«Η εξωτερική πολιτική είναι η τέχνη του καθορισμού προτεραιοτήτων. Οι Ουκρανοί είναι το καθοριστικό στοιχείο», έγραφε το 2014 ο Χένρι Κίσινγκερ σε άρθρο του που δημοσιεύτηκε στην «Washington Post» και σήμερα αποδεικνύεται προφητικό μετά τις δραματικές εξελίξεις στη χώρα και τη ρωσική εισβολή.
Ο κορυφαίος διπλωμάτης και Αμερικανός πολιτικός, έγραφε τότε στο άρθρο του μεταξύ άλλων ότι, «το ουκρανικό ζήτημα αποτελούσε ανέκαθεν ζήτημα αντιπαράθεσης και αναμέτρησης μεταξύ Ανατολής και Δύσης, ως προς το σε ποια πλευρά θα ενταχθεί η Ουκρανία».
Ο Κίσινγκερ εξέφραζε την άποψη ότι «η Ουκρανία δεν θα έπρεπε να ενταχθεί σε καμία από τις δυο πλευρές, εφόσον επιθυμεί να επιβιώσει και να ευδοκιμήσει». Εξέφρασε όμως και κάτι ακόμα πιο ισχυρό ο διορατικός πολιτικός. Ότι «η Ουκρανία θα έπρεπε να λειτουργεί ως “γέφυρα” μεταξύ Ανατολής και Δύσης».
Η θέση του Αμερικανού διπλωμάτη ήταν ότι «η Ρωσία θα πρέπει να απέχει από την προσπάθειά της να εξαναγκάσει την Ουκρανία σε καθεστώς δορυφόρου, και έτσι να μετακινήσει ξανά τα σύνορα της Ρωσίας.
Ο Αμερικανός διπλωμάτης υποστήριζε επίσης το 2014 πως «η Ευρωπαϊκή Ένωση έπρεπε να αναγνωρίσει το γεγονός ότι οι έως τότε πρακτικές της στη διαπραγμάτευση της σχέσης της με την Ουκρανία, συνέβαλαν στη μετατροπή μιας διαπραγμάτευσης σε κρίση», για να καταλήξει στο άρθρο του ο διάσημος γκουρού της διπλωματίας: «Σκοπός δεν είναι η απόλυτη ικανοποίηση αλλά η ισορροπημένη δυσαρέσκεια.
Εάν δεν επιτευχθεί κάποια λύση που να βασίζεται σε αυτά ή σε συγκρίσιμα στοιχεία, η στροφή προς την αντιπαράθεση θα επιταχυνθεί. Και αυτό θα έρθει αρκετά σύντομα». Και ήρθε, οκτώ χρόνια αργότερα, για να είναι σήμερα όλος ο κόσμος μάρτυρας μιας ουσιαστικά προαναγγελθείσας σύγκρουσης.
Κανένας μάλλον ως φαίνεται, από όλους εκείνους που τάχα μου σήμερα κόπτονται για το δράμα της Ουκρανίας, δεν έχει διαβάσει το προφητικό άρθρο του Χένρι Κίσινγκερ…
Συμπληρώνονται σήμερα 28 ημέρες αδιάκοπων πολεμικών επιχειρήσεων επί ουκρανικού εδάφους, με κραυγαλέα την απουσία πρωτοβουλιών από την διεθνή διπλωματία.
Θα έπρεπε τουλάχιστον μια φορά όλο αυτό το διάστημα των συγκρούσεων να είχε επιτευχθεί, έστω και για τα μάτια του κόσμου, μια στοιχειώδης εκεχειρία ολίγων ημερών ή ακόμα και ολίγων ωρών! Έχω έντονη την αίσθηση πως, όλες οι μέχρι τώρα άγονες συνομιλίες για επίτευξη κάποιας προόδου, ήταν εντελώς προσχηματικές.
