Ένας εμπορικός θεσμός που κάθε άλλο παρά μαύρος μπορεί να ονομαστεί, από εμπορική άποψη και μόνον. Επειδή υπήρξαν αρκετές Παρασκευές, που πραγματικά ήταν μαύρες και για άτομα και για χώρες. Δολοφονία Κένεντι, το κραχ της Ν. Υόρκης του ’89 κ.ά.
Αλλά ας πληροφορηθούμε για τη συγκεκριμένη Παρασκευή, δηλαδή για την καθιέρωση της τελευταίας Παρασκευής του Νοεμβρίου και πώς πήρε αυτήν την προσωνυμία ΜΑΥΡΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ.
Μια παγίωση ενός θεσμού, μιας πρακτικής στην κοινωνική ζωή, η οποία απέκτησε μια μόνιμη εμπορική μορφή, χωρίς βέβαια να έχει και νομική ελληνική υπόσταση, για την οποίαν υπάρχουν διάφορες αντίθετες απόψεις και διαδηλώσεις σωματείων. Επαφίεται δε στους τοπικούς Εμπορικούς Συλλόγους η συμμετοχή ή όχι.
Ο αμερικάνικος αυθεντικός αυτός θεσμός ήρθε πάντως στην Ελλάδα το 2016 και ήρθε με σκοπό να μείνει.
Ο θεσμός αυτός σχετίζεται με την Ημέρα Ευχαριστιών στις ΗΠΑ. Η γιορτή των Ευχαριστιών έχει άμεση σχέση με την ετήσια σοδειά των αγροτικών προϊόντων. Οι κάτοικοι όλων των πόλεων, πλην ελαχίστων, τελούσαν αυτή την οικογενειακή γιορτή προς τιμή του ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥ ο οποίος ευδόκησε να πάει καλά η σοδειά τους.
Τη γιορτινή αυτή ημέρα τραγουδούσαν διάφορους αγροτικούς ύμνους, ευχάριστα αγροτικά τραγούδια, ζωγράφιζαν σχετικά θέματα έχοντας πάντα κατά νουν αγροτικές ιστορίες από τη ΒΙΒΛΟ.
Πρέπει να σημειωθεί ότι η όλη αυτή οικογενειακή γιορτή έχει ρίζες από την Εβραϊκή όμοια, η οποία ονομαζόταν «ΣΑΚΟΤ» (Sukkot) και ήταν το Φεστιβάλ συγκομιδής των καρπών. Ήταν ένα από τα σημαντικά φεστιβάλ των Ισραηλιτών, στους οποίους είχε δοθεί εντολή να κάνουν και προσκύνημα στον ΝΑΟ, ένδειξη ευχαριστιών προς τον ΚΥΡΙΟΝ.
Παρόμοια εθιμοτυπικά πραγματοποιούνταν και σε ορισμένες πόλεις των ΗΠΑ. Οι κάτοικοι πολλών πόλεων πήγαιναν στην εκκλησία ευχαριστώντας τον ΔΗΜΙΟΥΡΓΟ και διακοσμούσαν τις εκκλησίες με φύλλα καλαμποκιού, με καρπούς καλαμποκιού και με διάφορα άλλα αγροτικά προϊόντα.
Βάλτε στο μυαλό σας την εποχή του ξενιτεμού στην Αμερική των μεταναστών ή γηγενών άνευ εργατών, με μηδαμινά εισοδήματα, με αναζήτηση τόπου κατοικίας και με επαγγελματική ασχολία μόνον την αγροτική, από την οποίαν επιβίωναν ως δούλοι ή ως γαιοκτήμονες στις απέραντες παρθένες γεωργικές εκτάσεις.
Τότε αν η σοδειά πήγαινε καλά ευχαριστούσαν τον Δημιουργό, γιατί όλοι θα επιβίωναν, αφού ως οικονομικούς πόρους είχαν οι πάντες μόνον από τα γεωργικά εισοδήματα. «ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΤΟΥ ΑΓΡΟΤΗ».
