονισμένων μέτρων και δράσεων. Ειδικότερα θα πρέπει να οργανώσουν λεπτομερειακά η Πολιτική Προστασία, η Διεύθυνση Δασών, η Αστυνομία, ο στρατός κ.λπ. τις παρακάτω δράσεις
- 1) Επιτήρηση δασών (σημεία παρατήρησης, περιπολίες, κ.λπ.).
- 2) Συστήματα και επικοινωνίες αρμοδίων φορέων με στόχο την άμεση αναγγελία πυρκαγιάς.
- 3) Καθαρισμοί και απομάκρυνση μέρους της φυσικής βλάστησης από ζώνες μίξης δασών-πόλεων και οικισμών, ανά Ο.Τ.Α.
- 4) Καθαρισμοί (αποψιλώσεις) δασών.
- 5) Συντήρηση δασικού οδικού δικτύου, ανά Ο.Τ.Α.
- 6) Πηγές υδροληψίας (κρουνοί, υδατοδεξαμενές, κ.λπ.), ανά Ο.Τ.Α.
- 7) Αυτοψίες και έλεγχος όλων των χώρων εναπόθεσης αστικών αποβλήτων (χωματερών), ανά Ο.Τ.Α.
- 8) Ενημέρωση του κοινού για λήψη μέτρων αυτοπροστασίας και μέτρων προστασίας από κινδύνους που προέρχονται από δασικές πυρκαγιές, για την προστασία των δασών και του φυσικού περιβάλλοντος.
- 9) Προληπτική απαγόρευση κυκλοφορίας σε δάση ή άλλες επικίνδυνες περιοχές.
- 10) Τέλος, θα πρέπει να καθοριστούν οι υπεύθυνοι φορείς και ο χρόνος υλοποίησης όλων των προτεινομένων, κατά προτεραιότητα έργων πρόληψης και ετοιμότητας.
Εδώ, πρέπει να τονίσουμε ότι αποτελεί πάγια υποχρέωση των Ο.Τ.Α., η λήψη προληπτικών μέτρων στους χώρους ανεξέλεγκτης εναπόθεσης αστικών απορριμμάτων (χωματερές) και τους χώρους μεταφόρτωσης τους, όπως επίσης και η εκτέλεση έργων και εργασιών προληπτικού καθαρισμού της βλάστησης σε άλση, πάρκα, κατασκηνώσεις κ.τ.λ. που ανήκουν στους Ο.Τ.Α., ενώ τα έργα αυτά εκτελούνται κατά υπόδειξη και σε συνεργασία με τις δασικές υπηρεσίες.
Σχέδιο επιτελικό, λοιπόν, υπάρχει· αρκεί, έκαστος εκ των εμπλεκομένων φορέων, να πράξει σχολαστικά ό,τι του καθορίζεται ως αρμοδιότητά του ώστε να μην κλαίμε εκ των υστέρων επί των ερειπίων, αποδίδοντας τις ευθύνες ο ένας στον άλλο… Ας γίνουμε κάποτε Προμηθείς και όχι Επιμηθείς…
Ο Δημήτρης Κων. Σαρρής είναι πρώην υφυπουργός, ΓΓΑ, νομάρχης Ηρακλείου