Σαν να μην ήθελαν για κάποιο λόγο οι συνομιλητές και από τις δυο πλευρές να επιτευχθεί μια τέτοια εκεχειρία και όλοι κρύβονταν πίσω από τα δάκτυλά τους. Πρόκειται αναμφισβήτητα για μια ήττα της διεθνούς διπλωματίας.
Η Δύση δεν προτίθεται να προτείνει σχέδιο ειρήνευσης, γιατί επιδιώκει την ήττα του σχεδίου Πούτιν, αλλά και τη συντριβή της ιδεολογικής ηγεμονίας του, κι ας αποτελέσει η Ουκρανία την «Ιφιγένεια» αυτής της σύγχρονης τραγωδίας. Παρακολουθώντας τις εξελίξεις, νομίζω πως έχουμε περάσει πια, από τη διπλωματία του Κίσινγκερ στη διπλωματία του… «Ελ Πάσο».
Εκεί τουλάχιστον μας παραπέμπει η ρητορική του Μπάιντεν, ο οποίος έσπευσε πρόσφατα, σε κοινωνική εκδήλωση μάλιστα, να προδικάσει, προκαταλαμβάνοντας ίσως έτσι και τις όποιες αποφάσεις των Διεθνών Δικαστηρίων που ενδεχομένως να επιληφθούν του θέματος, χαρακτηρίζοντας τον Πούτιν «εγκληματία πολέμου».
Αυτή η στάση του ηλικιωμένου προέδρου των ΗΠΑ, όχι μόνο δεν έχει καμία σχέση με τη διπλωματία έτσι όπως την εννοούσαν οι προκάτοχοί του, αλλά αποτελεί και μια ρητορική μίσους που δεν βοηθάει καθόλου ετούτη τη στιγμή στην εκτόνωση της κατάστασης.
Εγώ να δεχτώ τον χαρακτηρισμό «εγκληματίας πολέμου» για τον Πούτιν, αλλά και το κατηγορητήριο, σύμφωνα με το οποίο, έχει εισβάλει σε ανεξάρτητη χώρα, έχει καταλάβει τμήματα της επικράτειάς της, βομβαρδίζει πόλεις, σκοτώνει αμάχους και οδηγεί στην προσφυγιά εκατομμύρια πολίτες της Ουκρανίας.
Δεν μπορώ όμως να κατανοήσω και την αντιφατική στάση των ΗΠΑ απέναντι σε έναν εγκληματία πολέμου. Αναρωτιέμαι, αφού θεωρούν τον πρόεδρο της Ρωσικής Ομοσπονδίας εγκληματία πολέμου, τότε γιατί δεν διακόπτουν τις διπλωματικές σχέσεις τους με τη Ρωσία; Γιατί η πρεσβεία των ΗΠΑ στη Μόσχα λειτουργεί; Γιατί η πρεσβεία της Ρωσίας στην Ουάσινγκτον λειτουργεί; Γιατί οι δύο χώρες συνυπάρχουν στον ΟΗΕ; Γιατί ανταλλάσσουν ακόμα μεταξύ τους έγγραφα με τα αιτήματα της μιας και της άλλης πλευράς; Άλλα λόγια ν’ αγαπιόμαστε δηλαδή για τον Αμερικανό πρόεδρο…
Οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν τον πόλεμο στην Ουκρανία ως καταπληκτική ευκαιρία να αποψιλώσουν και να αποδομήσουν ιδεολογικά και πολιτικά τον βασικό τους αντίπαλο εξ Ανατολών, αλλά και να «κοντύνουν» την Κίνα, έναν «κοιμώμενο γίγαντα» και μελλοντικό μεγάλο ανταγωνιστή τους, που με τη φειδωλή στάση της απέναντι στον πόλεμο, περιθωριοποιείται ως εν δυνάμει διαμεσολαβητής στο πεδίο των διεθνών εξελίξεων.
Ένας άλλος δεινός «παίχτης» και γνωστός εκμεταλλευτής τέτοιων καταστάσεων είναι η Τουρκία. Η γειτονική χώρα ποτέ δεν ήταν απομονωμένη από τον υπόλοιπο κόσμο.
