Στις 14 του τρέχοντα μήνα, το Κέντρο Κρητικής Λογοτεχνίας διοργανώνει τιμητική εκδήλωση, στην Αίθουσα Μανόλης Καρέλλης, στο Μέγαρο Ανδρόγεω για την βράβευση του ποιητικού και πεζογραφικού έργου του λογοτέχνη, Δημήτρη Ν. Θεοδοσάκη, του «Κάστρου Ταχυδρόμος». Επτά επιφανείς πνευματικοί άνθρωποι, πλαισιώνουν την εκδήλωση η οποία προβλέπεται πάνδημη.
Ακούραστος κι ανεξάντλητος, ο Δημήτρης Ν. Θεοδοσάκης, πολυγραφότατος και πιστός στην επικαιρότητα του εφετεινού Πάσχα, κυκλοφόρησε το 39ο βιβλίο με τον τίτλο «Λαμπρόσκολα». 15 εορταστικά διηγήματα, αρχής γενομένης από την Μεγάλη Λαμπρή, ένα πολύστιχο στιχούργημα, μια πλημμύρα ηθών και εθίμων της Μεγαλοβδομάδας και του Πάσχα, διανθισμένα με πολλούς ιδιωματισμούς, που προσδίδουν μιαν άλλη διάσταση, μοσκοβολημένη, από άρωμα Κρήτης.
Παθιασμένος με την προγονική γη, μας ξεναγεί και πάλι στο λατρευτικό του χώρο, το γενέθλιο τόπο, που ο τρόπος ζωής και οι καθημερινές ασχολίες και συνήθειες των κατοίκων, του είναι εξαιρετικά οικείες, ενώ είναι αδιαμφισβήτητη, η γλαφυρή περιγραφική του ικανότητα.
Αναρίθμητες συναρπαστικές εικόνες αναδύονται, μέσα από τον καθάριο και αυθεντικό κρητικό του λόγο, και μεταφέρουν τον αναγνώστη, σε περασάρικους καιρούς, μακρυνούς και ανεπανάληπτους, που όμως δεν τους έχει σβήσει, ούτε ξεθωριάσει ο ανελέητος χρόνος, γιατί ο αφτιασίδωτος λόγος, με την απόλυτη γνησιότητά του, ζωντανεύει εντυπωσιακά και αναβιώνει την ιδιαίτερα, ρέουσα αφήγηση.
Είναι μια γραφή διασωστική, σημαντική προσφορά στην παράδοση και τον πολιτισμό μας. Μια ξύπνια λαοσοφία αυθεντική, από ένα μύστη των ηθών και εθίμων του τόπου. Μια ολοκάθαρη κρητική ματιά, που μπορούμε να τη δούμε με αθόλωτο μάτι.
Ιστορίες με πρόσωπα γνώριμα, χαρακτηριστικά, άλλων εποχών, που κρατούν αδιάπτωτο το ενδιαφέρον μας, γιατί πλουτίζονται με ανεπανάληπτα πραγματικά περιστατικά, όπως τα βιώσαν οι παπουδολαλάδες μας, αλλά και άνθρωποι της δικής μου ηλικίας.
Άνθρωποι που εντυπωσιάζουν, με τη βαθιά ανθρωπιά και την κοινωνική τους προσφορά, όπως ο έμπορας του Κερατόκαμπου, Τίτος Παπαμαστοράκης, με τα σπάνια ανθρωπιστικά του αισθήματα.
Ο δάσκαλος Πιτοχαραλάμπης, που οι οδυνηρές απώλειες της βασανισμένης ζωής του δεν κλόνισαν το ηθικό του και το μεγαλείο του εσωτερικού του κόσμου, αφοσιώθηκε ολόψυχα στα δέκα παιδιά του, που τον όπλισαν με το κουράγιο μιας νέας ζωής.
Συγκλονιστική είναι και η ιστορία της Τουρκοπούλας Φατμέ, με τον Κρητικό Μανωλιό κι η τραγική κατάληξη του άτυχου κοριτσιού. Τότε που η αγάπη μεταξύ αλλόθρησκων, θεωρείτο έγκλημα. Τόσο τρυφερό αφήγημα, με τα κρινάκια στον τάφο της.
Ιδιαίτερα με συγκίνησε ο παπά–Γρηγόρης, αυτός ο σπουδαίος ιερέας, ο αφοσιω- μένος χριστιανός, που παρά το σκληρό χτύπημα της μοίρας, με τον χαμό του αγαπημένου του γιου, έμεινε αφοσιωμένος και δίχως να βαρυγκομίσει, στο ιερό του έργο, συνεχίζοντας την ευεργετική του διακονία, στους στερημένους χριστιανούς.
Πόσα θα μπορούσα να πω για την υπέροχη «λαμπριατική λειτουργιά»! Ένα σπάνιο κείμενο, ζωντανό και εμπεριστατωμένο, που γοητεύει με την πληρότητα και την εμπνευσμένη αφήγηση.
Δεν υστερεί σε περιεχόμενο κι «ο Μανώλης του Αλεξογιάννη», «ο Αναγνώστης», «η ψυχοθυγατέρα», το θαυμάσιο «Καστρί» και το εκπληκτικό «το δάκρυ της Ανάστασης».
Όμως ο χώρος της εφημερίδας, δεν μου επιτρέπει λεπτομερή αναφορά, σε όλα τα παραδοσιακά διηγήματα, που κάθε ένα απ’ αυτά έχει την ομορφιά του ιδιωματικού λόγου της Κρήτης, την αυθεντικότητα και την εικονιστική του δύναμη.
Σίγουρα αξίζουν συγχαρητήρια στο συγγραφέα, και βέβαια είναι άξιος της βράβευσης, που έγινε χθες.