Είναι αλήθεια ότι κάθε καινούρια τεχνολογία μάς δίδει νέες δυνατότητες και εγκυμονεί κάποιους κινδύνους από την κακή χρήση. Σήμερα, αρκετοί τονίζουν πόσο επικίνδυνη είναι η χρήση του διαδικτύου, που ανατρέπει τις παραδοσιακές σχέσεις των ανθρώπων και μας εισάγει στην εικονική πραγματικότητα.
Διευρύνει, όμως, τον κόσμο μας και κάποτε επιφυλάσσει ευχάριστες εκπλήξεις. Κάποιοι άγνωστοι στέλνουν τα μηνύματά τους και εκείνα φτάνουν σε εμάς. Αρκετά είναι αδιάφορα, άλλα μεταδίδουν ψευδείς ειδήσεις, άλλα υποκρύπτουν σκοπιμότητα.
Ωστόσο, υπάρχουν και στιγμές που διακρίνεις την επιθυμία κάποιου να ρίξει μια μποτίλια στο πέλαγος, να εκφράσει τη σκέψη μιας στιγμής, να μεταδώσει μια ευφρόσυνη ώρα, προσδοκώντας ανταπόκριση. Αισθάνθηκα κάποια στιγμή τη λεπτή αίσθηση ομορφιάς σε κάποιους στίχους και άλλες αναρτήσεις μιας άγνωστής μου.
Είδα τα πληροφοριακά της στοιχεία και επικοινωνήσαμε. Ήταν μια ευχάριστη έκπληξη για μένα, όταν δέχτηκα το δώρο της. Ήταν δύο βιβλία. Το ένα είχε τον τίτλο «8 Νουβέλες γυναικών». Περιέχει οκτώ νουβέλες γραμμένες από γυναίκες. Ανάμεσά τους και εκείνη της κυρίας Μαρίας Στυλιανάκη-Μαρινάκη. Θέμα της: η εμπειρία μιας νέας φαρμακοποιού που εγκαθίσταται σε ένα ορεινό κρητικό χωριό.
Καταγράφει όσα έζησε με τους ορεινούς κατοίκους, που με κάθε τρόπο και ευγένεια υποδέχονται τη νέα κοπέλα, της προσφέρουν διάφορα δώρα και της δείχνουν την καλοσύνη τους. Η νουβέλα είναι γραμμένη με κέφι και έχει αρκετά στοιχεία ηθογραφικά, που μας δημιουργούν μια ευχάριστη διάθεση, καθώς είναι δοσμένα με χιούμορ. Εκείνη ενσωματώνεται στη ζωή τους και σχεδόν ταυτίζεται. Ίσως καταγράφει και πραγματικά βιώματά της, αφού η συγγραφέας είναι φαρμακοποιός.
Το δεύτερο βιβλίο είναι το μυθιστόρημα «Με θέα την ψυχή μου», από τις εκδόσεις «24 γράμματα». Είναι γραμμένο σε πρώτο πρόσωπο και έχουμε την αίσθηση ότι ακούμε μια γυναίκα να αφηγείται την ζωή της στο κρεβάτι ενός ψυχαναλυτή.
Δεν γνωρίζω ποια ανάγκη ωθεί έναν συγγραφέα να πλάσει έναν μύθο και να θελήσει να μας κάνει κοινωνούς στα μυστικά των ηρώων του. Ξέρω, όμως, ότι είναι ευχάριστο το γεγονός πως αρκετοί εξακολουθούν να καλλιεργούν σήμερα αυτό το λογοτεχνικό είδος και πάρα πολλοί αναπαύονται επιλέγοντας μια φυγή από τη ρουτίνα της καθημερινότητας.
Όπως επιτυχημένα έχει γραφεί, το μυθιστόρημα στη σύγχρονη εποχή έχει τη θέση που είχε στην αρχαία Αθήνα η τραγωδία. Ο θεματικός μύθος είναι συχνά κοινός. Διαφέρει ο τρόπος της πλοκής και η διαγραφή των χαρακτήρων. Το ήθος τους και ο τρόπος που λειτουργούν και διαμορφώνονται στο πλαίσιο μιας συγκεκριμένης κοινωνικής πραγματικότητας.
Η ηρωίδα μας και αφηγήτρια εμφανίζεται ως φοιτήτρια μιας νοσηλευτικής σχολής. Γνωρίζεται με έναν νέο, την ερωτεύεται και παντρεύονται. Εκείνος είναι ένας λεπτός και τρυφερός σύζυγος, που κάνει κάθε θυσία να την κερδίσει. Έχουν δυο παιδιά που μεγαλώνουν μαζί στην Αθήνα.
