Πίσω από κάθε μεγάλο άνδρα κρύβεται πάντα μία σπουδαία γυναίκα!
Πίσω από μία επιτυχημένη γυναίκα τι κρύβεται άραγε;
Η απάντηση είναι απλή. Παρόλη την αδύναμη φαινομενικά εικόνα της, που περισσότερο καλλιεργήθηκε λόγω συνθηκών και στερεοτύπων, η γυναίκα είναι πραγματικά παντοδύναμη και προικισμένη με τεράστια αποθέματα θάρρους και επιμονής. Γι’αυτό και όταν αντιλαμβάνεται τη δύναμή της, τα καταφέρνει θαυμάσια και μόνη της.
Πίσω λοιπόν από κάθε πετυχημένη γυναίκα κρύβεται, απλά ο εαυτός της!
Η σημερινή Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας μας υπενθυμίζει ότι, περισσότερα από 100 χρόνια από την ανάδειξη της 8ης Μαρτίου ως ημέρας για τα δικαιώματα των γυναικών, δεν μπορούμε να εφησυχάζουμε. Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, κανείς από εμάς δεν θα ζήσει για να δει την καθολική ισότητα των δύο φύλων, η οποία δεν αναμένεται να επιτευχθεί στον κόσμο εντός των επόμενων 99 ετών, ενώ ειδικότερα σε όρους οικονομικής συμμετοχής η ψαλίδα μεταξύ ανδρών και γυναικών αναμένεται να κλείσει σε 257 χρόνια.
Διεθνώς, μόνο το 55% των γυναικών ηλικίας 15 έως 64 ετών συμμετέχει στην αγορά εργασίας, σε αντιπαραβολή με το 78% των ανδρών και σε 72 χώρες του κόσμου απαγορεύεται στις γυναίκες να ανοίξουν έναν απλό τραπεζικό λογαριασμό ή να λάβουν πίστωση. Σύμφωνα, δε, με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, η βία κατά των κοριτσιών και των γυναικών αυξήθηκε σημαντικά εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι γυναίκες κερδίζουν κατά μέσο όρο 16% χαμηλότερες απολαβές από τους άνδρες, μόνο το 7,5 % των προέδρων των διοικητικών συμβουλίων και το 7,7 % των διευθυντικών στελεχών είναι γυναίκες, ενώ μία στις τρεις γυναίκες έχουν υποστεί σωματική ή σεξουαλική βία. Η χώρα μας έχει σημειώσει πολύ σημαντική πρόοδο με ισχυρή θεσμική κατοχύρωση των δικαιωμάτων των γυναικών.
Η Ελλάδα έχει καθιερώσει συνταγματικά την ισότητα, προσχωρεί στις διεθνείς συμβάσεις και τους μηχανισμούς για τα ανθρώπινα δικαιώματα, είναι μέλος διεθνών οργανισμών που προάγουν την ισονομία, εξελίσσει διαρκώς το νομικό της σύστημα για την πρόληψη και καταστολή διακρίσεων και βίας κατά των γυναικών, για τη διασφάλιση της ισότιμης πρόσβασης σε όλους τους τομείς της δημόσιας ζωής.
Γιατί τότε παραμένει η χαμηλότερη απασχόληση, οι χαμηλότερες αμοιβές, η έμφυλη βία, η υποεκπροσώπηση στο δημόσιο βίο και σε θέσεις ευθύνης, παρά το υψηλό μορφωτικό επίπεδο και τις αναμφισβήτητες ικανότητες των γυναικών; Έκθεση του ΟΗΕ το 2019 καταλήγει στο συμπέρασμα ότι υπάρχει διάσταση μεταξύ της θεσμικής κατοχύρωσης και της εφαρμογής της στην πράξη.
Η ίση συμμετοχή ανδρών και γυναικών στην πολιτική αποτελεί σημαντική προϋπόθεση για μια ουσιαστική δημοκρατία και χρηστή διακυβέρνηση.
Εκτός από την ενίσχυση και βελτίωση του δημοκρατικού συστήματος, η συμμετοχή περισσότερων γυναικών στη λήψη πολιτικών αποφάσεων έχει σημαντικό θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία, συμβάλλει στη βελτίωση της ζωής γυναικών και ανδρών. Στα οφέλη συγκαταλέγονται δικαιότερες κοινωνίες και πιο συμμετοχική διακυβέρνηση, υψηλότερο βιοτικό επίπεδο, ισχυροποίηση της υγείας, της παιδείας και των υποδομών, καθώς και περιορισμός της πολιτικής διαφθοράς.
Η γυναικεία πολιτική συμμετοχή και εκπροσώπηση είναι πολύ περιορισμένη. Οι γυναίκες υποεκπροσωπούνται ως ψηφοφόροι και στα αιρετά αξιώματα. Σύμφωνα, λοιπόν, με πρόσφατα στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών
Μόνο το 23,4% όλων των βουλευτών παγκοσμίως είναι γυναίκες.
Μόνο το 17% των γυναικών κατέχει υπουργικό αξίωμα, με την πλειονότητα αυτών να διατηρούν χαρτοφυλάκιο κοινωνικής πολιτικής.
Μόνο το 7,2% είναι γυναίκες αρχηγοί κρατών και 5,7% γυναίκες πρωθυπουργοί.
Η Ελλάδα είναι μία από τις λίγες ευρωπαϊκές χώρες όπου έχει γυναίκα Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ενώ ταυτόχρονα έχουμε και την κυβέρνηση με τις λιγότερες γυναίκες στο υπουργικό συμβούλιο.
