Η πεδιάδα της Μεσσαράς περιβάλλεται από οροσειρές όμορφες που κάνουν ομορφότερη την πεδιάδα. Προς Βορρά περιβάλλεται από την οροσειρά του Ψηλορείτη και προς Νότο από τ’ Αστερούσια Όρη.
Ιστορικός τόπος της πατρίδας μας. Έχει παντού σπηλιές, τόπους καταφυγής αγωνιστών κατά των εχθρών της πατρίδας. Εκεί που σβήνει η οροσειρά, προς Νότο, στην παραλία, έχομε την Ιερά Μονή του Κουδουμά, των Αγίων Παρθενίου κι Ευμενίου προστάτες και βοηθούς των χριστιανών, ανατολικά έχομε την οροσειρά των Λευκών Ορέων και Δυτικά τον κόλπο της Μεσσαράς και το διέξοδο. Στο κέντρο του κάμπου είναι χτισμένη η κωμόπολη της Βαγιονιάς, γενέτειρά μου. Περιστοιχίζεται από αναρίθμητα χωριά που την νύχτα παρουσιάζουν αξιοθαύμαστο θέαμα. Αυτή η κωμόπολη και τα χωριά που την περιβάλλουν δικαιούνται ένα γυμνάσιο κι ένα λύκειο.
Όταν μια κοινωνία μικρή ή μεγάλη είναι μονιασμένη κι αγαπημένη, κάνει θαύματα. Το θαύμα είναι έκπληξη, κατάπληξη. Είναι ανέλπιστο κι αναπάντεχο γεγονός. Αιφνιδιάζει και υπερβαίνει τα όρια της λογικής. Ένα τέτοιο θαύμα ξεκίνησε στις διακοπές των Χριστουγέννων το 1975. Οι “ξενιτεμένοι” Βαγιονίτες είχαν έρθει στη γενέτειρά τους να γιορτάσουν με τους δικούς τους. Να γιορτάσουν τη μεγάλη γιορτή της χριστιανοσύνης. Υπηρετούσα στο Γυμνάσιο Ανωγείων Ρεθύμνης και βρέθηκα κι εγώ στη Βαγιονιά. Όνειρο των κατοίκων ήταν να γίνει γυμνάσιο στην κωμόπολή τους.
Μόνη της τον Σταθμό Χωροφυλακής και το Δημοτικό Σχολείο. Μόνη της θα φτιάξει και το Γυμνάσιο. Δεν θα περιμένει τις υποσχέσεις των πολιτικών. Σε λίγο τους είπα, θα καλέσω σε Γενική Συνέλευση τους κατοίκους. Εκεί θα προσφέρει ο καθένας μας προαιρετικά ό,τι μπορεί. Οι προσφορές θα καταβάλλονται όταν αρχίσουν οι εργασίες του δικαστηρίου. Πρώτος ο υποφαινόμενος κατέβαλε τον οβολόν του σε μετρητά. Ακολούθησαν όλοι οι άλλοι.
Ο ένας έβαζε ένα στρέμμα χωράφι. Οι άλλοι δύο. Ο τρίτος ένα βόδι ή πέντε δέκα πρόβατα. Οι άλλοι ένα μουλάρι ή λάδι και χρήματα ή προσωπική εργασία. Στο τέλος κάναμε ταμείο. Οι προσφορές δεν κάλυπταν τις δαπάνες του διδακτηρίου. Αγαπητοί μου αδελφοί, οι προσφορές δεν καλύπτουν τις ανάγκες. Τις γνώριζα από πληροφορίες εργολάβων οικοδομών. Προσωπικά διπλασιάζω την προσφορά μου. Συγκινημένοι οι κάτοικοι έκαναν σχεδόν το ίδιο.
Στη συνέχεια αποφάσισαν ομόφωνα να γίνει το γυμνάσιο νοτιοδυτικά έξω από το χωριό, για να καλύπτει ευκολότερα τις ανάγκες των γειτονικών χωριών. Σ’ αυτή την περιοχή είχαν κάνει προσφορές οι αδελφοί Μακρυγιάννη σε χωράφια, λιόφυτα. Αυτά τα κομμάτια λιόφυτων, έφτιαξαν ωραιότατο οικόπεδο όπου έγινε η ανέγερση του διδακτηρίου. Σε νέα Γενική Συνέλευση με παρόντα τον συμβολαιογράφο Εληώτη, ορίσαμε υπεύθυνες επιτροπές των προσφορών της ανέγερσης.
Με υπόδειξη του Εληώτη ορίστηκε ο υποφαινόμενος υπεύθυνος του έργου και προς αποφυγή της γραφειοκρατίας ορίστηκε με συμβολαιογραφική πράξη. Όλοι οι κάτοικοι της Βαγιονιάς σε συναγερμό. Όλοι οι στρατιώτες στη μεγάλη μάχη. Όλοι υπεύθυνοι. Στρατιώτης κι ο εφημέριος του χωριού π. Νικόλαος Παπαδάκης. Πάντα πρόθυμος σε κάθε αποστολή. Στρατιώτες κι οι Βαγιονίτες μόνιμοι κάτοικοι Ηρακλείου.
Ο αείμνηστος γιατρός Στρατής Παπαγεωργίου που κάλυψε το μεγαλύτερο μέρος της δαπάνης σε τσιμέντα. Όταν τέλειωσαν οι προεργασίες του έργου ήρθαμε σ’ επαφή με μεγάλο εργολάβο οικοδομών, κάτοικο Ηρακλείου, ν’ αναλάβει το έργο.
Επειδή είμαστε φίλοι, Κώστα, δεν αναλαμβάνω το έργο, γιατί θα υπογράψεις τα χρέη των εργασιών και δεν θα ‘χεις τα χρήματα να πληρώνεις. Θα μπεις φυλακή. Λάθος κάνεις, φίλε.
Εάν συνέβαινε κάτι, όπως το λέτε, οι χωριανοί μου Βαγιονίτες θα πουλούσαν τα σπίτια τους να μη συμβεί.
Το οικόπεδο ήταν ελαιώνας των αδελφών Μακρυγιάννη. Ήταν προσφορά στο μεγάλο έργο. Αφού ξεριζώθηκαν τα δένδρα, άρχισαν οι εργασίες. Το έργο ολοκληρώθηκε σε έξι μήνες. Πολλές φορές σ’ έκτακτες ανάγκες κάναμε έρανο. Το φορτηγό, τα βαρέλια, οι τενεκέδες και το λάδι. Σ’ ένα έρανο, ένας ενθουσιώδης φτωχός άνθρωπος, έφερε και παρέδωσε ένα βαρέλι γεμάτο. Αυτό έχω τώρα για τη Βαγιονιά. Δόξα σοι ο Θεός.
Το έργο ολοκληρώθηκε χωρίς προβλήματα και λειτούργησε ως ιδιωτικό γυμνάσιο με διευθυντή τον συνταξιούχο γυμνασιάρχη της Πόμπιας, αείμνηστο Μ. Χατζηζαχαράκη. Οι Βαγιονίτες του παραχώρησαν δωρεάν καλό σπίτι κατοικίας. Και ετοίμαζαν γεύμα, εκ περιτροπής στους εργαζόμενους στην οικοδομή.
Παρακαλούνται οι υπεύθυνοι της Β/θμιας Εκπαίδευσης να εφαρμόζουν τους νόμους που επιβάλλουν να φοιτούν οι μαθητές στο πλησιέστερο σχολείο.