Ο Ερντογάν, τηρώντας την παράδοση της Οθωμανικής διπλωματίας, διεκδικεί και τώρα ενεργό ρόλο στη διπλωματία των πρωτοβουλιών για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. Η στάση όμως της Γείτονος να επιμένει να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στις ειρηνευτικές προσπάθειες κατάπαυσης του πυρός στην Ουκρανία, δεν είναι μόνο υποκριτική αλλά και αντιφατική.
Μια χώρα που εισέβαλε βίαια με παρόμοιο τρόπο το 1974 στην ανεξάρτητη Κύπρο, χωρίζοντάς την στα δύο, επιδιώκει σήμερα να λάβει ρόλο διαμεσολαβητή για τον τερματισμό των εχθροπραξιών στην Ουκρανία. Από που όμως αντλεί αυτό το έρεισμα η Τουρκία;
Μα φυσικά από τις ΗΠΑ, οι οποίες θεωρούν την Τουρκία, λόγω της εξαιρετικά σημαντικής γεωγραφικής θέσης της, αλλά και της ικανότητάς της να διαπραγματεύεται το κάθε τι, ως τον πολυτιμότερο εταίρο της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο.
Αυτό το γνωρίζει πολύ καλά ο Ερντογάν και βεβαίως το εκμεταλλεύεται δεόντως για να ενισχύει τον ρόλο της Τουρκίας στις παγκόσμιες εξελίξεις. Η στάση που κράτησε η Τουρκία στον πόλεμο της Ουκρανίας, την καθιστά σήμερα συμπαθή και στις δύο αντιμαχόμενες πλευρές. Κάτι που η Ελλάδα δεν το κατάφερε…
Η διπλωματία, είτε ως διαχείριση των διεθνών σχέσεων μέσω διαπραγματεύσεων, είτε ως «κουπάκι με ζελέ» κατά τον Τζων Κέννεντυ, ανέκαθεν αποτελούσε ένα άκρως ενδιαφέρον πεδίο, στο οποίο οι επιδόσεις της χώρας μας διαχρονικά – σε αντίθεση με τους γείτονές μας – δεν ήταν ποτέ ικανοποιητικές, και αυτό οφείλουμε να το διορθώσουμε μελλοντικά στη βάση της εθνικής συνεννόησης.
Έχω βάσιμους λόγους να πιστεύω ότι, σε μια ενδεχόμενη πολεμική διεκδίκηση της Γείτονος από την Ελλάδα, στο όνομα οποιουδήποτε αναθεωρητισμού, θα μείνουμε κι εμείς ολομόναχοι, κι ας δηλώνουμε δεξιά κι αριστερά με κάθε ευκαιρία πως, «ανήκομεν εις την Δύσιν!». Η πολυσυζητημένη «συνεκμετάλλευση του Αιγαίου» πάντως δεν φαίνεται να βρίσκεται πολύ μακριά…
Υπάρχει όμως και ένα παρήγορο σημάδι που αναδύεται μέσα απ’ όλη αυτή τη μεγάλη τραγωδία της Ουκρανίας. Είναι η άμεση αντίδραση των άλλων χωρών στη βάρβαρη εισβολή των Ρώσων, αλλά και το τεράστιο κύμα της αυθόρμητης συμπαράστασης από ανθρώπους που πριν δεν ήξεραν καν που «έπεφτε» η Ουκρανία στο χάρτη.
Αυτό σημαίνει ότι, ακόμα κι αν δεχτούμε ως αναγκαίο κακό τις συνέπειες που υφίστανται οι μικροί και αδύναμοι όταν συγκρούονται οι μεγάλοι και ισχυροί, υπάρχει μια κόκκινη γραμμή η οποία δεν παραβιάζεται ατιμώρητα. Αυτήν την κόκκινη γραμμή θα πρέπει στο εξής να την υπολογίζουν εκείνοι που επεξεργάζονται τα γεωπολιτικά τους παιχνίδια επί χάρτου.
https://moschonas.wordpress.com