Στα έδρανα της ελληνικής Βουλής σήμερα κάθονται 62 γυναίκες από το σύνολο των 300 βουλευτών, μόλις, δηλαδή, το 19%. Στην Κυβέρνηση, παρότι έχουμε ένα πολυπληθέστατο κυβερνητικό σχήμα 51 υπουργικών θέσεων, μόνο οι 7 καταλαμβάνονται από γυναίκες, ήτοι περίπου το 14%.
Συμπέρασμα; Η πολιτική αποτελεί ένα κατ’ εξοχήν ανδροκρατούμενο πεδίο της δημόσιας ζωής, στην Ελλάδα και διεθνώς. Και τούτο, παρ’ ότι προφανώς δεν αμφισβητείται, ούτε η επιστημονική κατάρτιση των γυναικών, ούτε η επαγγελματική τους αρτιότητα, αλλά ούτε και οι ηγετικές τους ικανότητες. Βρισκόμαστε όμως αντιμέτωποι με ένα πραγματικό «δημοκρατικό έλλειμμα»: το έλλειμμα της γυναικείας συμμετοχής.
Το εύκολο και εντελώς λανθασμένο επιχείρημα, είναι πως οι γυναίκες δεν θέλουν να ασχοληθούν με την πολιτική ή, αν το εξελίξουμε, αν ήταν αρκετά καλές, θα τις εξέλεγε ο λαός.
Γιατί, λοιπόν, έχουν έτσι τα πράγματα; Ποιος είναι ο λόγος που οι γυναίκες δεν λαμβάνουν μέρος στην πολιτική; Δεν μπορούν, δεν θέλουν ή, μήπως, αποθαρρύνονται και, σε κάθε περίπτωση, δεν υποστηρίζονται από το περιβάλλον τους;
Μήπως ήρθε, επιτέλους, η ώρα να ανανεώσουμε το πολιτικό μας σύστημα; Ίσως η διαφορετικότητα στις λίστες υποψηφίων να έδινε ένα θετικό στίγμα σε μια περίοδο που η πίστη στους πολιτικούς έχει υποστεί μεγάλο πλήγμα, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε όλη την Ευρώπη. Κάποιοι ταυτίζουν τη συμπερίληψη με την ποσόστωση, υποβιβάζοντας το νόημά της σε μαθηματικούς συσχετισμούς. Η ποσόστωση δεν λογίζεται ως κατευναστικό μέσο για να διασκεδάζουμε τις ενοχές μας. Μια κοινωνία ίσων ευκαιριών δεν κλείνει δρόμους στο διαφορετικό, αφήνει όλες τις φωνές να ακούγονται, αναγνωρίζει ίσα δικαιώματα σε όλους και τροφοδοτεί με κίνητρα τους ικανούς.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι γυναίκες που ενδιαφέρονται να εμπλακούν στην πολιτική συναγωνίζονται ισότιμα με τους άνδρες συνυποψήφιους, εφόσον διαθέτουν τις κατάλληλες δεξιότητες.
Δεν χρειάζεται να υιοθετήσουν ανδρικά πρότυπα για να διεκδικήσουν μία θέση κύρους και να ξεχωρίσουν μέσα από το έργο τους. Αρκεί να χρησιμοποιήσουν τη δύναμη που διαθέτουν και να αξιοποιήσουν χαρακτηριστικά πιο κοντά στη γυναικεία φύση, όπως η διαλλακτικότητα, η ικανότητα ανάληψης ισορροπημένου ρίσκου και η ευχέρεια να συνδυάζουν πολλά πράγματα μαζί.
Επίσης είναι πολύ σημαντικό να μην χάσουν ένα βασικό χαρακτηριστικό της γυναικείας φύσης: την ενσυναίσθηση. Όταν μιλάμε για ενσυναίσθηση εννοούμε την ικανότητα να μπαίνουμε στη θέση του άλλου, να καταλαβαίνουμε τα συναισθήματά του, να κατανοούμε τις απόψεις του.
Η αρχή κάθε λύσης συλλογικού προβλήματος βρίσκεται εκεί ακριβώς, στην έμφυτη ικανότητα των αντιπροσώπων να αντιλαμβάνονται τη θέση, την έγνοια και τα συναισθήματα των αντιπροσωπευομένων.
Ενας τέτοιος άνθρωπος είναι χρήσιμος για τους πολλούς, όπως είναι για τους κοντινούς του. Χρειαζόμαστε λοιπόν γυναίκες με ολοκληρωμένη σκέψη, λογική, ακομπλεξάριστες, με αυτοπεποίθηση, αλλά ταυτόχρονα γυναίκες με ενσυναίσθηση και «συμπεριληπτικότητα», ξεφεύγοντας από τα πολιτικά κλισέ και τον ξύλινο λόγο.
Η ενίσχυση της συμμετοχής των γυναικών στα κέντρα λήψης κάθε είδους αποφάσεων αποτελεί μία από τις κυριότερες προϋποθέσεις για την επίτευξη της ουσιαστικής ισότητας μεταξύ των δύο φύλων. Ενώ στη χώρα μας παραμένουμε σημαντικά υποεκπροσωπούμενες, κάτι φαίνεται να αλλάζει. Το μέλλον μπορεί να φέρει μία αναδίπλωση της ιστορία εις βάρος των γυναικείων δικαιωμάτων, ή μπορεί να φέρει δικαιοσύνη και ορατότητα. Το μόνο σίγουρο, είναι πως το έχουμε μπροστά μας.
* Η Γεωργία Μηλάκη είναι παθολόγος ογκολόγος, Εντεταλμένη Σύμβουλος Εθελοντισμού και Διασύνδεσης με Φορείς και Οργανώσεις Περιφέρειας Κρήτης