Η παρουσία και συμβολή του Μιχάλη Τρούλη στα πολιτιστικά δρώμενα του Ρεθύμνου και του ομώνυμου νομού, γενικότερα, είναι γνωστή και εντυπωσιακή. Δεκάδες χρόνια στην προεδρία της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ρεθύμνου, την οδήγησε στην σημερινή της κατάσταση με ένα καινούργιο, όμορφο και χρηστικό κτήριο, που περιλαμβάνει πάνω από 300.000 τίτλους πολύτιμων βιβλίων.
Φυσικά, η προσφορά του στο Ρέθυμνο, δεν εξικνείται με την εμπλοκή του, αποκλειστικά, στη Βιβλιοθήκη. Στο πλουσιότατο βιογραφικό του σημείωμα περιλαμβάνονται πληθώρα ανακοινώσεων σε τοπικά συνέδρια, δημοσιεύσεων σε εφημερίδες και περιοδικά ως πρόεδρος της Ιστορικής και Λαογραφικής Εταιρείας Ρεθύμνου.
Ανάλογο ήταν και το συγγραφικό του έργο, με μεγάλο αριθμό υπέροχων εκδόσεων που αφορούσαν την γραφική πόλη του Ρεθύμνου, αλλά και πολλά ιστορικά χωριά του ομώνυμου νομού. Αναφέρουμε ενδεικτικά τα «Ρέθυμνο» (1999), «Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου Ατάλης-Μπαλή» (2001), «Ξαναταξιδεύοντας στο Ρέθυμνο» (2019).
Το τελευταίο του πόνημα αναφέρεται στο παραλιακό χωριό του Πανόρμου. Τίτλος του «Πάνορμο. Καστέλι. Παντομάτριο», που εκδόθηκε και τυπώθηκε στο Ρέθυμνο (2024). Μέσα σε αυτό, ο αναγνώστης ταξιδεύει πίσω στο χρόνο, γίνεται γνώστης της μακραίωνης ιστορίας αυτού του χωριού, της πολύπλευρης πολιτιστικής του κληρονομιάς και της διαχρονικής του σημασίας.
Υπενθυμίζει τα διάφορα ονόματα (Πάνορμο, Καστέλι και Παντομάτριο), με τα οποία ήταν γνωστό σε διάφορες περιόδους και έμεινε στην ιστορία, φτάνοντας στον σημερινό όρο που παραπέμπει σε «ασφαλές λιμάνι», λόγω της φυσικής γεωγραφικής μορφολογίας του κόλπου του Πανόρμου.
Είκοσι χιλιόμετρα από το Ρέθυμνο και κάπου πενήντα πέντε από το Ηράκλειο, το Πάνορμο με 661 σήμερα μόνιμους κατοίκους, αποτελεί δημοφιλή τουριστικό προορισμό. Ο Μιχάλης Τρούλης, όμως, ενδιαφέρεται περισσότερο για την πολύχρονη ιστορία του χωριού, φτάνοντας μέχρι και τις μέρες μας. Αναφέρεται στους ναούς του, τα παρεκκλήσια, τα εξωκλήσια του, τα εικονοστάσια και τους ερειπωμένους ναούς του.
Στα σχολεία του, Δημοτικής και Μέσης Εκπαίδευσης, με ξεχωριστές και όμορφες φωτογραφίες των κτηριακών δομών, αλλά και με πλούσιο κατάλογο όσων μορφών υπηρέτησαν σε αυτά. Ξεδιπλώνει και σκιαγραφεί τα πολλαπλά τοπωνύμια του χωριού και τις διάφορες θέσεις τους, που θυμίζουν πολλά στους μεγαλύτερους και ενημερώνουν γι’ αυτά τους νεότερους.
Στις θαλάσσιες συγκοινωνίες, ένα διαχρονικό πρόβλημα του Πανόρμου, οι οποίες τελικά αντικαταστάθηκαν από τις χερσαίες, λόγω του γνωστού οδικού άξονα που έφερε το χωριό σε γρήγορη και εύκολη επικοινωνία με το Ρέθυμνο και το Ηράκλειο.
Σε όλο το κείμενο είναι εμφανής η νοσταλγία του για παλιότερες εποχές, αφού, όπως τονίζει στον πρόλογο της έκδοσης: «…Πώς να μην νοσταλγεί ο κάθε Πανορμίτης αυτόν τον όμορφο τόπο, όπου η πραγματικότητα και το όνειρο συνυπάρχουν;».
Κάνει μνεία πολλών ονομάτων και γνωστών οικογενειών του Πανόρμου, που άφησαν το στίγμα τους στην ιστορία του, σε προέδρους του, και ακόμα σε εστιάτορες, καφετζήδες, επιπλοποιούς, μυλωνάδες, υφασματέμπορους, ξυλουργούς, μαραγκούς καραβιών, σιδηρουργούς, τσαγκάρηδες, εργάτες, μοδίστρες, οργανοπαίκτες, ράφτες, και τόσους άλλους, με τα ανάλογα καταστήματα και τις μικροεπιχειρήσεις τους που λειτουργούσαν, αλλά και ιερείς, δασκάλους, ειρηνοδίκες, συμβολαιογράφους, γιατρούς και φαρμακοποιούς.
Στα ενδιαφέροντα σημεία της έκδοσης περιλαμβάνεται και μια αξιόλογη εκπαιδευτική εργασία, που εκπονήθηκε το 1986 από μαθητές του Δημοτικού Σχολείου Πανόρμου, υπό την καθοδήγηση του δασκάλου τους και η οποία αποτελεί πολύτιμη μαρτυρία της αγάπης των μικρών παιδιών για τον γενέθλιο τόπο, μέσα πάντοτε από τα δικά τους μάτια, με φωτοτυπίες κάποιων σελίδων των τετραδίων τους.
Πέρα από τις πολλές φωτογραφίες συγκεκριμένων τοποθεσιών του ευρύτερου χώρου του Πανόρμου, άκρως κατατοπιστική είναι και η παράθεση της εκτεταμένης πράγματι βιβλιογραφίας πάνω στην οποία στηρίχτηκε η συγγραφή αυτού του βιβλίου από τον Μιχάλη Τρούλη.
Εκεί περιλαμβάνονται οι σχετικές αναφορές στον ημερήσιο και περιοδικό Τύπο κυρίως της Κρήτης, με πληθώρα άρθρων, δημοσιευμάτων και μονογραφιών που αφορούν το Πάνορμο. Ένα μεγάλο χωριό με μακραίωνα ιστορία, ξεχωριστή ταυτότητα σε διάφορες χρονικές περιόδους και με ζηλευτή, όπως εξελίσσεται στις μέρες μας, η συνέχειά του.
Ο ακάματος συγγραφέας του, με όλα όσα αναφέρθηκαν, συνεχίζει να έχει την επιμέλεια σε πολλά περιοδικά και ειδικές επιστημονικές εκδόσεις, επιμελείται την έκδοση πολλών βιβλίων και πρακτικών συνεδρίων, ενώ ταυτόχρονα γράφει αρκετές βιβλιοπαρουσιάσεις, κυρίως για βιβλία που αφορούν στην ιστορία και στον πολιτισμό της Κρήτης.
Ο Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης είναι τέως διευθυντής Χειρουργικής και συγγραφέας