Σε μια λαμπρή τελετή, η οποία έγινε στον Πύργο Μονοφατσίου, το Σάββατο 6 Αυγούστου 2022, εορτή της Μεταμορφώσεως του Χριστού, στον ομώνυμο πανηγυρίζοντα Ναό, ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Γορτύνης και Αρκαδίας κ. Μακάριος, κατόπιν ομόφωνης απόφασης της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου της Εκκλησίας Κρήτης, απένειμε στο δάσκαλο – συγγραφέα κ. Ζαχαρία Καλοχριστιανάκη τον Σταυρό των Αποστόλων Παύλου και Τίτου και τον σχετικό πάπυρο με το ευεργετήριο γράμμα.
Ο Σεβασμιότατος εξήρε την προσωπικότητα του τιμώμενου, την ανιδιοτελή συγγραφική του συμβολή στην ανάδειξη άγνωστων πτυχών της εκκλησιαστικής και γενικότερα της τοπικής ιστορίας της Κρήτης και την ενεργό παρουσία του στις διάφορες επιστημονικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Στη συνέχεια, χαιρέτισε την εκδήλωση ο κ. Κωνσταντίνος Ι. Ανδρουλιδάκης, καθηγητής της Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, λέγοντας:
Σεβασμιότατε, πανοσιολογιότατοι, αξιότιμε, σεβαστέ και αγαπητέ κύριε Ζαχαρία Δ. Καλοχριστιανάκη, αγαπητοί συμπολίτες και συγχωριανοί, η Εκκλησία της Κρήτης, έπειτα από πρόταση του Σεβασμιοτάτου Μητροπολίτου Γορτύνης και Αρκαδίας κυρίου Μακαρίου, απονέμει την ανώτατη τιμητική και πνευματική της διάκριση, τον Σταυρό των ιδρυτών της Αγίων Αποστόλων Παύλου και Τίτου, στον ευφήμως γνωστό και καταξιωμένο εκπαιδευτικό και συγγραφέα κύριο Ζαχαρία Δ. Καλοχριστιανάκη.
Η επάξια τιμητική διάκριση επιβραβεύει και επιστέφει το πολυσχιδές έργο ζωής -επιστημονικό, κοινωνικό, πολιτισμικό και πνευματικό- και την προσωπικότητα ενός λογίου, πιστού και ευσεβούς τέκνου της Ορθοδόξου Εκκλησίας, που αφιέρωσε ολόκληρο τον βίο του στην ελληνική εκπαίδευση και σε έργα πνευματικά, ιδίως στην επιστημονική έρευνα και στη συγγραφή της Ιστορίας.
Από το τεράστιο και δυσθεώρητο συγγραφικό έργο του αρκεί να μνημονεύσομε εδώ, απλώς ενδεικτικά, τα ακόλουθα βιβλία: 1) Οι Τρεις Εκκλησιές των Αστερουσίων (2008), 2) Ο Πύργος Μονοφατσίου. Ιστορία, θρησκεία, λαογραφία (2009), 3) Ο Πύργος και οι Τρεις Εκκλησιές στον πόλεμο του 1940 (2014), 4) Ο Ιωσήφ Φιλάγρης και τα Αστερούσια (2018), 5) Ο Καπετάν Ιωάννης Αϊνικολιώτης (σε συνεργασία με την κυρία Ειρήνη Ταχατάκη, 2018), 6) Ο Άγιος Κοσμάς, ο Ερημίτης και Ομολογητής (2020).
Αξίζει να εξάρομε ότι αρκετά από τα βιβλία του έχουν εκδοθεί από την Ιερά Μονή Κουδουμά, με τη φροντίδα του Καθηγουμένου της π. Μακαρίου, και με την ευλογία και υπό την αιγίδα του Σεβασμιοτάτου Μητροπολίτου κυρίου Μακαρίου. Επιπλέον έχει συμμετάσχει με ανακοινώσεις σε πολλά επιστημονικά συνέδρια, και έχει συγγράψει μεγάλο αριθμό μελετών παιδαγωγικού, ιστορικού και λαογραφικού περιεχομένου.
Τα βιβλία και οι μελέτες του στηρίζονται σε μακρά, εμπεριστατωμένη και επισταμένη έρευνα, διακρίνονται από βαθιά επιστημοσύνη και λογιοσύνη, και διατυπώνονται σε μια γλώσσα που τη χαρακτηρίζουν η σαφήνεια, η ακριβολογία, η γλαφυρότητα και η καλλιέπεια.
