Τον αξέχαστο Κώστα τον γνώρισα το Δεκέμβριο 1973 στη Σ.Ε.Α.Π. στο Ηράκλειο της Κρήτης, όπου ήμαστε και οι δύο Υποψήφιοι Έφεδροι Αξιωματικοί. Αμέσως τον ξεχώρισα για την ειλικρίνειά του, την πραότητα του χαρακτήρα του, την παιδεία του και το ήθος του. Έκτοτε συνδεθήκαμε με μακροχρόνια φιλία, παρότι οι τόποι κατοικίας μας απέχουν πολύ, εγώ στην Πάτρα και εκείνος στο Ηράκλειο και επικοινωνούσαμε με κάθε ευκαιρία, ανταλλάσσοντας δημοσιεύσεις και παρακολουθώντας ο ένας την πνευματική πρόοδο του άλλου, πάντα με χαρά και έναν καλό λόγο.
Πριν μερικά χρόνια τον συνάντησα, δυστυχώς για τελευταία φορά, στο Κρητολογικό Συνέδριο, είπαμε πολλά και είχα για άλλη μια φορά την ευκαιρία να απολαύσω τον πλούτο της καρδιάς του και τα ωραία τοπικά προϊόντα που είχε την καλοσύνη να μου δώσει, εις ανάμνηση της συνάντησής μας.
Όλοι γεννηθήκαμε για τη «στερνή πνοή», όπως λέει και ο ποιητής, όμως δεν περίμενα, όταν πριν μερικές ημέρες τον κάλεσα στο τηλέφωνο για να του ευχηθώ Χρόνια Πολλά, για την ονομαστική του εορτή, ότι θα ακούσω από την πιστή σύντροφο της ζωής του, την αγαπητή Μάρω, ότι η ψυχή του «εν αγαθοίς αυλίζεται».
Ήταν κάτι αναπάντεχο και με συγκλόνισε. Δεν ήθελα να πιστέψω ότι ένας λεβέντης Κρητικός, πάντα χρήσιμος στην κοινωνία, που υπήρξε υπόδειγμα προσφοράς και παράδειγμα ανθρώπου του καθήκοντος, μας εγκατέλειψε τόσο απρόσμενα.
Η ψυχοσύνθεση των ανθρώπων σε κάθε τόπο είναι διαφορετική και διαμορφώνεται από πολλούς παράγοντες. Είναι γνωστή η φιλοξενία και η λεβεντιά των Κρητικών, η παλληκαριά τους, το θάρρος τους και το ασυμβίβαστο του χαρακτήρα τους, πλέον του ότι αγαπάνε με πάθος τον τόπο τους και διακατέχονται από πνεύμα προόδου.
Δεν είναι μόνο αυτά που συνθέτουν την προσωπικότητα των Κρητικών. Αυτά είναι τα πιο σημαντικά, όπως τα βλέπει ένας Πελοποννήσιος που έζησε μερικούς μήνες στην Κρήτη και απέκτησε φίλους εκεί, με τους οποίους διατηρεί ακατάλυτες σχέσεις.
Όλα αυτά τα είχε σε πληθωρικό μέγεθος ο αξέχαστος Κώστας, ο οποίος έλαμπε με την παρουσία του και αυτή η λάμψη του είναι που θα μείνει στη μνήμη μου.
Παρά την υψηλή πνευματικότητά του ήταν ταπεινόφρων, με την καλή έννοια της λέξης και πολύ καλός συζητητής και συνομιλητής, χωρίς προσδέσεις σε βεβαιότητες, με διαλλακτικό πνεύμα και πάντα πρόθυμος να ακούσει αυτόν που είχε απέναντί του, ακόμα κι αν διαφωνούσε μαζί του.
Ως εκπαιδευτικός προσέφερε στους μαθητάς του το «ευ ζην», εξ ου και η πάνδημη εκτίμηση της κοινωνίας του Ηρακλείου. Είμαι βέβαιος ότι θα παραμείνει για πάντα ζωντανός στη μνήμη των μαθητών του, διότι δεν ήταν μόνο ένας συνεπής εκτελεστής του εκπαιδευτικού προγράμματος του Υπουργείου Παιδείας, αλλά και ένας φωτισμένος δάσκαλος, προσδεδεμένος στο όραμα της αποστολής του, ο οποίος αγωνίστηκε να διαμορφώσει συνειδήσεις χρήσιμες στην κοινωνία. Και πιστεύω ότι το πέτυχε, διότι δεν στάθηκε στα λόγια, αλλά δίδαξε κυρίως με τη ζωή του και το παράδειγμά του.
Πέρα όμως από φωτισμένος δάσκαλος ήταν και ένας ακούραστος πνευματικός δημιουργός, που κατέλειπε σημαντική ιστοριοδιφική και ιστοριογραφική παρακαταθήκη, κυρίως για τον τόπο του. Ήταν από τους τοπικούς ιστοριογράφους που αποτελούν πρότυπα υπευθυνότητας, μεθοδικότητας, αξιοπιστίας και κριτικής σκέψης, αφοσιωμένος με ανιδιοτέλεια σε αυτό που έκανε, χωρίς υστερόβουλες προσδοκίες. Γι’ αυτό και το συγγραφικό έργο του τυγχάνει ευρείας και δίκαιης αναγνώρισης και επάξια κατέχει επίζηλη θέση στην ιστοριογραφία της Κρήτης.
Τι να πει κανείς για έναν φίλο του, με πολλά χαρίσματα, που μόνο καλές αναμνήσεις του έχει αφήσει; Και πόσα από τα καλά του μπορούν να χωρέσουν σ’ έναν τελευταίο αποχαιρετισμό;
«Μακαρία η οδός ήν επορεύθης» αλησμόνητε φίλε. Η απώλειά σου μου φέρνει στο νου αυτό που είπε ο Ίων Δραγούμης όταν πληροφορήθηκε την εθελούσια έξοδο από τη ζωή του Περικλή Γιαννόπουλου, «Κρίμα κι είμαστε τόσο λίγοι».
* Ο Χρήστος Αθαν. Μούλιας είναι δικηγόρος – συγγραφέας