Αποτελεί επώδυνη διαπίστωση το γεγονός ότι η χώρα μας, όπως και αρκετές άλλες χώρες του ευρωπαϊκού και αφρικανοασιατικού τόξου, έχουν δεχθεί κατά καιρούς θανατηφόρους νόσους, όπως η πανώλη, η γρίπη, η διφθερίτιδα, η οστρακιά κ.ά. Τα ανθρώπινα θύματα από τις επελάσεις των λοιμωδών αυτών νόσων είναι ανυπολόγιστα, αφού μόνο η πανώλη είχε αποδεκατίσει εβδομήντα εκατομμύρια Ευρωπαίους, κατά τη μακρόχρονη και μακάβρια δράση της.
Οι αντιλήψεις της τότε εποχής ότι η μάστιγα των νόσων αποτελούσε έκρηξη της θεϊκής οργής κατά του παραβατικού ανθρώπου σε συνδυασμό με την έλλειψη εμβολίων και φαρμάκων, αποτελούσαν το πιο πρόσφορο έδαφος για την ανεμπόδιστη εισβολή και δράση των κάθε μορφής θανατηφόρων νόσων. Σήμερα όμως η ιατρική επιστήμη έχει ανακαλύψει τα ανάλογα κατά νόσο εμβόλια ή φάρμακα.
Η υποχρέωση του ανθρώπου περιορίζεται απλά στο να ακολουθεί και να εφαρμόζει τις υποδείξεις των οργανισμών υγείας. Ειδικότερα, στο θέμα της σύγχρονης νόσου του κοροναϊού είναι απαραίτητη η απόλυτη υποταγή μας στους κανόνες της σημερινής ιατρικής. Η εφαρμογή των σύγχρονων ιατρικών κανόνων πέρα από την ατομική και κοινωνική προστασία, βοηθά και στη δημιουργία του απαραίτητου κατά της νόσου προστατευτικού αναχώματος.
Η μαύρη λίστα των εκατό συνανθρώπων μας που καθημερινά χάνουν τη ζωή τους, με το συντριπτικό ποσοστό να είναι ανεμβολίαστοι ή αρνητές, επιβάλλεται να μας απασχολήσει και να μας θορυβήσει ιδιαίτερα. Η ζωή έχει πάντα την ομορφιά της, αλλά και τις απαιτήσεις της. Χρέος μας να τις σεβαστούμε, αφού περνάνε από το χέρι μας.
Ειδικότερα, τώρα για το θέμα της πανώλης, ας δούμε πώς το αντιμετώπισε η Κρητική Πολιτεία. Στο άρθρο φαίνονται οι ομοιότητες με τα σημερινά δεδομένα.
“ΕΠΙΣΗΜΟΣ ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ
ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ
Προς τας Διοικητικάς και Υγειονομικάς Αρχάς των Επαρχιών
Επειδή ηγγέλθη ημίν τηλεγραφικώς εξ Αιγύπτου ότι παρουσιάσθησαν δύο κρούσματα της νόσου πανώλου εν τοις νοσοκομείοις της Αλεξανδρείας, το Ηγεμονικόν Συμβούλιον απεφάσισεν εν τη σημερινή συνεδριάσει αυτού, όπως απαγορευθώσιν απολύτως αι εξ Αιγύπτου προελεύσεις, μέχρις ου ληφθώσιν οριστικώτερα μέτρα και δια τας εξ άλλων μερών, άτινα δύνανται να θεωρηθώσιν ύποπτα, προσεγγίσεις.
Όθεν γνωρίζοντες υμίν ήδη, ότι απαγορεύεται πάσα ελευθεροκοινωνία των εξ Αιγύπτου προερχομένων πλοίων μετά των παραλίων της ημετέρας νήσου, σας παραγγέλλομεν όπως επαγρυπνήτε εις την αυστηράν τήρησιν του μέτρου τούτου, απομακρύνοντες εφεξής μετά προφυλάξεως παν πλοίον προερχόμενον εξ Αιγύπτου.
Εν Χαλέπα τη 12 Μαΐου 1899
Ο επί των Εσωτερικών Σύμβουλος
Μ. Ρ. ΚΟΥΝΔΟΥΡΟΣ’.
Σχετικά με την άλλη νόσο, τη διφθερίτιδα, ο νομάρχης Ηρακλείου διατάσσει μεταξύ των άλλων:
ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΤΑΓΗ
Ο Νομάρχης Ηρακλείου.
Άμα τη βεβαιώσει της νόσου θ’ απομονώνεται αυστηρώς ο άρρωστος και οι περί αυτών και θα αναρτάται επί της θύρας της οικίας πινακίς αναγράφουσα την λέξιν «Διφθερίτις».
Άμα τη προσβολή υπό της νόσου παιδίου τινός εν τινι οικογενεία θα απαγορεύεται εις τα λοιπά παιδία της οικογενείας να φοιτώσιν εις τα σχολεία.
Εν η περιπτώσει ταύτα δεν απεμακρύνθησαν αμέσως άμα τη ενάρξει της νόσου από της οικίας, εν η νοσηλεύεται το προσβληθέν παιδίον. Απαγορεύεται η μεταφορά των προσβληθέντων εις τα φαρμακεία, εις τους οίκους των ιατρών και εις τα νοσοκομεία προς θεραπείαν.
Εν περιπτώσει θανάτου ο νεκρός θα καθηλούται αμέσως εντός φερέτρου, αφού πρότερον περιτυλιχθή δια σινδόνης διαβρόχου δια διαλύσεως άχνεως υδραργύρου και θα μεταφέρηται απ’ ευθείας εις την εκκλησίαν του νεκροταφείου, ένθα θα ψάλληται η νεκρώσιμος ακολουθία.
Εν Ηρακλείω τη
16 Οκτωβρίου 1903
Ο Νομάρχης Ηρακλείου
Ν. ΜΑΛΑΤΑΚΗΣ”.
* Ο Γ. Παναγιωτάκης είναι συγγραφέας-ιστορικός ερευνητής