Περαίνοντας τη συντομότατη και συνοπτική τούτη αναφορά, αισθάνομαι την ανάγκη να προτρέψω τους νέους και τις νέες μας να ακολουθήσουν στον βίο και την πολιτεία τους το παράδειγμα και το πρότυπο του γεραρού τιμωμένου μας, ως προς τον ίδιο δε, ας ευχηθούμε να του χαρίσει ο Πανάγαθος Θεός υγεία, μακροημέρευση και γαλήνη, ώστε να εξακολουθήσει τη δημιουργική, σπουδαία και πολυτιμότατη προσφορά του στα γράμματα, στην πατρίδα μας και στην Εκκλησία.
Άξιος!
Ο βραβευθείς, καταφανώς συγκινημένος στην ευχαριστήρια αντιφώνησή του είπε:
«Μικροί μεν ημείς και ελάχιστοι εν υιοίς ευχαριστείν δε πλουσίως ουδέν κωλύει και τους μικρούς…» (Γρηγόριος ο Θεολόγος).
Η σημερινή ευφρόσυνη ημέρα με συγκινεί βαθύτατα και πλημμυρίζει την καρδιά μου με ανείπωτη χαρά. Η απονομή της ανώτατης πνευματικής διάκρισης, του Σταυρού των Αποστόλων Παύλου και Τίτου, από την Ιερά Επαρχιακή Σύνοδο της Εκκλησίας Κρήτης, είναι εξόχως τιμητική και την εκλαμβάνω ως ουρανόδωρη ευλογία και μείζονα ευεργεσία για το έλασσον της προσφοράς μου προς την Εκκλησία και τον τόπο μου γενικότερα. Το μείζον είναι ότι εξηγόρασα τον κόπο με την ανάπαυση και την ελπίδα με το ανέλπιστο. Δωρεάν έδωσα και θείαν δωρεάν λαμβάνω. Σήμερα η φθαρτή ύλη εξαϋλωμένη μεταπλάθεται σε άφθιτο πνεύμα.
Ως προς την ευλογημένη χειροθεσία μου σε Αναγνώστη να Σας ευχαριστήσω, Σεβασμιότατε, με τη διευκρίνιση όμως ότι αυτή δεν συνταυτίζεται με την ικανότητα μου ως ψάλτη. Την ψαλτική τέχνη ουδέποτε υπηρέτησα επάξια, αλλά επικουρικά προσερχόμουν στο αναλόγιο για τις ανάγκες ανάγνωσης των λειτουργικών κειμένων. Οι εύστοχες διευκρινίσεις Σας πιστεύω να διαλύουν τα τυχόν πλανώμενα ερωτήματα.
Η επιλογή του εδώ Πάνσεπτου ιστορικού Ιερού Ναού, της Μεταμορφώσεως του Χριστού, είναι ο χώρος «όπου βλάστησαν τα παιδικά μου χρόνια» (Σεφέρης). Η προ 75 ετών συνύπαρξη με τον μακαριστό παπά Δημήτρη Βελεγράκη, εκείνος ως εφημέριος κι εγώ ως παπαδάκι, αναβιώνει παιδικές μνήμες, με ιδιαίτερο συμβολισμό και με ισχυρούς συναισθηματικούς κραδασμούς.
Τούτη τη στιγμή επιθυμώ, Σεβασμιότατε, να ανοίξω την καρδιά μου, εκφράζοντας κάποιες απλές μεν σκέψεις καθοριστικές δε για την προσφορά μου στην Εκκλησία και στην ανάδειξη της τοπικής ιστορίας. Πυξίδα γι’ αυτή την επιλογή υπήρξε πάντοτε ότι ανήκομε σε μια κοινότητα με κοινή μοίρα, μεταπλασμένη στη μήτρα της Ορθόδοξης Εκκλησίας, ενταγμένοι στην κιβωτό της και δεν ανήκομε στον εαυτό μας, αλλά σε μια ιερή αποστολή, η οποία οφείλει να υπηρετεί το σκοπό της ύπαρξης μας. «Πάντες δι’ έκαστον και έκαστος δια πάντας». Η ύπαρξη, εξάλλου, χωρίς τη συνύπαρξη καταλήγει στην ανυπαρξία. Αυτό το μήνυμα λιτανεύει η Ορθόδοξη Εκκλησία μας. Τίποτε δεν ανήκει σε μας και τίποτε δεν αποκτούμε χωρίς τη θέληση του Θεού. «Θεού γαρ εσμέν συνεργοί. Θεού γεώργιον, Θεού οικοδομή έστε…» (Παύλος).
