Έχει ειπωθεί ότι ποιητικά κατοικεί ο άνθρωπος στη γη και εκείνος είναι ο μόνος που θεάται και δημιουργεί την ομορφιά. Ποίηση σημαίνει δημιουργία ενός σύμπαντος από το μηδέν, ακριβώς όπως ο θεός, ποιητής ορατών τε και αοράτων, είπε και εγένετο το φως και ο κόσμος.
Στη χώρα μας, ίσως επειδή η ελληνική γλώσσα διατηρείται με συνεχείς μεταβολές πολλούς αιώνες, δίνει τη δυνατότητα στην ευαισθησία πολλών να εκφράζονται δημιουργικά, αξιοποιώντας την πολυσημία των λέξεων. Γι’ αυτό δεν είναι τυχαίο ότι δύο νεοέλληνες ποιητές έχουν τιμηθεί με το Νόμπελ.
Είχα τη χαρά μέσα από το διαδίκτυο να γνωρίσω κάποια ποιήματα που με συγκίνησαν της Ελένης Χωρεάνθη. Επικοινωνήσαμε και επιβεβαίωσα την αίσθησή μου, όταν μου έστειλε κάποιες συλλογές της και διαπίστωσα την ποιότητα του λόγου της και την ποιητική επάρκειά της.
Η Ελένη Χωρεάνθη είναι εκπαιδευτικός με εξαιρετικές σπουδές, μεγάλη προσφορά ως παιδαγωγός και έχει εκδώσει πάνω από δέκα συλλογές. Παράλληλα, έχει μεταφράσει πολλές αρχαίες τραγωδίες και έχει γράψει αρκετά έργα για παιδιά.
Στο ποιητικό της έργο διακρίνουμε μια ιδιαίτερη ευαισθησία και ικανότητα να χειρίζεται τη γλώσσα στη διαχρονία της με λεπτότητα και να μας κάνει κοινωνούς σε μια φιλοσοφία ζωής, όπου ο χρόνος και η φθορά κυριαρχούν, αλλά τελικά η υπαρξιακή αγωνία δικαιώνεται και ακολουθεί η λύτρωση με τη δημιουργία.
Συχνά εμπνέεται από άλλους ποιητές και πεζογράφους, τον Παπαδιαμάντη, τον Κάλβο και από εκκλησιαστικούς ύμνους.
Μια απλή αίσθηση για την ποίησή της θα σας δώσω, ανθολογώντας από τρεις ποιητικές της συλλογές: «Σύνθεση σε ρε ελάσσονα», «Στα περιθώρια της λύπης» και «Η ηλικία της λήθης». Η ανθολόγηση δεν είναι αξιοκρατική, αλλά υπαγορεύεται μόνο από τον αριθμό των στίχων του ποιήματος.
«ANAZΗΤΗΣΗ»
Αναζητώντας
την πηγή του άστρου σου
ήρθα κοντά σου
ευλογημένη του μύθου ανατολή
Μάρτυρες
τα μαρτύριά σου που με δίδαξαν
τη σιωπή
όταν οι πληγές αιμορροούν
Ευδόκησε
να ακουμπήσω το δάχτυλό μου
επί τους τύπους των ήλων
ν’ αγγίξω τις πληγές
να πιω
από την πηγή των θαυμασίων σου
της δύναμης την αντοχή
να νιώσω
όταν οι στιγμές μου αιμορροούν
«Επί ξύλου»
«Σήμερον κρεμάται επί ξύλου»
Κάπου, στο πίσω μέρος του μυαλού,
στο ρημαγμένο σπήλαιο της ψυχής,
ωσάν σε όρμο απόκρυφου γιαλού,
ευωδιά ο ανθός μιας ενοχής.
Εκεί, σε μιαν απόμερη ακτή,
μέσα στο αίμα βουτηγμένο
από της αγάπης την Πεντηκοστή
μένει ένα αντίδωρο αγιασμένο.
Να κοινωνούν όσοι αγάπησαν πολύ
και έμεινε η καρδιά σακατεμένη,
μια πληγή που αιμορραγεί, μα δε βολεί
να επουλωθεί και όλο βαθαίνει.
Κι όπως σταλάζει σιγανά η βροχή
απ’ των δακρύων μας τη βρύση
γλυκά η ψυχή αναπολεί μιαν εποχή
που ο έρωτας πηγή είχε αναβρύσει.
Καθώς πληθαίνει των δακρύων η ροή
και η ψυχή φυλλορροεί, αναθυμάται
δείπνα ερώτων μυστικά και αναρριγεί
και επί ξύλου η καρδιά κρεμάται.
«Αλλαγή φρουράς» (απόσπασμα)
Χρόνια και χρόνια περάσαμε στα χαρτιά
σπουδάζοντας την ματαιότητα των έργων
και των ημερών μου,
την αρμονία του σύμπαντος θηλάζοντας
στη σύνθεση σε ρε ελάσσονα
μέσα στον κύκλο του θανάτου και της γέννησης,
γυρεύοντας τη λύση του αινίγματος
τί πότ’ εστίν άνθρωπος
με τη συνήθεια του αριθμού.
Η ίδια πρέπει να είναι ευτυχισμένη, γιατί έχει δύο κόρες με υψηλή καλλιέργεια, αλλά γράφουν και στίχους. Από τη συλλογή «Μαύρος καθρέπτης» της Μάριον Χωρεάνθη και από τη συλλογή «Το δρεπάνι και το φεγγάρι» της Βερίνας Χωρεάνθη, επιλέγω από ένα ποίημα.
«Η σιωπή μου»
Πυγολαμπίδα η σιωπή μου
μες στις τριανταφυλλιές
στο σκοτεινό το αγιάζι τρέμει
Αυλαία που πέφτει η σιωπή μου
γελαστό προσωπείο σκεπάζοντας
και η ψυχή δακρυσμένη
Παιδί αδέσποτο η σιωπή μου
μισοσβησμένο μυστικό
στην άκρη του χειμώνα
Παλιό φθινόπωρο η σιωπή μου,
στην πικρή σάρκα των ωρών
με τους λυγμούς του ονείρου αποκοιμιέται
Στ’ άγια χαλάσματα αλυχτά η σιωπή μου
και μετρώντας τα βήματα στο χιόνι
της σελήνης τον κύκλο σαβανώνει
«Εσπερινό»
Όσες γιορτές περνάνε στη ζωή μας
αφήνουν πίσω μια μικρή μελαγχολία
μια φευγαλέα ανάμνηση, μια νοσταλγία
που κάνουν πιο υποφερτή την ύπαρξή μας.
Κρυφογελάει ο χρόνος που περνάει
παρατηρώντας μας με ειρωνεία
ξέρουμε όλοι ποιος ορίζει τα ηνία
και ό, τι γίνεται πως πίσω δεν γυρνάει.
Μα πάντα ελπίζουμε πως κάτι θα αλλάξει,
ίσως η μέρα που ξανά θα ξημερώσει
με άλλο πρόσωπο θελήσει να χαράξει
Ίσως τα άγρια της φέξει να ημερώσει
κι όσο κι αν τη γαλήνη μας ταράξει
κάτι μπορεί ιλαρό να περισώσει.
Όσοι αναγνώστες αγαπούν την ποίηση και θέλουν να κερδίσουν λίγες στιγμές απόλαυσης, ας αναζητήσουν τις συλλογές τους.
Ο Ζαχαρίας Καραταράκης είναι φιλόλογος