Εκείνη είναι αμέτοχη και σιωπηλή και δέχεται παθητικά την ερωτική προσφορά. Διακρίνουμε ότι κουβαλά μέσα της ένα μεγάλο παιδικό τραύμα. Αγωνίζεται πολλά χρόνια και κατορθώνει να το υπερβεί και να βρει την ψυχική της ισορροπία και τον πραγματικό έρωτα, αφού παίρνει διαζύγιο από τον σύζυγό της.
Θα μάθουμε τα μυστικά της και καθώς ξετυλίγεται ο μύθος, θα αποκαλυφθεί πόσο βαθιά είναι τα τραύματα που εγγράφονται κάποτε στην παιδική ψυχή με τη βαρβαρότητα και τα ταπεινά ήθη, που κάποτε διαμορφώθηκαν στην ανδροκρατική ζωή των μικρών ορεινών χωριών, αλλά και των μεγαλουπόλεων. Τελικά, όμως, ο άνθρωπος με τις επιλογές του, τον αγώνα του και κάποτε με κάποιες ευτυχείς εξωτερικές συγκυρίες κατορθώνει να επουλώσει τα τραύματά του και να βγει νικητής.
Κατά την αφήγηση, παρεμβάλλονται αρκετές σκέψεις που συγκροτούν τη φιλοσοφία και τη βιοθεωρία της ζωής της ηρωίδας και ενσωματώνονται και αρκετά από αναγνώσματα ποιητών και συγγραφέων. Ενδιαφέρων είναι ο τρόπος που προχωρεί η αφήγηση, κρατώντας ζωντανή την επιθυμία του αναγνώστη να προχωρήσει το διάβασμα, καθώς προοικονομούνται εκείνα που θα ακολουθήσουν. Παραθέτω μερικά αποσπάσματα.
«Θυμήθηκα τώρα τον σοφό Αριστοτέλη, που λέει κάπου ότι η ψυχή, αν θέλει να γνωρίσει τον εαυτό της πρέπει να καθρεφτιστεί σε μια άλλη ψυχή. Δεν έχω διαβάσει φιλοσοφία -αποσπάσματα μόνο από ρήσεις στοχαστών εδώ κι εκεί. Το παραπάνω το συνάντησα ως μότο σε ένα ποίημα του Σεφέρη. Το συμπλήρωνε ο ποιητής με τη φράση «τον ξένο και τον εχθρό τον είδαμε στον καθρέφτη μας».
…
Γράφω σχεδόν συνειρμικά, κάνοντας άλματα μέσα στον χρόνο και μέσα στη ζωή μου, αλλά δεν μπορώ αλλιώς. Δεν είμαι κανονικός συγγραφέας, να βάλω τα πράγματα σε μια σειρά και να σας τα σερβίρω με τάξη. Ένας άνθρωπος που εξομολογείται ενώπιόν σας είμαι.
…
Ήταν η θάλασσα. Το Αιγαίο. Τώρα που γράφω αυτές τις αράδες, θυμήθηκα κάποιους στίχους του ποιητή Κώστα Βάρναλη που τους αγαπώ πολύ.
«Να σε αγναντεύω, θάλασσα, να μην χορταίνω
Απ’ το βουνό ψηλά
Στρωτήν και καταγάλανη και μέσα να πλουταίνω
Απ’ τα μαλάματά σου τα πολλά»
…
Δεν ξέρω αν είμαι συγγραφέας. Θέλω να πω, δεν μπορώ να κρίνω τη λογοτεχνική αξία του βιβλίου που κρατάτε στα χέρια σας. Αν για κάτι είμαι σίγουρη, αυτό είναι η αλήθεια του. Η αλήθεια μου. Και ελπίζω, αν μη τι άλλο, αυτή να εκτιμηθεί και να προβληματίσει. Και να αφυπνίσει.
…
Αναφέρομαι στην ομορφιά, που για μένα τουλάχιστον αποτέλεσε και αποτελεί το σημαντικότερο στήριγμα στην ζωή μου. Την ομορφιά που βρίσκει τρόπο να ανθίζει σαν νυχτολούλουδο ακόμα και στο βαθύτερο σκοτάδι».
Το κείμενό μου αυτό είναι ένα μικρό αντίδωρο στην κυρία Μαρία Στυλιανάκη-Μαρινάκη που καλλιεργεί με επιτυχία την τέχνη της γραφής και μας βοηθά να ανακαλύψουμε και να χαρούμε την ομορφιά.
Ο Ζαχαρίας Καραταράκης είναι φιλόλογος