Η συγγραφή των 7 κυκλοφορηθέντων βιβλίων μου, οι περί τις 100 δημοσιεύσεις στον τύπο και η συμμετοχή μου με ανακοινώσεις σε επιστημονικά συνέδρια, όλα αυτά με κεντρικό πυρήνα την ανήροτη ιστοριο- γραφία του τόπου μας, θέλω να πιστεύω ότι έχουν συμβάλει στην ανάδειξή του.
Όμως, Σεβασμιότατε και αγαπητοί φίλοι, «εμοί μη γένοιτο καυχάσθαι» (Παύλος). Μακριά από το εωσφορικό «Εγώ», την πρόσκαιρη ματαιοδοξία και την ανώφελη φιλοδοξία, και μάλιστα προ του ουδού του γήρατος, κακίες τις οποίες ο πειρασμός ραδιουργεί και μηχανεύεται, επιδιώκω να πολιτεύομαι με χριστοκεντρική στόχευση. Δεν ξέρω αν το έχω καταφέρει. Ό,τι δημιούργησα ήταν με τη συνέργεια του Παντοδύναμου Θεού. Η συνάντηση με τη Σεβασμιότητά Σας, η ενθάρρυνση, η προτροπή, η στήριξή Σας στη συγγραφική μου δραστηριότητα και πάνω από όλα η απέραντη καρδιακή Σας ευρυχωρία προς τον ελάχιστο Ζαχαρία, δεν ήταν τυχαίο γεγονός, αλλά εξυπηρετούσε κάποιο θεϊκό θέλημα.
Προσλαμβάνω τα πιστοποιητικά της εξέχουσας αυτής ανώτατης πνευματικής διάκρισης, με τα οποία, δι’ υμών, η Ιερά Επαρχιακή Σύνοδος της Εκκλησίας Κρήτης με τιμά, ως άνωθεν θεία ευλογία και ως το σημαντικότατο παράσημο αναγνώρισης της προσφοράς μου. Η πρωτοβουλία Σας, Σεβασμιότατε, γι’ αυτή την απονομή με τιμά, με συγκινεί και δεν θα λησμονηθεί.
Εγκάρδιες, τέλος, ευχαριστίες στην ενορία μου, στην Ιερά Μονή Κουδουμά, στους επαγγελματικούς και πολιτιστικούς φορείς του τόπου μου, οι οποίοι ανεπιφύλακτα με τιμούν και με εμπιστεύονται, στη γυναίκα μου, στα παρευρισκόμενα παιδιά, εγγόνια και αδέρφια μου και σε όλους εσάς, τους εν καρδιακή αγάπη ομοχώριους και φιλέορτους επήλυδες προσκυνητές, που με την τιμητική παρουσία σας συμμετέχετε στη χαρά μου και τη μεγεθύνετε.
Σεβόμενος την κόπωση και την ανοχή σας δεν θα μηκύνω περισσότερο την αντιφώνησή μου. Θα κλείσω με την προσδοκία η σημερινή τελετή να αφήσει, ως αποτύπωμα, τα ανάλογα παιδαγωγικά μηνύματα και ερεθίσματα άμιλλας στους νυν και στους επιγενόμενους. Είθε, και… όπως λέει ένας θυμόσοφος παππούς, για να μη μας γίνεται χαράμι η ζωή, οι μετρημένες αναπνοές, που μας έδωσε ο Θεός, να μην ξοδεύονται σε ανώφελες κουβέντες. Σας χαιρετίζω με τον ποιητικό στοχασμό του Ευμενείας Ειρηναίου.
«Κι αν λίγη δύναμη μες στο κορμί σας μένει, μην κουραστείτε… Θέμελα βάλτε πιο βαθιά, ο πόλεμος να μην μπορεί να τα γκρεμίσει».
*Η Πολυτίμη Οικονόμου είναι δασκάλα