Έτσι δημιουργήθηκε η ημέρα των Ευχαριστιών προς τον ΚΥΡΙΟΝ. Ακολούθησε η γιορτή αυτή διάφορες ημερομηνίες και μήνες. Σήμερα κατέληξε να γιορτάζεται η τέταρτη Παρασκευή του Νοεμβρίου, η οποία είναι και αργία σε ορισμένες πόλεις της Αμερικής και η αρχή της περιόδου των χριστουγεννιάτικων αγορών για τις ΗΠΑ.
Πώς προέκυψε όμως, η προσωνυμία “Black Friday”;
Στις αρχές της δεκαετίας του ‘60 τα λογιστικά βιβλία ετηρούντο με το χέρι και κατά συνέπεια όλα τα λογιστικά έγγραφα ήταν χειρόγραφα. Οι έμποροι της εποχής ως υπόχρεοι στην τήρηση των λογιστικών, χρησιμοποιούσαν δύο ειδών μελάνης για να καταγράφουν τα σχετικά οικονομικά στοιχεία. Την Κόκκινη και την Μαύρη. Την κόκκινη την χρησιμοποιούσαν όταν ο απολογισμός των πωλήσεων ήταν αρνητικός, ζημιογόνος, και τη μαύρη όταν ο απολογισμός των πωλήσεων ήταν θετικός, κερδοφόρος.
Η τελευταία Παρασκευή του Νοεμβρίου αφού ήταν και η αρχή των χριστουγεννιάτικων αγορών και όλα τα καταστήματα είχαν σημαντικά αυξημένους τζίρους, τα αποτελέσματα γραφτήκαν με black ink άρα η ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΑΥΤΗ πήρε την προσωνυμία Black Friday.
Την δεκαετία του 1980 οι ιδιοκτήτες καταστημάτων των ΗΠΑ έδωσαν στον όρο έναν θετικό χαρακτήρα και έκτοτε η “Black Friday” σηματοδότησε τη Παρασκευή μετά την «Ημέρα των Ευχαριστιών», μια ημέρα που τα καταστήματα της Αμερικής περιμένουν όλο τον χρόνο διότι πετυχαίνουν μεγάλα κέρδη.
Υπάρχουν βέβαια και άλλες εκδοχές της προέλευσης της προσωνυμίας, όπως επίσης και διαφορές στην Ημέρα των Ευχαριστιών σε πολλές πόλεις της Αμερικής.
Όπως όμως και όποτε εφαρμόζεται η ξενόφερτη αυτή πρακτική μέσα στο πλαίσιο της κοινωνικής ζωής μας, εκείνο που ενδιαφέρει εμάς τους Έλληνες καταναλωτές είναι η νόμιμη κερδοφορία των ελληνικών επιχειρήσεων, της μεσαίας τάξης, από την οποία θα ωφεληθούν άλλες τάξεις εργαζομένων και συνταξιούχων, το ωράριο ως και υγιεινή διαβίωση των εργαζομένων υπαλλήλων, η καταβολή ανάλογης αμοιβής αυτών, ως και ο τρόπος αντιμετώπισης των καταναλωτών. Και όπως λέει ο λαός μας: «Το ‘να χέρι νίβει τα άλλο».
Αρκεί βέβαια τα προϊόντα να είναι σε λογικές τιμές και σε προσφορές οι οποίες να μην κρύβουν «παγίδες», ώστε οι καταναλωτές να πέφτουν άθελά τους σ’ αυτές από την όρεξη και την διάθεση με την οποίαν ξεχύνονται στην αγορά και για να βοηθήσουν, αλλά και για να ικανοποιήσουν τις διάφορες ανάγκες τους.
Ο θεσμός αυτός της Black Friday εφαρμόζεται για τέταρτη συνεχή χρονιά στη χώρα μας. Ευελπιστούμε και ελπίζουμε να δώσει στοιχεία, οικονομικά, κοινωνικά, πνευματικά, πολιτισμικά ώστε να γίνει πόλος έλξης και συνώνυμος της ανάπτυξης και της δημιουργίας νέων επιχειρήσεων, ανοιχτές πόρτες εργασίας νέων και ένας δεσμός της κοινωνικής αλληλεγγύης μεταξύ όλων των κοινωνικών τάξεων και επιχειρήσεων προς όφελος ολόκληρης της κοινωνίας μας.